Luka płacowa - definicja
Lukę płacową definiuje się jako różnicę między zarobkami różnych grup osób. Jednak najczęściej taką rozbieżność między wynagrodzeniami analizuje się w kontekście zarobków mężczyzn i kobiet. Do obliczeń stosuje się specjalny wzór, dający wynik procentowy:
luka płacowa = ((wynagrodzenie grupa A – wynagrodzenie grupa B) / wynagrodzenie grupa A) x 100%
W przypadku luki płacowej między mężczyznami i kobietami za grupę A podstawia się mężczyzn, a za B – kobiety. Najczęściej przytacza się badania struktury wynagrodzeń publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat). Coroczne zestawienia pozwalają porównać wyniki w różnych państwach na przestrzeni lat. Szczegółowe badania związane z różnicą wynagrodzeń między sektorami damskim i męskim w Polsce publikuje Główny Urząd Statystyczny.
Dlaczego prowadzi się tak szerokie analizy? Luka płacowa między wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn jest zjawiskiem o charakterze globalnym. Podejmuje się szerokie inicjatywy, by zminimalizować różnicę w pensjach (w ostatniej publikacji Eurostatu, za 2017 r. bez korekty, w żadnym kraju, którego dane były dostępne, nie wystąpiła przewaga w wynagrodzeniach kobiet). Warto dodać, iż w zestawieniach podaje się wartość luki, dotyczącą przeciętnych stawek godzinowych brutto, w przedsiębiorstwach z więcej niż dziewięcioma pracownikami, w wybranych sektorach.
Jakie są przyczyny takiej rozbieżności w wypłatach? Jest to wypadkowa wielu różnych czynników. Poczynając od wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego (na które mają wpływ np. odmienne role społeczne podejmowane przez obie grupy), przez bardziej subiektywne aspekty, jak np. niższa samoocena kobiet, wpływająca na negocjacje płacowe.
Ile wynosi luka płacowa w Polsce?
Badania publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny pozwalają stwierdzić, że wyniki, obrazujące lukę płacową w Polsce, są wyjątkowo korzystne. Dane za 2016 r. i prowizoryczne za 2017 r. wskazują na lukę płacową w wysokości 7,2%. Wartość ta daje Polsce piąte miejsce wśród analizowanych krajów (niestety nie dla wszystkich państw podano dane). Przed Polską znalazły się Luksemburg, Belgia, Włochy i Słowenia i Rumunia (w przypadkowej kolejności).
Dla naszego kraju ciężko jest zaobserwować tendencję dominująca. W 2007 roku na przykład luka płacowa w Polsce wyniosła 14,9% natomiast w 2010 roku była bardzo niska – bo osiągnęła wartość 4,5%.
