Pracując od poniedziałku do piątku między 8:00 a 16:00 lub 9:00 a 17:00, trudno załatwić np. urzędową sprawę, pójść na badania lekarskie itd. Czy jeśli chcemy pojawić się w pracy trochę później albo w trakcie dnia wyjść z biura dosłownie na 2 godziny, musimy brać dzień wolny? Czy wyjścia prywatne w czasie pracy są regulowane prawnie, a może taka opcja zależy jedynie od dobrej woli pracodawcy?
Wyjścia prywatne w czasie pracy – warunki
Zgodnie z prawem pracownicy mogą korzystać z wyjść prywatnych za odpracowaniem. Zasady rozliczania tych godzin często budzą jednak wątpliwości, co do maksymalnej długości takiego zwolnienia (ile minut lub godzin) oraz okresu, w jakim powinno nastąpić odpracowanie zwolnienia (w tym samym miesiącu, okresie rozliczeniowym, czy może później?).
Zanim opuści się biuro, należy przedstawić przełożonemu pisemny wniosek. Czas, w którym pracownik w godzinach pracy wychodzi z zakładu, by załatwić osobiste sprawy, nie może być traktowany jako czas pracy. Zgodnie z art. 128. Kp „Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy”. Dlatego też pracodawca nie jest zobowiązany, by za prywatne wyjście zapłacić i jeśli nieobecność nie zostanie odpracowana, szef ma prawo odpowiednio obniżyć pensję.
Jeśli chodzi o czas odpracowania nieobecności, najlepszym rozwiązaniem jest zrobienie tego w dniu wyjścia. Nie ma też prawnych przeszkód, by pracownik godziny odrobił w innym terminie. Ważne, aby zachować okresy odpoczynku: dobowego – 11 godzin i tygodniowego – 35 godzin. Niezgodne z kodeksem jest natomiast odrabianie nieobecności w dniu wolnym, np. w sobotę (w systemie pracy od pon. do pt.). Zaburzałoby to odpoczynek tygodniowy. Aby wyjście i jego odpracowanie nie powodowało dodatkowych komplikacji w postaci konieczności przeliczenia należnego wynagrodzenia za pracę, najlepiej byłoby, gdyby oba zdarzenia miały miejsce w tym samym okresie rozliczeniowym.
Wyjścia prywatne w czasie godzin pracy do odpracowania
W Kodeksie pracy w art. 151. § 21. znajduje się informacja na temat tego, jak należy traktować odpracowane godziny: „nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych”. Jedynymi warunkami jakie muszą być spełnione jest po pierwsze: pisemny wniosek pracownika, a po wtóre: odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Doprecyzowanie tych kwestii jest w zasadzie przedmiotem regulacji wewnątrzzakładowych (tj. regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy), bądź też zasady są każdorazowo ustalane w porozumieniu między pracodawcą a pracownikiem. Ustalenie z góry, w przepisach wewnątrzzakładowych, jednakowych zasad dla wszystkich zatrudnionych jest wygodnym rozwiązaniem i pozwala uniknąć niedomówień odnośnie odrabiania nieobecności.