Główny Urząd Statystyczny opracował raport podsumowujący wpływ pandemii na rynek pracy w II kwartale 2021 r. Przypomnijmy, że stan zagrożenia epidemicznego wprowadzono w Polsce w marcu 2020 r. Ponieważ wirus SARS-CoV-2 coraz szybciej się rozprzestrzeniał, rząd ogłosił kolejno stan epidemii, wprowadzono także szereg obostrzeń rzutujących na działania przede wszystkim usług i handlu, branży gastronomicznej, turystycznej, transportowej i wielu innych.
Ograniczenia miały wpływ na bardzo wiele obszarów naszego życia, także na rynek pracy. Część osób straciła zatrudnienie, w efekcie czego stopa bezrobocia wzrosła (wg danych GUS z poziomu 5,2% w grudniu 2019 r. do 6,2% na koniec 2020 r.). Rząd w specustawie COVID-19 wprowadził możliwość pracy zdalnej, z której skorzystało zarówno wiele firm prywatnych, jak i jednostki budżetowe. Jak wygląda sytuacja na rynku pracy po kilkunastu miesiącach od wybuchu pandemii? Czy statystyki dotyczące II kwartału 2021 r., kiedy większość obostrzeń została zniesiona, pozwalają z optymizmem patrzeć w przyszłość? Sprawdźmy, co można wywnioskować z danych opracowanych przez Główny Urząd Statystyczny.
Pracujący w II kwartale 2021 roku
Z badania GUS wynika, że na koniec II kwartału 2021 r. liczba zajętych miejsc pracy była zbliżona do liczby z końca II kwartału 2020 r. Co ważne, od początku 2021 r. nie obserwuje się już malejącej liczby pracujących.
Pozytywne wnioski płyną także z analizy wolnych miejsc pracy. Zgodnie z raportem GUS Popyt na pracę:
W drugim kwartale 2021 r. odnotowano o 78,0% więcej nowych miejsc pracy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego i o 23,9% mniej niż w pierwszym kwartale 2021 r.
Spadek liczby wolnych miejsc pracy w II kwartale roku w porównaniu do I kwartału nie jest niepokojącym zjawiskiem. Taki stan rzeczy obserwujemy w Polsce od kilku lat. Większość pracodawców właśnie na początku roku decyduje się na prowadzenie rekrutacji. Dobrym prognostykiem natomiast jest znaczny wzrost wolnych miejsc pracy rok do roku (II kwartał 2021 r. vs II kwartał 2020 r.).
Zlikwidowane miejsca pracy w II kwartale 2021 roku
Tutaj również wyniki badania GUS potwierdzają stopniową stabilizację sytuacji na rynku pracy:
W drugim kwartale 2021 r. zlikwidowano 58,5 tys. miejsc pracy. Było to o 37,4% mniej niż w drugim kwartale 2020 r. Należy jednak zauważyć, że skala likwidacji związana z rozprzestrzenianiem się COVID-19 odnosiła się do niemal 15% zlikwidowanych miejsc pracy w ogóle.
Warto podkreślić, że w analogicznym okresie 2020 r. liczba miejsc pracy likwidowanych w związku z epidemią stanowiła ponad 40% ogółu przypadków.
Taka sytuacja miała miejsce zarówno w dużych podmiotach, jak i w małych oraz średnich przedsiębiorstwach, głównie z sektora prywatnego. Większy niż krajowa średnia udział likwidacji związanych z pandemią zaobserwowano w mikropodmiotach zatrudniających do 9 osób.
Praca zdalna w II kwartale 2021 roku według:
-
sektorów własności
Pomimo spadku liczby zachorowań, zniesienia wielu obostrzeń, tryb home office wciąż pozostał w wielu firmach jako prosta metoda na zachowanie dystansu społecznego. Praca zdalna w Kodeksie pracy zdecydowanie wymaga doprecyzowania. Zgodnie ze specustawą może funkcjonować na dotychczasowych zasadach w nadzwyczajnych warunkach stanu epidemii i zagrożenia epidemicznego, a także do 3 miesięcy po odwołaniu tego stanu.
Udział osób pracujących zdalnie w związku z zagrożeniem pandemią wynosił 6,8% na koniec II kwartału 2021 r., co było wartością o 4,4 p.proc. niższą niż w analogicznym czasie rok wcześniej. Sprawdźmy, jak wygląda popularność tej formy pracy w II kwartale 2021 r. w zależności od sektora własności.
Zarówno w 2020 r., jak i 2021 r. praca zdalna była bardziej rozpowszechniona w firmach prywatnych niż w jednostkach budżetowych.
-
regionów
Różnice w skali wdrożenia przez pracodawców pracy zdalnej widać w ujęciu terytorialnym. W regionie warszawskim stołecznym co piąty pracownik wykonywał pracę zdalną w związku z sytuacją epidemiczną. Najmniejszą popularność ta forma pracy miała natomiast w regionie warmińsko-mazurskim, gdzie wykonywało ją zaledwie 1,3% pracujących.
-
branż
Tryb home office wprowadzony w związku z sytuacją epidemiczną najbardziej rozpowszechniony był w następujących sekcjach PKD:
- informacja i komunikacja,
- działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna,
- administrowanie i działalność wspierająca,
- edukacja,
- administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne.
Podsumowując, należy zauważyć, że rynek pracy powoli się stabilizuje. Wirus SARS-CoV2 nie oddziałuje już na sytuację gospodarczą Polski tak silnie jak w roku 2020.
źródła: Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w drugim kwartale 2021 r., dane GUS
Popyt na pracę w drugim kwartale 2021 r., dane GUS
