Praca.pl Poradniki Dla pracodawców
Ich warto zatrudnić

Ich warto zatrudnić

 
Ich warto zatrudnić

 

Szczęściarze

Iwona, Hanna i Marek. Mieszkają w różnych miastach. Nie znają się, ale mają ze sobą wiele wspólnego. Każde z nich ma więcej niż czterdzieści pięć lat, pracuje i… jest osobą niepełnosprawną. Cenieni przez swoich przełożonych, podziwiani przez kolegów z pracy, szanowani przez ludzi z którymi mają kontakt, wnoszą do swojego miejsca pracy to, co jest jedynym z najważniejszych elementów każdego świadomie zarządzanego przedsiębiorstwa, firmy lub instytucji: zaufanie, odpowiedzialność i profesjonalizm. Robią tym samym to, co powinien robić każdy, także pełnosprawny pracownik: uczestniczą w budowaniu wielowymiarowego, składającego się z różnych elementów mechanizmu nastawionego na generowanie korzyści, zarówno w wymiarze ekonomicznym jak i społecznym. 

Jest tylko jedna różnica pomiędzy naszymi bohaterami, a innymi pracownikami: aby znaleźć się tu, gdzie są obecnie, musieli starać się bardziej niż inni, wykonać większą pracę. Mogą się przy tym uważać za szczęściarzy: zostali za swój zdwojony wysiłek „wynagrodzeni” zatrudnieniem, czego, z różnych powodów, nie może powiedzieć ogromne grono innych osób niepełnosprawnych.
Dlaczego osobom niepełnosprawnym trudno jest znaleźć pracę? Cała sprawa ma dwa aspekty. Z jednej strony trudności w uzyskaniu zatrudnienia wynikają z cech psychospołecznych niektórych osób niepełnosprawnych: często zupełnie nie wierzą we własne możliwości i są przekonane, że niepełnosprawność musi oznaczać życie w niedostatku i odosobnieniu; boją się też utraty renty czyli minimalnego poziomu zabezpieczenia. Po drugiej stronie mamy niechęć pracodawców, związaną z lękiem przed niepełnosprawnością czyli: niewiedzą. I to właśnie nieznajomość osób niepełnosprawnych jest przyczyną tego, że pracodawcy boją się zainwestować w tych, którzy chcą, w ludzi, dla których słowa „praca”, „zarządzanie” lub „planowanie” to synonimy słowa „codzienność”. Dlatego też dobrowolnie rezygnują z pracowników, którzy przez życie zostali zmuszeni do znacznie większej niż przeciętna przedsiębiorczości, zaangażowania i wytrwałości. Czy bez tych cech daliby sobie radę w życiu codziennym?

 

Wykształcenie, kompetencje… i co?

Pan Marek jest osobą niesłyszącą. Pracuje jako nauczyciel przedmiotów informatycznych w jednym z warszawskich ośrodków szkolno-wychowawczych. Wśród uczniów cieszy się poważaniem nie tylko ze względu na bogatą wiedzę w ramach  nauczanego przedmiotu, ale także na hobby, jakim jest malarstwo. Pan Marek posiada wykształcenie artystyczne – ukończył studia na kierunku projektowanie graficzne.

Jest wykształcony, kompetentny i zaangażowany. A jednak znalezienie pracy nie przyszło mu łatwo. Zanim doceniono jego wysokie kwalifikacje, wysłał papiery do 72 firm. Jak sam przyznaje, wszyscy pracodawcy, którzy zaprosili go na rozmowę  kwalifikacyjną, byli zaskoczeni wiedzą i umiejętnościami, jakie posiadał. Niestety silniejsze niż kwalifikacje okazały się obawy pracodawców, czy będą się mogli porozumieć się z niesłyszącym pracownikiem.

 

Osoby niepełnosprawne na rynku pracy

Według badań aktywności ekonomicznej ludności Polski (BAEL) przeprowadzonych w 2011 roku w Polsce jest prawie 3,5 mln1 osób niepełnosprawnych według kryterium prawnego, czyli posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. To nieco ponad 10 proc. ogółu ludności powyżej piętnastego roku życia. Większość osób niepełnosprawnych w Polsce, przekroczyła 65 lat – to ponad 33 proc. ogółu osób niepełnosprawnych. Nieco mniej jest osób w wieku 55-64 lata: ponad 32 proc. Jeśli chodzi o liczebność, bardzo ciekawie wyglądają dane dotyczące osób powyżej 45 roku życia. Grupa w przedziale 45-54 lat stanowi prawie osiemnaście procent ogółu niepełnosprawnych, natomiast w wieku 45-59 – nieco ponad trzynaście procent, czyli prawie pół miliona osób2. 

W tej grupie wiekowej pracuje jednak jedynie niecałe 116 tys. co daje 26 proc. osób, przy równie niewielkim odsetku osób bezrobotnych, plasującym się na poziomie niecałych 6 proc3.
Zdecydowana większość z tytułu swojej niepełnosprawności korzysta ze świadczeń rentowych – 54,6 proc.; z uwagi na wiek bierni zawodowo znajdujący się na emeryturze to jedynie 2,2 proc., natomiast 10 proc. całej populacji utrzymuje się z innych świadczeń lub innych źródeł dochodu. Obraz osób niepełnosprawnych 45+ na rynku pracy staje się pełniejszy, jeśli odniesiemy go do aktywności zawodowej osób pełnosprawnych w tym samym przedziale wiekowym: osób pracujących wśród pełnosprawnych jest dwa i pół razy więcej (68,6 proc.) niż wśród osób niepełnosprawnych. Duże różnice występują jeżeli chodzi o biernych zawodowo znajdujących się na rentach, ponad sześciokrotnie mniej osób korzysta z tego świadczenia wśród osób pełnosprawnych.

 

Jest dokładniejsza niż inni

Pani Hanna jest pełnomocnikiem dziekana ds. upowszechniania wiedzy o żywieniu w jednej z warszawskich uczelni. Jest osobą niewidomą. Jak sama stwierdza, praca zawodowa jest dla niej formą rehabilitacji. Jest wobec siebie krytyczna, uważa, że jej niepełnosprawność potrafi przysporzyć w pracy wielu problemów, z czym nie zgadza się jej przełożona. Uważa ona, że stanowisko, na którym pracuje pani Hanna jest dla niej stworzone – w ramach swoich obowiązków świetnie wykazuje się wiedzą i doświadczeniem. I być może właśnie dlatego, mimo wspomnianego wcześniej krytycznego podejścia do samej siebie, pani Hanna może też powiedzieć, że w wykonywaniu swojej pracy jest dokładniejsza niż osoby widzące. Jej motywacja wypływa nie tylko z samodyscypliny, ale także z przekonania, że osoba niepełnosprawna po utracie pracy może mieć znaczne kłopoty ze znalezieniem innego miejsca zatrudnienia. Uważa – co znamienne – że jedynym problemem dotyczącym zatrudniania osób niepełnosprawnych jest brak zaufania: pracodawcy nie potrafią dostrzec w nich kompetentnych i efektywnych pracowników. Podkreśla także, że praca w domu, chętniej oferowana przez pracodawców, nie jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ często stoi na przeszkodzie dobrej organizacji pracy. Do minimum ogranicza też kontakt z innymi ludźmi, tak ważny dla normalnych relacji społecznych i, sam w sobie, będący ważną formą rehabilitacji.

 

Niepełnosprawny pracownik - korzyści

Konieczna zmiana w podejściu do zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest ściśle powiązana ze zmianą myślenia o płynących z tego korzyściach. To nie tylko dopłaty z PFRON czy zwolnienie z obowiązku składki itp. W perspektywie makroekonomicznej istotniejsza, choć na pierwszy rzut oka mniej oczywista, jest korzyść płynąca z powrotu osoby niepełnosprawnej do systemu. Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, jedna z najstarszych w Polsce organizacji zajmujących się społeczną i zawodową rehabilitacją osób niepełnosprawnych w swoich materiałach promujących zatrudnianie osób niepełnosprawnych proponuje przyjrzeć się następującej kalkulacji: renta z tytułu niezdolności do pracy to rocznie ponad 9,5 tys. (miesięczny przychód w granicach 800 złotych). W perspektywie dziesięciu lat to prawie 100 tys. złotych wydatków – czyli minus. Dla państwa, dla podatników. I proszę pamiętać, że mówimy tylko o jednej osobie. Jeśli jednak taka osoba wróci do pracy i zarabiać będzie na poziomie średniej krajowej (za rok 2013 to 3740 zł brutto) wtedy, w przyjętej perspektywie 10 lat, zarobi około 450 tys. zł. To przychód. Zestawienie obu cyfr pozwala uzmysłowić sobie, czy opłaca się rehabilitować społecznie (czyli także: przywracać do pracy) osobę niepełnosprawną. Kwestia wydaje się być aż nadto jasna.
W rzeczywistości jednak nie jest to takie proste. Pierwsze pytanie, jakie zadają przedsiębiorcy, którzy stykają się z powyższym wyliczeniem to: „Ile osób niepełnosprawnych zarabia średnią krajową?”. Okazuje się, że znacznie częściej płaca osoby z niepełnosprawnością oscyluje raczej wokół wynagrodzenia minimalnego niż średniej krajowej. I wtedy - sytuacja zmienia się.
Jeśli bowiem przyjmiemy jako podstawę wyliczenia minimalną płacę brutto, to w perspektywie 10 lat uzyskamy 192 tys. a w skali roku nieco powyżej 19 tys., netto niewiele ponad 14 tys., tylko 5 tys. więcej niż renta.
Zatem – czy rzeczywiście warto?
Odpowiedź jest twierdząca, co więcej dają ją sami zainteresowani: i osoby niepełnosprawne i przedsiębiorcy. Praca jest jednym z najlepszych źródeł rehabilitacji i bardzo motywuje do rozwoju – na wszystkich poziomach. Osoba niepełnosprawna fantastycznie dopinguje pełnosprawnych pracowników i świetnie integruje zespół.
Rozwińmy nieco powyższe. Jeśli osoba niepełnosprawna pracuje to znaczy, że jest na tyle kompetentna, że rynek (przedsiębiorca) chciał korzystać z jej kwalifikacji i umiejętności. Bez tego nie byłaby zatrudniona. Druga rzecz: jeśli pracuje, to znaczy także, że jest na tyle dobrze zrehabilitowana, że mimo niepełnosprawności radzi sobie w życiu codziennym. W minimalnym lub ograniczonym stopniu korzysta z pomocy rodziny i nikt z członków gospodarstwa domowego nie musi rezygnować z pracy, aby zająć się świadczeniem opieki. Nie ma miejsca proces obniżenia statusu materialnego i społecznego całej rodziny, bardzo często towarzyszący pojawieniu się niepełnosprawności.
Jeśli zatem efektywnie pracuje, chce się rozwijać, dobrze funkcjonuje jej system rodzinny to przejście od płacy minimalnej do wyższej i znacznie wyższej jest naturalne. I wtedy zatrudnienie staje się zdecydowanie bardziej opłacalne od renty także w kategoriach finansowych.
Z punktu widzenia pracodawcy rzecz jest również bardzo interesująca. Pracownik niepełnosprawny to pracownik zmotywowany. Obiektywnie rzecz biorąc jest mu znacznie trudniej niż osobom pełnosprawnym dotrzeć do pracy czy wykonywać niektóre obowiązki. I jeśli robi to na czas, dobrze i z inwencją to jest niezwykle inspirującym przykładem dla osób pełnosprawnych. A innowacyjność? Niepełnosprawność wymusza niestandardowe myślenie, szukanie nieszablonowych rozwiązań, świetne zarządzanie ryzykiem, poszukiwanie nisz. Na Zachodzie bardzo się to ceni i chętnie zatrudnia osoby niepełnosprawne.
Warto też pamiętać, że prawdziwym źródłem korzyści nie jest spodziewany zysk, lecz stały przepływ pieniądza. Na poziomie zatrudnienia przepływ ten odbywa się nie tylko poprzez ulokowanie kapitału w pracowniku lub generowaniu przychodu z racji pełnionych przez pracownika funkcji ale także poprzez wspomniany przed momentem proces wplatania osób niepełnosprawnych w sieć wielostronnych stosunków finansowych bazujących na aktywności i produktywności.


Zawsze robi rzeczy na czas

Pani Iwona jest dziennikarką radiową. Poruszą się na wózku inwalidzkim. Pracująca z nią koleżanka twierdzi, że jest ona jedną z najbardziej znanych i cenionych dziennikarek stacji. Dysponuje świetnym warsztatem dziennikarskim, ma bardzo dobry kontakt z ludźmi. Sama Iwona zauważa, że jest wdzięczna za to, że nigdy w pracy nie traktowano jej ulgowo. Przyznaje, że niepełnosprawność przeszkadza jej, gdy trzeba szybko znaleźć się tam, gdzie coś się dzieje. Dodaje jednak, że nigdy nie zdarzyło się, żeby nie zrobiła czegoś na czas.
Dziennikarka przyznaje, że sama miałaby obawy przed zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej, ale tylko z jednego powodu: braku wiary tych osób w siebie i w to, że można być takim samym pracownikiem, a nawet lepszym, w porównaniu z osobą pełnosprawną.

 

Czy są rozwiązania systemowe?

W Polsce stopniowo wzrasta świadomość tego, jak cenną grupę pracowników stanowią osoby powyżej czterdziestego piątego roku życia. Dysponują one znacznym doświadczeniem zawodowym. Mimo, że najczęściej są specjalistami związanymi z konkretną branżą, mają potencjał do zmiany miejsca, stanowiska, a nawet charakteru wykonywanej pracy. Ale: nie zawsze odnoszą sukces. I w pewnym stopniu ich sytuacja przypomina sytuację osób niepełnosprawnych, w tej samej grupie wiekowej. Mimo rozległej wiedzy i doświadczenia w danym zawodzie, ze względu na swoją niepełnosprawność, a raczej – stosunek pracodawców do niepełnosprawności – mają problem ze znalezieniem pracy. Zdarza się także, że dysponują rozległą wiedzą, są zaangażowani, z różnych jednak powodów nie mają odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Ludzie ci wtedy szczególnie mocno zmagają się z własną psychiką, brakiem poczucia własnej wartości i – bardzo często – brakiem poczucia sprawstwa w sferze własnego życia. W przypadku takich osób pracownika należy „odkryć” poprzez umiejętnie oferowane wsparcie. Jedną z propozycji takiego tworzenia i kształtowania pracownika jest projekt „Wsparcie osób z rzadko występującymi niepełnosprawnościami i niektórymi niepełnosprawnościami sprzężonymi w wieku 45+ na rynku pracy”. Projekt realizowany jest przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w partnerstwie z Fundacją Aktywnej Rehabilitacji „FAR”.
Projekt docelowo ma objąć wsparciem trzysta siedemdziesiąt pięć osób niepełnosprawnych powyżej czterdziestego piątego i do sześćdziesiątego (kobiety) lub sześćdziesiątego piątego (mężczyźni) roku życia. Wsparcie jest kompleksowe i składa się między innymi z sesji doradztwa zawodowego, prawnego, psychologicznego oraz warsztatów aktywizacji społeczno-zawodowej, dzięki którym uczestnicy podnoszą poziom sprawności fizycznej, niezbędnej w codziennym funkcjonowaniu. Uczestnicy mogą brać udział w praktykach zawodowych, stażach rehabilitacyjnych, a także szkoleniach umożliwiających zdobycie nowych lub podniesienie posiadanych kwalifikacji, zarówno podstawowych jak i zawodowych.
Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przy udziale finansowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Celem projektu będącego częścią Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 jest przede wszystkim wsparcie w zdobyciu zatrudnienia. Wszystkie działania podejmowane w projekcie mają na celu dostarczenie narzędzi – przysłowiowej „wędki” zamiast „ryby”.

 

Efekty

Między innymi dzięki temu projektowi w Polsce pojawia się nowa grupa pracowników: zmotywowanych i chętnych do podjęcia pracy, posiadających nowo nabyte lub wzmocnione kwalifikacje zawodowe. Jednocześnie dojrzałych, świadomych swoich wyborów i pewnych obranych przez siebie celów. Czy pracodawcy mogą sobie pozwolić na zignorowanie drzemiącego w niej potencjału?

Zachęcamy przedsiębiorców, także instytucje do udziału w programie, podjęcia próby, sprawdzenia. Zaoferowany osobie niepełnosprawnej staż czy praktyka zawodowa w Państwa firmie nie stanowi żadnego zobowiązania do podpisania angażu i jest całkowicie bezkosztowy. Wszystkie formalności załatwi Fundacja Aktywnej Rehablitacji „FAR”. Warto zatem spróbować i przekonać się. Przedsiębiorcy którzy zatrudnili osoby niepełnosprawne często mówią, że ich obecność jest jak wysokiej jakości warsztat motywacyjny dla wszystkich pozostałych pracowników.

W ramach projektu „Wsparcie osób z rzadko występującymi niepełnosprawnościami i niektórymi niepełnosprawnościami sprzężonymi w wieku 45+ na rynku pracy” stworzony został cykl filmowy pokazujący na przykładzie kilku osób (w tym także bohaterów niniejszego artykułu) rzeczywiste korzyści płynące z zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Filmy oraz informacje o projekcie i dane kontaktowe można znaleźć na blogu wsparcie45plus.blogspot.com oraz na stronach www.far.org.pl oraz www.pfron.org.pl. Zapraszamy!

 

 

 

Więcej artykułów "Dla pracodawców"

Polecane oferty

  • Lakiernik samochodowy

    Praca.pl Sp. z o.o.   Jelcz-Laskowice    praca stacjonarna
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat  aplikuj bez CV
    4 godz.
    Twój zakres obowiązków: Przygotowywanie powierzchni do lakierowania; Szpachlowanie i szlifowanie powierzchni; Lakierowanie technologią na mokro i proszkowo; Obsługa narzędzi lakierniczych: pistoletu lakierniczego, zbiornika ciśnieniowego, pompy hydrodynamicznej;
  • Fizjoterapeuta

    Health Resort & Medical Spa Panorama Morska   Jarosławiec (pow. sławieński, gm. Postomino)   
    specjalista junior / mid  umowa zlecenie / o pracę / o dzieło / o staż/praktykę / kontrakt B2B  pełny etat   9 000 - 12 000 zł / mies. (w zal. od umowy)  rekrutacja online  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    7 godz.
    praca stała NAD MORZEM Zakres obowiązków: wykonywanie specjalistycznych zabiegów rehabilitacyjnych; konsultacje;
  • Technik Dentystyczny CAD / CAM

    Medicover Stomatologia   Warszawa, ul. Ząbkowska 29 (Koneser)    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    8 godz.
    Do Twoich zadań należeć będzie: projektowanie szablonów implantologicznych, wykonywanie prac protetycznych i implantoprotetycznych, pełnołukowe odbudowy implantologiczne typu all on, praca w ramach wax-up digital.
  • Technik Dentystyczny - Ortodoncja

    Medicover Stomatologia   Warszawa, ul. Ząbkowska 29 (Koneser)    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    8 godz.
    Do Twoich zadań należeć będzie: wykonywanie aparatów ortodontycznych ruchomych oraz z elementami spawanymi, wykonywanie szyn relaksacyjnych i retencyjnych.
  • Technik Dentystyczny - Ceamika

    Medicover Stomatologia   Warszawa, ul. Ząbkowska 29 (Koneser)    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    8 godz.
    Do Twoich zadań należeć będzie wykonywanie: wysoko estetycznych prac w odcinku przednim, prac na implantach i licówek, wax-upów oraz prac w kompozcie.
  • Technik Dentystyczny - Akryl

    Medicover Stomatologia   Warszawa, ul. Ząbkowska 29 (Koneser)    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    8 godz.
    Do Twoich zadań należeć będzie: wykonywanie protez ruchomych oraz protez wspartych na implantach, projektowanie protez szkieletowych, wykonywanie szyn relaksacyjnych, wykonywanie wkładów koronowo-korzeniowych.

Najnowsze artykuły

 Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Wielkanoc tuż tuż i i większość z nas powoli przygotowuje się do świętowania: planujemy urlopy, świąteczne menu, wyjazdy. Jednak święta nie dla wszystkich oznaczają wolne od pracy i możliwość wypoczynku. Zobacz, kto pracuje w Wielkanoc i na jaką rekompensatę może liczyć ze strony pracodawcy. Wyjaśniamy także, czy można odmówić pracy w święta bez konsekwencji dyscyplinarnych.

Wielkanocne „jajeczko” w pracy zdalnej

Wielkanocne „jajeczko” w pracy zdalnej

Do Wielkanocy przygotowujemy się nie tylko w domach, ale i w miejscu pracy. Czy spotkanie okolicznościowe z pracownikami to dobry pomysł? Jak świętować razem z zespołem, który pracuje zdalnie? Wystarczy e-mail z życzeniami, czy może warto zadbać o drobne upominki dla kadry? Oto krótki przewodnik po obchodach Wielkanocy w firmie.

Dress code w pracy, czyli pracownik odpowiednio ubrany

Dress code w pracy, czyli pracownik odpowiednio ubrany

Jak ubrać się na rozmowę kwalifikacyjną, jak do biura, a jak na spotkanie z kluczowym klientem? Czy tzw. Casual Friday zwalnia z obowiązkowej koszuli? Czym się różni styl black tie od white tie? Stylistka Dorota Leszek wyjaśnia, czym jest dress code, jak go stosować oraz dlaczego ubieranie się odpowiednio do sytuacji jest tak ważne dla naszej samooceny.

Moje i twoje czy nasze? Jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zrujnować związku

Moje i twoje czy nasze? Jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zrujnować związku

Nieporozumienia na tle finansowym są jedną z najczęstszych przyczyn rozpadu związków w Polsce – tłumaczy socjolog i coach finanansowy Anna D. Nowicka. O konflikt nietrudno, bo dla wielu par temat pieniędzy to tabu. A do ustalenia jest naprawdę wiele, począwszy od wspólnego konta, przez domowy budżet, po wspólny kredyt. Ekspertka radzi, jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zepsuć relacji.

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

W UE jest około 101 mln, a w Polsce od 4 do 7 milionów osób z niepełnosprawnością. Teoretycznie cieszą się pełnią praw pracowniczych, jednak czy rynek pracy jest dla nich przyjazny? – Ich sytuacja jest złożona, ale widoczne są pozytywne zmiany, które mogą przyczynić się do większej inkluzji i wykorzystania potencjału tych osób – zauważa prezeska fundacji TAKpełnosprawni Agata Robińska. 

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Rozwijanie społeczności online to nie tylko strategia marketingowa, ale również sztuka zrozumienia i współpracy z ludźmi – podkreśla Ola Gościniak, ekspertka ds. rozwijania biznesu online. W tym obszernym poradniku wskazuje najczęściej popełniane błędy w tworzeniu społeczności, a także wyjaśnia, jak uniknąć pułapek oraz co każdy właściciel marki powinien wiedzieć o swojej grupie docelowej.