Nasze życie jest w ich rękach. Chcemy więc, by byli wypoczęci, skoncentrowani i gotowi do pracy. Czy rzeczywiście są? Czy czas ich pracy jest optymalny?
Ile godzin pracują lekarze
Kłopoty z naliczaniem czasu pracy lekarzy są znane nie od dziś. Pod koniec 2006 r. sąd pracy w Krakowie wydał precedensowy wyrok w sprawie naliczania czasu pracy lekarzy. Pewien pediatra z Nowego Sącza, domagał się oddania zaległego urlopu wynikającego z przepracowanych ponad normę dyżurów. Lekarz powoływał się przy tym na prawodawstwo unijne, które określa normy czasu pracy lekarzy inaczej niż obliczały je krajowe szpitale. Pracodawca pediatry bronił się, szukając oparcia w uchylonej obecnie ustawie o ZOZ. Sprawa trwała kilka lat. Na podstawie prawomocnego już wyroku szpital musiał zwrócić lekarzowi ponad 169 godzin urlopu.
Godziny pracy lekarzy określone są w Ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Znajdziemy w niej informacje, że: „Czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, z zastrzeżeniem art. 94 ust. 1, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (…)”.
Średniotygodniowa norma czasu pracy, liczona razem z nadgodzinami, wynosi 48 godzin. Jednak polskie prawodawstwo dopuszcza, by lekarze dobrowolnie godzili się na przekroczenie tej normy, za pomocą tzw. klauzuli opt-out.
Ile pracują lekarze w rzeczywistości? Jak podaje Naczelna Izba Lekarska w raporcie z marca 2018 „Ile pracują lekarze i lekarze dentyści w Polsce?” średni całkowity miesięczny czas pracy wynosił 234,3 godziny. Dla porównania, w ostatnim kwartale 2017 roku przeciętny czas pracy za pracę główną i dodatkowa w badanej przez GUS grupie (Rynek pracy w 2017 ) wynosił 38,9 h.
Godziny pracy lekarzy w szpitalach
Lekarze wykonują swoje obowiązki w różnych placówkach. Jak wskazuje raport, to właśnie szpitale (z wyłączeniem SOR – szpitalnego oddziału ratunkowego) miały główny udział w nakładzie pracy lekarzy – wynosił aż 60% (drugie miejsce zajęły poradnie – z udziałem 17%, trzecie POZ – 15% i gabinety 9%). Lekarze spędzali tam najwięcej czasu. Średnio wynosił on 199,5 godzin miesięcznie.
Godziny pracy lekarzy rodzinnych
Jak wyglądają godziny pracy lekarzy rodzinnych w kontekście powyższych informacji? W aneksie do raportu możemy przeczytać: „W porównaniu do reprezentantów innych specjalizacji, specjaliści z dziedziny medycyny rodzinnej mieli krótszy całkowity czas pracy oraz mniejszą liczbę godzin spędzanych na dyżurach stacjonarnych. Cechą wyróżniającą lekarzy tej specjalizacji był znaczący udział zachowawczych wizyt i porad ambulatoryjnych w ogólnym czasie pracy (POZ) oraz niewiele godzin poświęcanych na leczenie szpitalne”.
Wg tabeli zaprezentowanej w aneksie specjaliści z dziedziny medycyny rodzinnej pracowali średnio 204,4h miesięcznie w tym 169,5 godzin pracy bez dyżurów.