Jak zostać strażakiem zawodowym – cechy, zarobki

Strażacy to jedna z najbardziej szanowanych grup zawodowych w Polsce. W rankingu najbardziej poważanych zawodów SW Research (2024) zawód strażaka – po raz czwarty z rzędu – obronił pozycję lidera. Praca strażaka to marzenie niejednego dziecka. Żeby je spełnić, trzeba się jednak wykazać sporym poświęceniem, odwagą bez brawury i ogromną samodyscypliną. Jak zostać strażakiem zawodowym i jak w rzeczywistości wygląda praca w tym zawodzie?

Jak zostać strażakiem zawodowym? 

Ranking najbardziej poważanych zawodów w Polsce otwierają cztery profesje związane z ochroną życia i zdrowia. Strażak – czwarty raz z rzędu – uplasował się na pierwszej pozycji. Z badania wynika, że aż 84 proc. respondentów darzy zawód strażaka największą estymą. Z kolei „zostać strażakiem” to marzenie z dzieciństwa wielu z nas. W dorosłym wieku spełnienie tego marzenia bywa jednak wyzwaniem, ponieważ wymogi stawiane kandydatom do służby zawarte są w Ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej oraz w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie postępowania kwalifikacyjnego o przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Zatem jak dostać się do Państwowej Straży Pożarnej?

Kandydaci, którzy chcą zasilić szeregi straży pożarnej i zostać zawodowymi strażakami, mają dwie drogi do wyboru:

• służba kandydacka,

• służba przygotowawcza. 

• Rekrutacja w ramach służby kandydackiej

Jednym ze sposobów podjęcia służby w strukturach Państwowej Straży Pożarnej jest ukończenie szkoły kandydackiej w systemie dziennym. Taką edukację umożliwiają Szkoły Aspiranckie w Krakowie, Poznaniu i Częstochowie, a także Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie. 

Wśród wymagań stawianych kandydatom, oprócz spełnienia oczywistych warunków zdrowotnych i psychofizycznych, jest wiek poniżej 25 lat oraz zdanie matury z matematyki, wybranego języka obcego oraz fizyki, chemii, informatyki lub biologii. 

• Tzw. nabór z ulicy na strażaka

Drugą z możliwości dołączenia do Państwowej Straży Pożarnej jest odbycie służby przygotowawczej w jednej z jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej, która w danej chwili prowadzi nabór. Ten nazywany jest mianem „naboru z ulicy”. Przeprowadza go właściwy ze względu na położenie jednostki organizacyjnej, komendant wojewódzki, powiatowy lub kierownik jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej. Kandydaci do służby przygotowawczej muszą spełnić wymagania ogólne oraz przejść pomyślnie etap rekrutacji, czyli ocenę zdolności psychicznej i fizycznej do pełnienia służby. 

Praca strażak – predyspozycje zawodowe 

W zawód strażaka, na stałe wpisane jest ryzyko utraty zdrowia, a nawet życia. Jest to zawód bez wątpienia niezwykle wymagający i obciążający – zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Kandydaci, którzy chcieliby wstąpić w szeregi straży pożarnej, niezależnie od obranej drogi, muszą więc spełnić zarówno wymagania ogólne, jak i posiadać niezbędne predyspozycje, które pozwolą im na realizowanie swojej misji. 

Do wymagań ogólnych stawianych przed przyszłymi zawodowymi strażakami należą:

• polskie obywatelstwo,

• posiadanie pełni praw publicznych,

• posiadanie zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby,

• uregulowany stosunek do służby wojskowej (w przypadku mężczyzn),

• niekaralność,

• posiadanie co najmniej wykształcenia średniego.

Wśród zdolności niezbędnych w pracy strażaka wymienić możemy między innymi:

• świetny stan zdrowia,

• sprawność fizyczna,

• odporność na stres,

• umiejętność pracy zespołowej,

• duża spostrzegawczość,

• umiejętność pracy pod presją czasu,

• odwaga,

• umiejętność szybkiej oceny ryzyka, 

• umiejętność wykonywania poleceń przełożonych. 

Jak wygląda praca strażaka zawodowego?

W powszechnym przekonaniu zawód strażaka ogranicza się do gaszenia pożarów. Zawodowego strażaka utożsamiany z osobą, która walczy z ogniem. W rzeczywistości jednak zakres obowiązków zawodowych strażaków jest znacznie szerszy. Są to osoby odpowiedzialne za czynności ratownicze, które mają na celu ochronę zagrożonego życia, zdrowia oraz mienia.

Załoga straży pożarnej bierze także udział w czynnościach ratowniczych podczas katastrof, klęsk żywiołowych, wypadków komunikacyjnych czy sytuacji, które stanowią masowe zagrożenie. Wówczas to właśnie strażacy odpowiadają za zabezpieczenie terenu i ewakuację ludności. Co więcej, Państwowa Straż Pożarna jest jednostką odpowiedzialną za rozpoznawanie zagrożeń i kontrolowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych oraz usuwanie zagrożeń chemicznych czy biologicznych.

Warto również pamiętać, że strażacy angażują się w działalność edukacyjną, w ramach której szkolą również najmłodszych. Podczas wydarzeń organizowanych w szkołach czy placówkach wychowawczych strażacy instruują dzieci i młodzież, w jaki sposób zadbać o bezpieczeństwo w domu oraz jak reagować w niebezpiecznej sytuacji, takiej jak np. pożar w mieszkaniu.

Miejscem pracy zawodowego strażaka jest przede wszystkim jednostka straży pożarnej. To niej spędza czas do momentu wezwania do interwencji terenowej.

Czytaj także: Inżynier wiertniczy – praca, wymagania, pensja, obowiązki zawodowe

Strażak – ścieżki kariery zawodowej 

Pierwszym krokiem na drodze do zasilenia szeregów straży pożarnej jest przejście okresu służby przygotowawczej, która w rzeczywistości jest czasem na sprawdzenie samego siebie. Kandydat przyjmowany jest na najniższe stanowisko, gdzie po zdobyciu koniecznych uprawnień, kierowany jest na dalsze kształcenie i kursy uzupełniające. Rozwój zawodowy w dużej mierze zależy zarówno od poziomu wykształcenia, jak i indywidualnych aspiracji kandydata. 

W Polsce poza Państwową Strażą Pożarną, która zatrudnia strażaków zawodowych, funkcjonuje również Ochotnicza Straż Pożarna, która, jak sama nazwa wskazuje, składa się z grupy ochotników. Praca w OSP polega na dbaniu o bezpieczeństwo nie tylko w sytuacji pożaru, ale również podczas klęsk żywiołowych, akcji ewakuacyjnych czy działań ratowniczych na drogach. Jedną z podstawowych różnic między OSP a PSP jest to, że PSP jest na służbie 24 godziny na dobę, natomiast ochotnicy wzywani są w przypadku wyjazdu na akcję ratunkową. 

Czytaj także: Czterodniowy tydzień pracy – czy warto go wprowadzić w Polsce?

Ile zarabia strażak?

Praca strażaka jest bardzo wymagająca i obarczona sporym ryzykiem. Co więcej, jest to zawód, który w Polsce cieszy się największym poważaniem. Czy w związku z tym wynagrodzenie jest w stanie zrekompensować trudności związane z tą profesją i odzwierciedla uznanie w społeczeństwie? Ile zarabia strażak i od czego uzależniona jest wysokość wynagrodzenia?

Wynagrodzenie strażaka uzależnione jest od kilku czynników. Najważniejszym jest rodzaj stanowiska. Strażacy zatrudnieni na stanowiskach szeregowych zarabiają najmniej, a wynagrodzenie wzrasta wraz z kolejnymi stopniami awansu. Ponadto na ostateczne zarobki zawodowego strażaka składa się nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale także dodatki służbowe czy motywacyjne. Miesięczna pensja rośnie również wraz z wysługą przepracowanych lat. 

Według danych Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń Sedlak & Sedlak 2024 mediana miesięcznego wynagrodzenia w zawodzie strażaka wynosi 6330 złotych brutto. Co drugi strażak otrzymuje pensję od 4980 do 7560 złotych brutto. Na zarobki powyżej tej kwoty może liczyć grupa 25 proc. najlepiej opłacanych strażaków. 

Gdzie szukać ofert pracy na stanowisku strażaka? 

Kandydaci do pracy w charakterze strażaka mogą poszukiwać informacji o naborach do służby przygotowawczej na stronach poszczególnych jednostek Państwowej Straży Pożarnej lub rządowej stronie gov.pl, gdzie na bieżąco aktualizowane są ogłoszenia o naborach. 

Praca strażak zawodowy – zalety i wady

Praca strażaka zawodowego, tak jak praca w każdym innym zawodzie, ma swoje blaski i cienie. Może być zajęciem niezwykle satysfakcjonującym i pracą z misją, ale jednocześnie wiąże się również z niedogodnościami i wysokim ryzykiem. Jakie są wady i zalety pracy w charakterze zawodowego strażaka? O czym warto pamiętać, decydując się na pracę w straży pożarnej?

• Zalety pracy jako strażak:

• • zawód cieszący się ogromnym uznaniem i poważaniem,

  • poczucie misji i spełnienia wynikające z faktu służby innym ludziom,

  • stabilność zatrudnienia,

  • prawo do lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby dla strażaków mianowanych na stałe, 

  • uposażenie i inne świadczenia pieniężne, 

  • możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę.

• Wady pracy jako strażak

• • zawód obarczony ogromnym ryzykiem utraty zdrowia lub życia,

  • udział w niebezpiecznych akcjach ratunkowych,

  • obciążenie psychicznie i fizyczne,

  • praca w stresujących warunkach i pod presją czasu.

Czytaj także: CV mechanik samochodowy – porady, jak napisać profesjonalne CV

Anna Rychlewicz

Absolwentka dziennikarstwa i zarządzania mediami. Na świat patrzy przez pryzmat tego, jakimi słowami może go opisać. Słowa są także nieodłącznym elementem jej drogi zawodowej. Zajmuje się copywritingiem, redakcją oraz korektą tekstów. O rynku pracy, ubezpieczeniach, wnętrzach, podróżach, zdrowiu i modzie. Porusza tematykę społeczną oraz kryminalną. Pasjonują ją rozmowy z ludźmi. W czasie wolnym poszerza horyzonty i eksploruje otoczenie, prowadząc blog „Brzmi Znajomo”.