Od wszystich aspektów zatrudnienia uwzględnionych w umowie o pracę zależeć będą uprawnienia zatrudnionego, zasady wynagradzania dodatkowej pracy, a nawet sposób zakończenia współpracy.
Bez umowy ani rusz
Podjęcie pracy zarobkowej wymaga zawarcia pisemnej umowy określającej podstawowe i istotne z perspektywy stron warunki zatrudnienia. Co do zasady powinna być ona zawarta przed dopuszczeniem pracownika do pracy, ale w wyjątkowych przypadkach ustawodawca dopuszcza pisemne potwierdzenie warunków zatrudnienia do końca pierwszej dniówki roboczej. Jeśli do tego czasu nowy pracodawca nie przekaże umowy, istnieje duże ryzyko, że będzie nas oszukiwał, zatrudniając przez pewien czas na czarno. Wiąże się to z poważnymi problemami po stronie pracownika, więc takich przypadków należy bezwzględnie unikać. W praktyce lepiej zrezygnować z takiej pracy już po pierwszym dniu, niż ryzykować większe straty.
Przykład:
Absolwent zawodowej szkoły budowlanej podjął pracę w niewielkiej firmie zajmującej się budową domów jednorodzinnych i innymi zleceniami budowlanymi. Po pierwszym dniu pracy spytał majstra o umowę, a ten zbywał go koniecznością spotkania z księgowym, następnie zgubioną pieczątką, odwlekając w ten sposób moment potwierdzenia warunków zatrudnienia. W drugim tygodniu pracy pracownikowi przydarzył się wypadek, gdyż spadł z rusztowania i złamał rękę. Fakt zatrudnienia na czarno powoduje, że pracownik nie ma co liczyć na dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej, a tym bardziej na zasiłek czy odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego. W takich przypadkach pracodawca przeważnie wypiera się tego, że w ogóle zatrudniał daną osobę, więc problematyczne może okazać się nawet uzyskanie wynagrodzenia za przepracowany okres czy potwierdzającego zatrudnienie świadectwa pracy.
Rodzaj umowy
Obok umowy o pracę w obrocie prawnym pojawiają się również kontrakty cywilnoprawne, czyli umowy – zlecenia lub o dzieło. Te pierwsze są szczególnie popularne wobec studentów, gdyż, jeśli obejmują w całości okres kształcenia, nie odprowadza się od nich składek na ubezpieczenia społeczne. Kontrakty cywilnoprawne cechuje to, że nie posługują się pojęciami typowymi dla stosunku pracy, takimi jak: praca, czas pracy, wynagrodzenie za pracę czy wypowiedzenie. Przyznają również większą elastyczność w kształtowaniu rozkładów pracy, gdyż podporządkowanie pracodawcy jest jedną z charakterystycznych cech pracowniczego zatrudnienia. Często zleceniobiorca ma również swobodę w wyborze czasu i miejsca wykonywania czynności na rzecz zlecającego. Rodzaj zawartej umowy ma istotne znaczenie, gdyż bezpośrednio przekłada się na uprawnienia przysługujące podwładnemu.
Konsekwencje wyboru konkretnej umowy
Tylko w ramach stosunku pracy podwładnego obowiązują normy czasu pracy, a przekraczająca je praca stanowi nadgodziny i jest wynagradzana z dodatkiem lub rekompensowana czasem wolnym. Odmiennie w przypadku umów prawa cywilnego aktywność podwładnego nie jest w żaden sposób limitowana. Strona umowy cywilnoprawnej nie ma też prawa do płatnego urlopu i zwolnień od pracy, np. w związku z opieką nad dzieckiem. Od takich umów odprowadza się jedynie niektóre składki na ubezpieczenia społeczne, co znacząco ogranicza krąg świadczeń, z których może skorzystać zleceniobiorca lub wykonawca dzieła. Wreszcie zaś umowy cywilnoprawne nie gwarantują podwładnemu stabilności zatrudnienia, gdyż z braku odmiennych postanowień w treści kontraktu mogą być one rozwiązane w każdym czasie i to z dnia na dzień, bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia. W efekcie z perspektywy osoby podejmującej zatrudnienie umowa o pracę stanowi najkorzystniejsze rozwiązanie.
Agata Lankamer-Prasołek Pogotowie Kadrowe Lankamer-Prasołek Sp. J.
Pierwsza praca – zwróć uwagę na umowę!
Polecane oferty
-
Młodszy Analityk Danych
Climatic Sp. z o.o. Sp. k. Reguły, k. Warszawy praca stacjonarnamłodszy specjalista (junior) umowa o pracę / zlecenie pełny etat aplikuj szybko aplikuj bez CV -
Opiekun / Opiekunka osób starszych w domu opieki seniora
Socco Stuttgart GmbH Niemcy, całe Niemcypracownik fizyczny umowa o pracę 14 221 zł brutto/mies. aplikuj szybko aplikuj bez CV -
Prawnik
Climatic Sp. z o.o. Sp. k. Reguły, k. Warszawy praca stacjonarnaspecjalista (mid) kontrakt B2B pełny etat aplikuj szybko aplikuj bez CV -
Asystent / Asystentka Projektanta Instalacji Elektrycznych
Eko Elprom Sp. z.o.o. Kraków, Podgórze praca stacjonarnaasystent umowa o pracę pełny etat 5 500 - 9 000 zł brutto/mies. aplikuj szybko aplikuj bez CV -
Projektant Instalacji Elektrycznych
Eko Elprom Sp. z.o.o. Kraków, Podgórze praca stacjonarnaspecjalista (mid) umowa o pracę pełny etat 7 000 - 13 500 zł brutto/mies. aplikuj szybko aplikuj bez CV -
Elektromechanik (k/m/d)
pracownik fizyczny umowa o pracę pełny etat 60,00 - 120,00 zł brutto/godz. rekrutacja online aplikuj szybko aplikuj bez CV
Najnowsze artykuły
Znajdź Pracę z Praca.pl – nowa wtyczka WordPress wzbogaci Twoją stronę www
Jeśli prowadzisz blog lub jesteś wydawcą portalu, wtyczka na stronie buduje pozytywny wizerunek Twojej marki. Pomyśl, że dzięki Tobie ktoś może znaleźć pracę, a jakaś firma pracownika. Może zapamiętać, że udało się to właśnie dzięki Tobie! To świetny zabieg PR-owy – komentuje ekspertka WordPress Ola Gościniak. Z dumą przedstawiamy nowy widget Praca.pl do wykorzystania na Twojej stronie www!
Różowe kołnierzyki pod lupą. Czy to najniżej płatne zawody na rynku pracy?
– Choć stanowiska „różowych kołnierzyków” przy rosnącej automatyzacji, robotyzacji i AI dają nam największą pewność zatrudnienia, to skutki lockdownów, recesji i inflacji powodują, że jednocześnie „różowe kołnierzyki” czują się niepewnie na rynku pracy – zauważa socjolożka Anna D. Nowicka. Wyjaśniamy, które stanowiska zaliczamy do tzw. pink collars i jakie są perspektywy dla tych zawodów.
Czterodniowy tydzień pracy – czy warto go wprowadzić w Polsce?
Wiele wskazuje na to, że kwestia skrócenia czasu pracy w Polsce to już nie pytanie, czy to zrobić, ale kiedy zmiany zostaną wprowadzone do Kodeku pracy. Najnowsze badanie firmy ClickMeeting pokazuje, że 68% z nas uważa, że lepiej byłoby skrócić tydzień pracy do 4 dni niż pracować od poniedziałku do piątku po 6,4 godz. dziennie. Jak w praktyce mógłby wyglądać 4-dniowy system czasu pracy?
CIMA, CFA, ACCA, CIA – czy to się opłaca?
Zdobycie prestiżowego, międzynarodowego certyfikatu potwierdzającego kompetencje w finansach i rachunkowości okupione jest nie tylko kilkuletnią nauką, ale i wysokimi kosztami. Czy pieniądze zainwestowane w uzyskanie CIMA, ACCA i innych certyfikatów szybko się zwrócą? Wyjaśniamy, jakie dyplomy posiadają dyrektorzy i kontrolerzy finansowi oraz ile zarabia się z certyfikatem międzynarodowym.
Kreatywność a AI. Czy pracownicy branż kreatywnych mogą wkrótce stracić pracę?
Czy inteligentny program ma prawa autorskie? Dlaczego AI może dyskryminować? Czy sztuczna inteligencja wkrótce przejmie kreatywne zawody, wysyłając na bezrobocie programistów, grafików, dziennikarzy, filmowców? – Ludzie wolą sztukę tworzoną przez ludzi. Kiedyś sztuka AI będzie jak sport na dopingu – przewiduje prof. Dariusz Jemielniak, badacz ruchów antynaukowych i sztucznej inteligencji.
ESG – co to? Jaki ma wpływ na firmę?
W 2024 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące ESG, które objęły duże firmy spełniające określone warunki. Od 2025 r. grono podmiotów zobowiązanych do tworzenia raportów ESG ma się powiększyć o kolejną grupę. Tymczasem badania pokazują, że 2/3 Polaków nie wie, co oznacza skrót ESG, nie mówiąc o wdrażaniu jego zasad do biznesu. Wyjaśniamy, na czym polega raportowanie ESG oraz kogo dotyczy.
Najnowsze komunikaty
Praca.pl zaprasza na konferencję UCL Leaders - Londyn, 20-21.01.2023
Już 20 i 21 stycznia 2023 roku w Londynie odbędzie się kolejna edycja jednej z największych konferencji studenckich w Wielkiej Brytanii - UCL Leaders. Konferencja, organizowana w całości przez studentów najlepszych uczelni międzynarodowych, corocznie przyciąga setki uczestników - obecnych liderów i ich następców.
Praca.pl zaprasza na konferencję Internal Communication Meeting 2
O aktualnych trendach w komunikacji wewnętrznej będziemy rozmawiać również podczas Internal Communication Meeting 2 (20 października 2021).
Seks poprawia jakość pracy
Wbrew pozorom fantazjowanie o seksie może wpływać pozytywnie na jakość pracy. Dlaczego?
Praca i miłość w jednej firmie
Czy takie połączenie ma więcej plusów, czy minusów?