Spółka akcyjna jest spółką kapitałową posiadającą osobowość prawną. Jest uważana za praktyczne rozwiązanie pod kątem organizacji i prowadzenia działalności gospodarczej. Charakteryzuje się wyraźnym podziałem odpowiedzialności, obowiązków i funkcji. Jednocześnie jednak uznawana jest za dość skomplikowaną formę działalności. Dlaczego?
Spółka akcyjna - charakterystyka
Z zasady, spółki kapitałowe prowadzą działalność z dużym zapotrzebowaniem na wyspecjalizowaną wiedzą oraz kapitał inwestycyjny. Jak wygląda to w przypadku omawianej spółki? O czym warto wspomnieć dokonując charakterystyki spółki akcyjnej? Przede wszystkim o jej dosyć skomplikowanej formie. Właśnie ze względu na to, spółka akcyjna nie jest zalecana przedsiębiorcom rozpoczynającym swoją działalność, a przeznaczona jest raczej dla prowadzenia średnich i dużych przedsiębiorstw.
W tym miejscu należy także poruszyć zasadniczą kwestię, a mianowicie - organy spółki akcyjnej. Działa ona poprzez zarząd, radę nadzorczą oraz walne zgromadzenie akcjonariuszy, które jest najwyższym organem spółki podejmującym najważniejsze decyzje. Profil spółki akcyjnej pozwala jednak na wyraźne rozróżnienie odpowiedzialności w spółce akcyjnej oraz rozdzielenie funkcji akcjonariuszy od funkcji zarządu. Co ważne, ci pierwsi nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ale mogą ponieść utratę wniesionego wkładu. Posiadają określone ilości akcji w spółce akcyjnej, które upoważniają ich do otrzymania wyznaczonej części dywidendy. Za wszelkie zobowiązania spółka akcyjna odpowiada własnym majątkiem. A czym jest wspomniana dywidenda? Jest to część zysku netto spółki (po opodatkowaniu), którą wypłaca się posiadaczom akcji. Wypłacana jest tylko w roku, w którym spółka odnotowała wynik dodatni, a jej wysokość zależy od wysokości zysku.
Spółka akcyjna posiada osobowość prawną. Założycielem może być jedna lub kilka osób, jednak nie może zawiązać jej jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Statut spółki musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego. Co więcej? Do założenia wymagany jest kapitał założycielski spółki akcyjnej.
Spółka akcyjna - wady i zalety
Omawiana spółka jest formą działalności, która, jak każda inna, ma swoje plusy i minusy. Rozważając jej założenie warto zatem rozważyć wszelkie za i przeciw. Jakie są wady i zalety spółki akcyjnej?
ZALETY:
• podmiotowość prawna umożliwiająca zaciąganie zobowiązań we własnym imieniu,
• możliwość założenia jednoosobowej spółki akcyjnej,
• brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki,
• łatwość pozyskiwania i gromadzenia kapitału,
• możliwość sprawdzenia wiarygodności spółki przez potencjalnych kontrahentów dzięki obowiązkowi audytu i publikacji rocznych raportów finansowych.
WADY:
• skomplikowana i kosztowna procedura założenia spółki,
• obowiązkowy kapitał zakładowy,
• konieczność prowadzenia pełnej księgowości spółki akcyjnej oraz corocznego sprawozdania finansowego,
• podwójne opodatkowanie zysku - zarówno akcjonariusza, jak i spółki,
• konieczność specjalistycznej obsługi prawnej, zarządczej i finansowej,
• skomplikowany proces rozwiązania.
Kapitał zakładowy spółki akcyjnej
Wkład wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa wniesiony podczas zakładania spółki nazywany jest kapitałem zakładowym. Jego wysokość może zmienić się w trakcie rozwoju spółki, natomiast minimalna wartość jest regulowana prawnie. Ta zależna jest od formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa. W opisywanym przypadku koniecznie jest wniesienie minimalnego kapitału spółki akcyjnej. Ile on wynosi? Kapitał zakładowy spółki akcyjnej nie może być mniejszy niż 100 tys. złotych, a minimalna wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Założenie spółki akcyjnej
Zawiązanie spółki akcyjnej jest procesem skomplikowanym, czasochłonnym, a przede wszystkim dosyć kosztownym. Jak przebiega rejestracja spółki akcyjnej? Z czym powinni się liczyć zainteresowani jej założeniem? Spółka ta może zostać stworzona przez jeden lub więcej podmiotów spośród osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale mających zdolność prawną. Warto wiedzieć, że w chwili objęcia akcji przez akcjonariuszy powstaje spółka akcyjna w organizacji. Osobowość prawną nabywa ona dopiero w momencie wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Założenie spółki akcyjnej można podzielić na kilka etapów. Pierwszym z nich będzie zawarcie aktu założycielskiego spółki, a także sporządzenie statutu w formie aktu notarialnego. Następnie konieczne jest pokrycie kapitału zakładowego, wniesienie wkładów przez akcjonariuszy, powołanie zarządu i rady nadzorczej oraz wpis do rejestru sądowego.
Rozwiązanie spółki akcyjnej
Jeśli zaistnieją jakiekolwiek przesłanki do rozwiązania spółki akcyjnej, konieczne jest otwarcie postępowania likwidacyjnego. Upadłość spółki wydaje się oczywistym powodem zakończenia jej działalności, ale jest tylko jednym z wielu. Z jakich innych przyczyn może nastąpić rozwiązanie spółki akcyjnej? Ta może przestać istnieć jeśli dojdzie do sytuacji, która w statucie spółki została wskazana jako powód do jej likwidacji. Przykład? Strata przekraczająca określoną część kapitału zakładowego czy też upływ czasu, na jaki spółka została zawarta. Koniec spółki akcyjnej nastąpić może także w wyniku uchwały walnego zgromadzenia czy z innych okoliczności wymienionych w Kodeksie spółek handlowych.