W ogłoszeniach rekrutacyjnych często pojawiają się oferty pracy na zastępstwo. Choć taka forma umowy podobna jest do umowy na czas określony, między tymi dwoma kontraktami występują ważne różnice.
Umowa o pracę na czas zastępstwa
Umowa o pracę na zastępstwo jest uważana za mniej korzystną dla zatrudnionego niż popularna umowa na czas określony. Czy tak jest faktycznie?
Pracodawca, który szuka zastępcy za nieobecnego pracownika nie musi podawać w umowie dokładnej daty jej wygaśnięcia. Często przyjmuje się, że okres zastępstwa kończy wraz z powrotem stałego pracownika.
Jednak na przykład w przypadku choroby stałego pracownika, trudno jest wskazać konkretną datę takiego zdarzenia. Pracodawca musi pamiętać, że przy rozwiązywaniu każdej umowy o pracę obowiązują określone okresy wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy na zastępstwo
Po zmianie przepisów od 22 lutego 2016 r., kiedy wykreślono z Kodeksu pracy umowę o zastępstwo jako oddzielny rodzaj kontraktu, wynosi on tyle samo co w przypadku umowy na czas określony, czyli:
• 2 tygodnie – w przypadku zatrudnionych na krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc – dla zatrudnionych na co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące – dla zatrudnionych na czas równy lub przekraczający 3 lata.
Prawo wypowiedzenia umowy ma zarówno pracodawca, jak i podwładny. Ponadto rozwiązać umowę na zastępstwo można także za porozumieniem stron. Pracodawca ma też możliwość zwolnienia pracownika dyscyplinarnie, bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jest to jednak dopuszczalna opcja tylko w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych.
Przed podpisaniem umowy na zastępstwo pracodawca ma też prawo zatrudnić kandydata na okres próbny nieprzekraczający trzech miesięcy. Podobnie jak w przypadku innych umów o pracę, szef może, ale nie musi, podpisać potem umowę na dłuższy termin.
Zastępowanie kogoś w pracy – takie same wynagrodzenie?
Szczególna funkcja umowy na zastępstwo wymaga od zatrudniającego podania stanowiska, na którym wystąpił czasowy wakat. Jednak zastępca nie może domagać się od szefa takich samych warunków, jakie miała osoba, za którą obecnie pracuje. Pracodawca ma prawo wyznaczyć zastępującemu inny czas pracy, a także inną pensję i dodatki do niej. Również zakres obowiązków może się nieco różnić, lecz powinien być zbliżony.
Pracownik, który otrzymał umowę o pracę na czas zastępstwa, ma wszelkie prawa pracownicze wynikające z umowy o pracę. Dotyczy to zarówno zwolnień lekarskich, jak i urlopów, dodatków za nadgodziny czy też za pracę w nocy.
Umowa na zastępstwo powinna być sporządzona na piśmie i zawierać:
• rodzaj pracy,
• miejsce wykonywania,
• wysokość wynagrodzenia,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia pracy.
Trzecia umowa na zastępstwo – zasady
Polskie prawo pracy chroni zatrudnionych przed niestabilnością, wynikającą z umów na czas określony. Dlatego też przy czasowych umowach o pracę, trzecia z nich automatycznie przekształca się w zatrudnienie na czas nieokreślony.
Taka ochrona nie dotyczy pracujących na zastępstwo. Jeśli nieobecność zastępowanego pracownika przedłuża się – na przykład ze względu na kolejne zwolnienia lekarskie, szef może podpisywać kolejne umowy zastępstwa z tą samą osobą i nie staną się one umowami stałymi.
Umowa na zastępstwo a ciąża
Kobiety w ciąży, które pracują na zwykłych umowach na czas określony, aż do porodu są chronione przed bezrobociem. Ciężarne, u których umowa okresowa kończy się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, mają przedłużany kontrakt aż do chwili porodu.
Inaczej jest z pracownicami na zastępstwie. Tracą one zatrudnienie, gdy wraca pracownik, za którego pełniły obowiązki – i to bez względu na zaawansowanie ciąży. Trzeba tu jednak zaznaczyć, że pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć ciężarnej umowy na zastępstwo przed tym terminem.