CHARAKTERYSTYKA ZAWODU

Nauczyciel to osoba, która prowadzi zajęcia dydaktyczno - wychowawcze w szkołach. Pracuje w szkołach podstawowych, gimnazjach, technikach, liceach lub szkołach wyższych. Nauczyciel akademicki nie musi posiadać wykształcenia pedagogicznego w przeciwieństwie do nauczyciela z LO czy szkoły podstawowej. Nauczyciel musi: realizować podstawowe funkcje szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, rzetelnie realizować zadania związane ze stanowiskiem, wspierać uczniów w ich rozwoju, kształtować w uczniach postawę moralną i obywatelską. Wyróżnić można cztery kategorie zawodowe nauczycieli: stażysta, nauczyciel kontraktowy, nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. Pokonywanie kolejnych szczebli wymaga spełnienia określonych zasad awansu. Aby wspiąć się na najwyższy potrzeba minimum 9 lat.


WYMAGANIA

Nauczyciela powinien przede wszystkim ukończyć wyższe studia. Może zrobić to w specjalnej szkole pedagogicznej (np. kolegium nauczycielskie) wyspecjalizowanej w kształceniu nauczycieli lub ukończyć uniwersytet czy akademię. Aby zostać nauczycielem należy posiadać specjalizację nauczycielską lub zaliczyć kurs pedagogiczny. Obowiązkiem nauczyciela jest przestrzeganie podstawowych zasad moralnych. Idealnie nadają się do tego zawodu ludzie z charyzmą, potrafiący zbudować swój autorytet w grupie. Nauczyciel musi spełniać warunki zdrowotne niezbędne do skutecznego wykonywania zawodu.


WARUNKI PRACY

Nauczyciel pracuje w pomieszczeniu zamkniętym (klasach, salach wykładowych, aulach). Konstrukcja i warunki w nich panujące powinny być optymalne dla narządu głosu. Najwięcej chorób krtani i problemów z głosem ma właśnie ta grupa zawodowa. Najważniejsze jest zapewnienie prawidłowego mikroklimatu pomieszczenia, na który składają się głównie: wilgotność, temperatura powietrza, zapylenie oraz ruch powietrza. Niekorzystnym czynnikiem, występującym powszechnie w środowisku pracy nauczyciela, jest również hałas. Nauczyciel przez cały czas pracuje w szkodliwych warunkach, gdyż wilgotność powietrza w ogrzewanych kaloryferami pomieszczeniach rzadko przekracza 45%. W celu zapobiegania zaburzeniom, potrzebna jest szeroko rozumiana profilaktyka.


MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA

Nauczyciel może szukać zatrudnienia w placówkach edukacyjnych na różnym szczeblu oświaty - szkołach podstawowych, gimnzjach, technikach, liceach, szkołach wyższych.


ZAROBKI

Podstawą pensji nauczyciela jest tzw. wynagrodzenie zasadnicze. Zależy ono od stopnia awansu i od kwalifikacji. Do tego dochodzą dodatki. Są uzależnione od indywidualnej sytuacji nauczyciela lub od tego w jakiej pracuje gminie (wielkość niektórych dodatków ustalają samorządy, a te są zwykle bardziej lub mniej zamożne).
Dodatków wyszczególniono kilkanaście. Przede wszystkim dodatek stażowy (za wysługę lat) wynosi 1 procent wynagrodzenia zasadniczego za rok stażu, ale nie więcej niż 20%. Potem dodatek za pracę po godzinach – za nadgodziny otrzymuje się 75% stawki zasadniczej. Jest też dodatek motywacyjny i właśnie ten zależy od gminy, w której znajduje się szkoła (od 10 do 100 zł miesięcznie). Dodatek za wychowawstwo to z reguły kilkadziesiąt złotych. Nauczycielom przysługują też trzynastki, nagrody jubileuszowe i zniżki na PKP (38%).
W styczniu 2009 roku podwyższono płace nauczycieli. Jeszcze rok wcześniej stażysta zarabiał 1480 zł brutto, teraz otrzymuje 2287 zł. Nauczyciel kontraktowy może liczyć na 2538 zł, mianowany na 3293 zł, a dyplomowany 4208 zł.