Praca.pl Poradniki Rozmowa kwalifikacyjna
Błędy poznawcze w ocenie zachowań na rozmowie kwalifikacyjnej

Błędy poznawcze w ocenie zachowań na rozmowie kwalifikacyjnej

 
Błędy poznawcze w ocenie zachowań na rozmowie kwalifikacyjnej

Błędy poznawcze – czym są?

 

Każdemu zdarza się popełniać błędy. Konsekwencje niektórych z nich są ledwo zauważalne lub niewidoczne, ale mogą pojawić się też takie, których skutki będą ciągnąć się przez długi czas.


Wśród różnych kategorii błędów pojawiających się w codziennym życiu wyłoniono błędy poznawcze. Towarzyszą człowiekowi od zawsze. Polegają one na tym, że rzeczywistość postrzega się w sposób nieracjonalny, zaburzony przez różne czynniki, a w efekcie prowadzący do braku obiektywizmu w ocenie sytuacji. Dużą rolę w definiowaniu i badaniu heurystyk (umiejętności wykrywania nowych faktów i związków między nimi) i błędów poznawczych przypisuje się Danielowi Kahnemanowi (laureat Nagrody Nobla z ekonomii) i jego współpracownikowi Amosowi Tversky’emu (m.in. badacz psychologii poznawczej, współautor podręcznika psychologii matematycznej).


Błędy poznawcze w poznaniu społecznym, w ocenie sytuacji i innych relacjach oraz zdarzeniach mogą budować bariery, prowadzić do nielogicznej argumentacji i podejmowania nie do końca dobrych decyzji.

 

Błędy poznawcze – przykłady

 

Rekrutacja pracownika jest sytuacją, w której obiektywna ocena jest kluczowym elementem. Osoba przeprowadzająca wywiad z kandydatem musi dowiedzieć się, czy aplikant podoła obowiązkom, jak sprawdzi się w nowym miejscu. Mimo wielu technik i narzędzi służących do efektywnego przeprowadzania rozmów kwalifikacyjnych, nie są one wolne od błędów poznawczych.


Które z nich rekrutery popełniają najczęściej? W Zeszycie Informacyjnym Selekcja i rekrutacja. Przegląd stosowanych metod i narzędzi (Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej), wymieniono trzy bardzo istotne błędy poznawcze: efekt Halo, efekt pierwszeństwa i świeżości, stereotypy.


Pierwszy z błędów, nazywany też efektem aureoli, to ocena danej osoby pod wpływem pierwszego wrażenia. To, w jaki sposób kogoś poznaliśmy, będzie miało wpływ na dalszy ciąg relacji. Dlatego na przykład bardzo wiele mówi się o metodach wywierania dobrego wrażenia (włączając w to punktualność, schludny ubiór, elegancki styl itd.) podczas rozmów kwalifikacyjnych.


Efekt pierwszeństwa i świeżości – to błąd oceny danej osoby ze względu na pierwszą informację, którą o niej uzyskamy (pierwszeństwo) lub ostatnią (świeżość). Dlatego jeśli kandydat chce pozostawić po sobie jak najlepszą opinię, powinien najważniejsze informacje przekazać na początku i na końcu rozmowy.


Stereotypy – polegają na ocenie danej osoby poprzez pewne skróty poznawcze, za pomocą jakiejś cechy, bez poznania znaczących dla sytuacji (w tym przypadku dla rozmowy kwalifikacyjnej) danych. Na przykład matka z dziećmi może być lepiej postrzegana jako kandydatka na stanowisko nauczyciela w przedszkolu, niż mężczyzna z tatuażami zjawiający się na miejscu pracy na motocyklu. Dla rekrutera popadającego w ten błąd nie będzie miało znaczenia, ze kobieta ma podstawowe wykształcenie wymagane do pracy, a kontrkandydat jest po wielu szkoleniach i konferencjach dokształcających, ma w CV wpisaną praktykę w najlepszych placówkach i listy referencyjne od nich.

 

Lista błędów poznawczych jest bardzo długa i tak naprawdę ciągle otwarta. Dlatego zarówno rekruter jak i kandydat powinni mieć świadomość istnienia tych anomalii. Z jednej strony prowadzący rozmowę muszą się wystrzegać nieobiektywnej oceny. Z drugiej osoby przychodzące na rekrutację mogą przeciwdziałać skutkom tych błędów (pamiętając o odpowiednim schemacie przekazywania informacji, wywieraniu pierwszego wrażenia itp.).

 

Więcej artykułów "Rozmowa kwalifikacyjna"

Polecane oferty

  • Opiekun w domu Seniora

    Socco Stuttgart GmbH   Niemcy, całe Niemcy   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę   14 221 zł brutto/mies.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    14 godz.
    Zakres obowiązków: zabiegi higieniczno-pielęgnacyjne; podawanie posiłków; kontrola wagi pacjenta, mierzenie ciśnienia, temperatury, poziomu cukru we krwi; wykonywanie zleceń lekarskich według obowiązujących procedur;
  • Pracowniczka / Pracownik w domach opieki

    Socco Stuttgart GmbH   Niemcy, całe Niemcy   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę   14 221 zł brutto/mies.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    14 godz.
    Opis stanowiska podstawowa pielęgnacja pacjentów; podawanie posiłków; kontrola stanu zdrowotnego pacjenta (pomiar ciśnienia, wagi, cukru)
  • Specjalista ds. Badań i Rozwoju w branży budowlanej

    Climatic Sp. z o.o. Sp. k.   Reguły, k. Warszawy    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę / o dzieło / kontrakt B2B  pełny etat  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    15 godz.
    Twój zakres zadań: projektowanie i wdrażanie nowych rozwiązań w dziale badań i rozwoju; budowa stanowisk badawczych; współpraca z jednostkami badawczymi, w tym z ITB, IMP; przygotowywanie i pobieranie próbek materiałów oraz wyrobów budowlanych; wykonywanie badań pobranych materiałów w...
  • Inżynier do R&D w Branży Budowlanej

    Climatic Sp. z o.o. Sp. k.   Reguły, k. Warszawy    praca stacjonarna
    specjalista mid / junior / senior  umowa o pracę  pełny etat  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    15 godz.
    Twój zakres zadań: projektowanie i wdrażanie nowych rozwiązań w dziale badań i rozwoju; budowa stanowisk badawczych; współpraca z jednostkami badawczymi, w tym z ITB, IMP; przygotowywanie i pobieranie próbek materiałów oraz wyrobów budowlanych; wykonywanie badań pobranych materiałów w...
  • Spawacz

    CONCEPT sp. z o.o.   Bielsko-Biała, ul. Al.gen. W. Andersa 593    praca stacjonarna
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    16 godz.
    Zakres obowiązków Montaż; Spawanie; Szlifowanie elementów;
  • Elektryk / Elektronik Samochodowy

    CONCEPT sp. z o.o.   Bielsko-Biała, ul. Al.gen. W. Andersa 593    praca stacjonarna
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat   5 400 - 6 900 zł brutto/mies.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    16 godz.
    umowa o pracę; pełny etat; praca od zaraz; tryb wypłaty miesięczny; Zakres obowiązków praca w zakresie naprawy pojazdów samochodowych, quadów, motocykli;

Najnowsze artykuły

Stolarz – co robi, czy to opłacalne, jak zostać?

Stolarz – co robi, czy to opłacalne, jak zostać?

Zapotrzebowanie na osoby wykonujące usługi stolarskie jest wysokie – pracownik obróbki drewna i stolarz to zawody deficytowe we wszystkich województwach. Tymczasem chętnych do nauki stolarstwa brakuje. Czy dziś praca w warsztacie stolarskim może się opłacać, kim jest ebenista oraz ile zarabia stolarz w Polsce? Oto krótki przewodnik po jednym z najstarszych rzemiosł świata.

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Rozwijanie społeczności online to nie tylko strategia marketingowa, ale również sztuka zrozumienia i współpracy z ludźmi – podkreśla Ola Gościniak, ekspertka ds. rozwijania biznesu online. W tym obszernym poradniku wskazuje najczęściej popełniane błędy w tworzeniu społeczności, a także wyjaśnia, jak uniknąć pułapek oraz co każdy właściciel marki powinien wiedzieć o swojej grupie docelowej.

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

Udział kobiet w zarządach spółek handlowych wynosi tylko 25%, najmniej licznie są reprezentowane w spółkach akcyjnych i z o.o., co pokazuje, że im wyższe szczeble zarządzania, tym mniej kobiet – zauważa dr Anna M. Górska, dyrektorka Centrum Badań Kobiet i Różnorodności w Organizacjach z Akademii Leona Koźmińskiego. Na czym faktycznie polegają szklane bariery, które blokują kobiety w pracy?

Drzemka w pracy – przyjaciółka wydajności

Drzemka w pracy – przyjaciółka wydajności

Pomysł spania w czasie pracy może wywoływać co najmniej konsternację, niemniej zamknięcie oczu nawet na kilkanaście minut pozwala na nieocenioną regenerację sił i wzrost kreatywności. Potwierdzają to liczne badania, a jedno z nich dowodzi, że mózgi osób praktykujących drzemki są większe i wolniej się starzeją. Korzyści zdrowotne drzemki w pracy są wyraźne, ale co na to polskie prawo pracy?

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

W UE jest około 101 mln, a w Polsce od 4 do 7 milionów osób z niepełnosprawnością. Teoretycznie cieszą się pełnią praw pracowniczych, jednak czy rynek pracy jest dla nich przyjazny? – Ich sytuacja jest złożona, ale widoczne są pozytywne zmiany, które mogą przyczynić się do większej inkluzji i wykorzystania potencjału tych osób – zauważa prezeska fundacji TAKpełnosprawni Agata Robińska. 

Stacja polarna – praca, obowiązki zawodowe, zarobki, rekrutacja

Stacja polarna – praca, obowiązki zawodowe, zarobki, rekrutacja

Praca na biegunie południowym może się wydawać przygodą życia, lecz przed aplikacją warto przemyśleć swoją motywację. – Nie ma możliwości powrotu, ponieważ komuś się nie podoba, ktoś nie daje rady i rezygnuje z udziału w wyprawie – zauważa dr Małgorzata Korczak-Abshire z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Właśnie trwa rekrutacja do polskiej stacji antarktycznej. Czy warto się zgłosić?