Łączne rozliczenie z małżonkiem to obniżenie podstawy podatku i oszczędności w prywatnym budżecie. Nie każdy jednak może się o nie ubiegać. Ustawodawca obwarował ten przywilej wieloma warunkami, które muszą spełnić małżonkowie. Warto je poznać.
Wspólne opodatkowanie małżonków - warunki, zasady
Podobnie jak przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą przy wyborze formy rozliczenia z fiskusem powinni wziąć pod uwagę swoje położenie materialne i sytuację rodzinną, tak przed decyzją o wspólnym opodatkowaniu małżonkowie powinni rozważyć wszystkie za i przeciw.
Korzyści:
• gdy jedno z małżonków nie zarabia (jest bezrobotne lub na rencie rodzinnej), nie odlicza kwoty zmniejszającej podatek. Za to drugie, pracujące, od połowy swoich dochodów może ją odjąć (nawet 1440 zł rocznie). Obniży to podstawę podatku;
• jeśli jeden małżonek zarabia mało (i mieści się w I progu), a drugi przekroczył próg podatkowy, czyli rocznie osiągnął ponad 85 528 zł, ich łączne zarobki rozlicza się według stawki progresywnej 18%, a nie 32%.
Kiedy rozliczenie podatkowe małżonków jest możliwe?
1. Oboje muszą przez rok podatkowy być w związku małżeńskim (nie mogą się rozwodzić lub pobierać w trakcie roku). Nowożeńcy skorzystają ze wspólnego rozliczenia dopiero w drugim roku małżeństwa (interpretacja przepisu art. 6 ust.2 UPDOF przez Ministerstwo Finansów).
2. Konieczny do rozliczenia podatkowego małżonków warunek to trwająca przez cały rok wspólność majątkowa.
Podstawa prawna:
Art. 6 ust. 1–3a Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Rezydencja podatkowa
Małżonkowie składający wspólne zeznanie np. w 2019 roku powinni być rezydentami podatkowymi w Polsce w 2018 roku, czyli rozliczać się w kraju i tu mieszkać.
Ustawodawca dopuszcza łączne opodatkowanie małżonków, którzy nie posiadają polskiej rezydencji podatkowej, jeżeli ich miejsce zamieszkania znajduje się w UE, EOG (Europejskim Obszarze Gospodarczym) albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Warunek konieczny: łączne przychody uzyskane na terytorium Polski, podlegające tu rozliczeniu, muszą osiągnąć wartość co najmniej 75% przychodu obojga w danym roku.
Śmierć małżonka
Oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu ze zmarłym małżonkiem może złożyć wdowiec lub wdowa, jeśli:
• istniała między nimi w roku podatkowym wspólność majątkowa;
• wzięli ślub przed rozpoczęciem roku podatkowego, a partner zmarł w trakcie roku;
• pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a współmałżonek zmarł po upływie roku przed złożeniem zeznania podatkowego (art. 6a ust. 1 i ustawy o podatku dochodowym).
Oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu ze zmarłym małżonkiem uniemożliwia podatnikowi rozliczenie z dzieckiem jako osoba samotnie je wychowująca.
Zasady wspólnego opodatkowania małżonków
1. Pojedynczo u każdego odejmuje się od przychodów koszty ich uzyskania. Składki ZUS i odpowiednie ulgi odlicza się od uzyskanego dochodu.
2. Dodaje się „czyste” dochody obojga małżonków.
3. Następnie dzieli się je na dwa.
4. Otrzymana kwota jest podstawą obliczenia podatku; od niego odejmuje się kwotę zmniejszającą podatek.
5. Uzyskany podatek mnoży się przez dwa.
6. Od tej kwoty odejmuje się ulgi odliczane od podatku, które należą się każdemu z osobna.
Oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu - co zawiera
Nie ma ustawowo usankcjonowanego wzoru czy druku wniosku o łączne opodatkowanie dochodów małżonków ani wyznaczonego terminu. Składa go na piśmie pracownik w miejscu zatrudnienia (u pracodawcy). By pismo miało sens powinno zawierać informacje o formie rozliczenia i przewidywanych dochodach małżonka.
Natomiast jeśli podatnik prowadzi działalność gospodarczą i sam się rozlicza z fiskusem, to na podstawie art. 32 ust. 1a ustawy o PIT w samym zeznaniu składa oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu. Wystarczy, jeśli na druku PIT-37 i PIT-36 wypełni odpowiednie pola i opatrzy dokument podpisem tego małżonka, który widnieje jako pierwszy na zeznaniu. Należy się rozliczyć do 30 kwietnia (oboje tylko na zasadach ogólnych, według stawki podatkowej).
Jeżeli małżonkowie mają różne miejsca zamieszkania i podlegają innym urzędom skarbowym, wspólne zeznanie składają w urzędzie właściwym dla jednego partnera. Nie muszą informować US właściwego dla drugiego małżonka o miejscu wspólnego zeznania.
Oświadczenie o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem - wzór
Jak wspomniano już wcześniej, w ustawodawstwie podatkowym nie istnieje gotowy formularz. Trzeba go napisać samodzielnie i dostarczyć pracodawcy, jeśli to on dokonuje rozliczenia pracownika.
Pracownik ma obowiązek dołączyć do tego wniosku np. specjalne oświadczenie o niepotrącaniu kwoty wolnej od podatku. Dla większości podatników kwota zmniejszająca podatek wynosi 556,02 zł i odpowiada kwocie wolnej od podatku – 3091 zł. 1/12 tej sumy (46,33 zł) odejmuje się przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Dotyczy to tylko tych podatników, którzy mieszczą się w I progu skali progresywnej, tj. w 85 528 zł (art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PDOF). Jeśli zostanie on w trakcie roku przekroczony, to pracownik zobowiązany jest do poinformowania o tym płatnika w formie pisemnego oświadczenia. Wówczas ten pobiera zaliczki, począwszy od miesiąca następnego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie o niepotrącaniu kwoty wolnej od podatku, i nalicza stawkę 32%.
Przykład wzoru oświadczenia:
Oświadczenie o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem
Warszawa, 1 stycznia 2018 r.
Pani Y
ul. Bukowa 16
00-002 Warszawa
Firma X
ul. Postępu 33
01-222 Warszawa
Oświadczenie
Niniejszym oświadczam, że w roku 2018 zamierzam rozliczyć się wspólnie z małżonkiem (imię i nazwisko). Jako osoba bezrobotna nie uzyska on żadnych dochodów podlegających stawkom skali podatkowej i odliczeniu kwoty zmniejszającej podatek.
Zobowiązuję się także do poinformowania pracodawcy o każdej zmianie, która mogłaby wpłynąć na utratę możliwości opodatkowania wspólnie z małżonkiem.
Z poważaniem
............................................................................
podpis pracownika