Czy dodatkowe świadczenia z tytułu urodzenia dziecka mają wpływ na zachowania rodziców i ich decyzje podejmowane w obrębie zatrudnienia? Jakie są zależności między działającym od niedawna programem 500 + a rynkiem pracy?
Program 500+ a rynek pracy
Program 500+ poprawia sytuację materialną wielu rodzin. Może też wpłynąć na sytuację na rynku pracy oraz na zmniejszenie zatrudnienia. Część osób jest zdania, że w związku z otrzymywanym wsparciem finansowym z pracy może zrezygnować wielu rodziców, zwłaszcza w mniejszych miastach i na wsiach – ponieważ wyjazd do pracy stanie się dla nich mało opłacalny.
Zaprzestanie pracy może okazać się decyzją niekorzystną dla samych pracowników. Będą oni mieli mniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia w przyszłości, gdy podejmą próbę wznowienia kariery. Ponadto, nie pozostanie to bez wpływu na wysokość ich emerytur. Mniej przepracowanych lat oznacza mniejszą liczbę odprowadzonych składek, a przez to niższe świadczenia w przyszłości.
Jak 500+ wpływa na rynek pracy?
W publikacji Komentarz do tez Raportu „Rodzina 500+” – ocena programu i propozycje zmian” umieszczonej w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej czytamy, że „Wskaźnik zatrudnienia kobiet w wieku 25-49 lat w 2018 r. wyniósł 76,6%, zaś w 2015 r. – 74,5%. Jednocześnie przez cały ten okres jest on wyższy niż wskaźnik zatrudnienia dla kobiet w tej grupie wieku w UE28”.
Autorzy publikacji wskazują, że bierność zawodowa kobiet jest zjawiskiem wynikającym częściowo z faktu, iż ogólna sytuacja na rynku pracy jest dobra, a zarobki mężczyzn są na tyle wysokie, by móc utrzymać gospodarstwo domowe, jednocześnie pozwalając młodym mamom pozostać w domu z dziećmi.
Ważnych danych dostarcza także raport Głównego Urzędu Statystycznego „Praca a obowiązki rodzinne w 2018 roku” opublikowany w kwietniu 2019 r. W jednej z tabel zaprezentowano aktywności w ramach zmiany swojej sytuacji na rynku pracy osób mieszkających w gospodarstwach domowych, w których korzysta się z programu 500+. I tak, z ogółu 5933 tys. osób:
- 5641 tys. nie podjęło żadnych działań;
- 75 tys. rozpoczęło poszukiwania pracy;
- 34 tys. zaprzestało poszukiwania pracy;
- 76 tys. podjęło pracę;
- 33 tys. zrezygnowało z pracy;
- 28 tys. zmieniło miejsce pracy;
- 10 tys. zwiększyło wymiar czasu pracy;
- 22 tys. zmniejszyło wymiar czasu pracy.
Powyższe wyniki wskazują, że nie ma aż tak istotnej zależności między rynkiem pracy a 500+. 95 % osób zadeklarowało, że nie podjęło żadnych kroków w związku z otrzymaniem świadczenia.