Automotywacja, czyli jak motywować siebie samego

Jak znaleźć w sobie siłę, kiedy każde kliknięcie myszką i każdy odebrany telefon od klienta zdają się wymagać nadludzkiej siły? Jak przetrwać w pracy od rana do szesnastej czy siedemnastej, gdy masz już dość, a nie minęła nawet dziewiąta? Odpowiedzią na trudy codzienności jest… automotywacja. W Blue Monday, czyli podobno najtrudniejszy poniedziałek w roku, wyjaśniamy, jakie są rodzaje motywacji oraz jak znaleźć w sobie wewnętrzną siłę do działania.

Automotywacja – co to?

Motywacja, zgodnie z Internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN jest tym, „co powoduje podjęcie jakichś działań lub decyzji”. Automotywacja to nic innego jak motywacja samego siebie. Umiejętność skutecznego pobudzania się do działania, wyznaczanie sobie celów i ich realizacja są niezwykle przydatne w każdym aspekcie życia, również w pracy. Bez chęci pracowników nawet najbardziej rozbudowany system premiowy w firmie nie przyniesie większych korzyści. Dlatego jednym z najważniejszych aspektów skutecznego HR jest stworzenie w firmie warunków, w których pracownicy czują się zmotywowani do pracy, chętnie wykonują swoje obowiązki z największą starannością, czyli innymi słowy, wytwarzają w sobie motywację wewnętrzną oraz nabierają nawyków automotywacji. 

Motywacja – rodzaje

Motywację do pracy można podzielić na wewnętrzną oraz zewnętrzną.

• Motywacja wewnętrzna

Do motywacji wewnętrznej należą:

• wartości, jakie chce się realizować np. szacunek dla pracy, profesjonalizm,

• chęć samorozwoju, 

• chęć sprawdzenia się w danej dziedzinie,

• ciekawość, 

• chęć polepszenia swojej sytuacji, 

• chęć zaimponowania komuś, 

• chęć pokonania kogoś, 

• lęk przed porażką, 

• stres.

Motywacją wewnętrzną są pobudki osobiste, które skłaniają nas do podjęcia jakiejś aktywności. Mogą mieć pozytywne lub negatywne zabarwienie. To wewnętrzny imperatyw, który każdego dnia pcha nas do przodu. Wytworzenie w sobie nastawienia, jakim jest motywacja wewnętrzna, jest kluczowe w procesie motywowania się do pracy (lub jakiegokolwiek innego działania).

• Motywacja zewnętrzna

Motywacja zewnętrzna z kolei wynika z niezależnych od nas okoliczności, tego, w jaki sposób otoczenie na nas oddziałuje i co my sami, pracując, możemy uzyskać z otoczenia. Innymi słowy, do działania motywują nas konkrety – perspektywa ich zdobycia ma silny wpływ na wytworzenie w sobie wewnętrznej motywacji do podjęcia działania.

A zatem elementy motywacji zewnętrznej to na przykład:

• uzyskanie wynagrodzenia za pracę, 

• otrzymanie innych benefitów, 

• podniesienie prestiżu, 

• podniesienie kwalifikacji zawodowych,

• pokonanie konkurencji, 

• zdobycie nagrody. 

Automotywacja – jak zacząć?

• Określ ważne dla Ciebie wartości i cele

Zasada jest prosta: jeśli chcesz być szczęśliwszy i bardziej spełniony w życiu zawodowym, musisz dowiedzieć się, czego chcesz. Innymi słowy, żebyby znaleźć skuteczny sposób na pobudzanie się do działania, każdy powinien sam określić, czym dla niego jest automotywacja, czyli co pozwoli mu motywować samego siebie. Jak to zrobić? Przede wszystkim zastanówmy się:

• co jest dla nas ważne w życiu zawodowym,
• jakie mamy priorytety, 
• w jaki sposób możemy osiągnąć sukces.

Są to bardzo ogólne pytania, które jednak poprowadzą nas do bardzo konkretnych odpowiedzi. Na początek możemy zacząć spisywać na kartce wszystko, co przychodzi nam do głowy, gdy myślimy o tym, co jest dla nas ważne w pracy. Zauważmy, że choć często pada odpowiedź: wynagrodzenie na odpowiednim poziomie, jest to zwykle tylko jedna z kwestii, która jest dla nas istotna w pracy. Obok mogą pojawić się też takie odpowiedzi jak: chęć rozwoju, awans, praca zdalna, elastyczny czas pracy, dobra atmosfera w zespole, praca z konkretnymi osobami, praca w konkretnym miejscu czy z danym nowoczesnym sprzętem, możliwość wyjazdów zagranicznych, możliwość zdobycia sieci kontaktów, wyrobienie własnej marki.

W tym miejscu warto także postarać się nadać priorytety aspektom pracy, które są dla nas istotne. Ważniejsza jest wysoka pensja czy możliwość pracy zdalnej i dostosowania grafiku do potrzeb? Bardziej zależy nam na możliwości awansu czy na tym, by pracować w przyjaznym zespole? Te kwestie oczywiście nie muszą się wykluczać, warto jednak wiedzieć, z czego ewentualnie jesteśmy skłonni póki co zrezygnować, a co jest celem, który absolutnie chcielibyśmy osiągnąć w najbliższym czasie. Dzięki będziemy mogli opracować pewien plan działania i nie padniemy ofiarą słomianego zapału, biorąc na siebie zbyt wiele naraz.

• Ogólne pragnienia i cele zamień na konkrety

Następnie warto skonkretyzować swoje priorytety. Przykładowo, uważamy, że ważna jest dla nas możliwość awansu. Zadajmy sobie pytanie: w jakim czasie chcemy go osiągnąć? Co konkretnie musimy zrobić, by zrealizować ten cel? Czy warto wykonać jakieś kursy, nauczyć się czegoś nowego, a może dobrze jest brać na siebie więcej obowiązków i angażować się w liczniejszych projektach?

W ten sposób awans przestanie być dla nas enigmatyczną ideą, która ma niską moc motywacyjną. Wytyczając do niego konkretną ścieżkę, wzmacniamy poczucie, że jest on dla nas realny. Co więcej, wykonywanie małych kroków na ścieżce wiodącej ku wyższemu stanowisku (np. robienie kursów, angażowanie się w pracy czy wreszcie rozmowy z przełożonym na temat rozwoju w firmie) będzie umacniać naszą wewnętrzną motywację przez długi czas. I wreszcie, im więcej zrobimy, by osiągnąć ten cel, tym trudniej będzie nam zrezygnować, gdyż cena naszego poświęcenia była już wysoka, prawda? Świadomość tego, ile już zrobiliśmy dla realizacji swojego celu, to kolejna rzecz, która będzie pracować na naszą motywację do działania.

Metody pomagające w automotywacji na co dzień

Jak motywować się do osiągnięcia celu? Jak nabrać chęci do działania? Metod pobudzania własnej motywacji jest tak naprawdę bardzo wiele. Warto spróbować, co działa w naszym przypadku.

• Metoda małych kroków

Tym, co zaleca wielu psychologów i doradców zawodowych, jest wyznaczanie sobie małych celów i nagradzanie się za ich osiągnięcie. Podzielenie dużego zadania na części spowoduje, że problem przestanie wydawać się tak przytłaczający i zyskamy nad nim większą kontrolę. Co więcej, osiąganie celów, jakkolwiek byłyby one małe, oraz obserwowanie swoich postępów działa niezwykle motywująco.

• Planowanie pracy

Dobrą praktyką jest planowanie dnia pracy i odhaczanie zakończonych punktów. Warto też nauczyć się konsekwencji w realizowaniu poszczególnych obowiązków. Nie przeskakujmy z zadania na zadanie, unikajmy rozpraszaczy. 

• Rezygnacja z narzekania

Niezależnie od atmosfery w pracy dobrze jest po prostu przestać narzekać, bo negatywne nastawienie, choć może dawać chwilową ulgę, w dłuższej perspektywie nie pomaga ani w karierze, ani w życiu. Co więcej, jeśli już rano uznamy, że to nie nasz dzień i nic dobrego nas dziś nie spotka, prawdopodobnie tak właśnie będzie. Takie zjawisko nazywa się samospełniającym się proroctwem – mniej lub bardziej świadomie dążymy do realizacji naszych wyobrażeń i zwracamy uwagę na to, co potwierdza nasze przekonania.

• Zamiana „muszę” na „chcę” 

Jeśli musimy w pracy wykonać trudne zadanie albo wręcz przeciwnie – takie, które wydaje się nudną koniecznością, dobrze jest przestać myśleć, że musimy coś zrobić, bo inaczej spotkają nas niemiłe konsekwencje. O wiele skuteczniejsze będzie poszukanie korzyści. Chcę wykonać dziś ten projekt, bo jutro czeka na mnie o wiele ciekawsze zadanie. Dostanę dodatkowe pieniądze i część przeznaczę na przyjemności… Zamiana „muszę” na „chcę” może zdziałać cuda – zamienić paskudny dzień w całkiem przyjemny.

• Nawyk szukania pozytywnych stron

Co więcej, warto uświadomić sobie, że nie każdy rodzi się optymistą, ale pozytywnego nastawienia można się nauczyć. Jest to kwestia wyrobienia w sobie pewnych nawyków mentalnych. Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, ile razy w ciągu dnia wpadamy w czarnowidztwo. Za każdym razem, gdy łapiemy się na tym, postarajmy się sformułować jakieś przeciwstawne zdanie, znaleźć aspekt sytuacji, który jest korzystny z jakiegoś powodu.

Nie przywiązujmy się też do negatywnych myśli i nie nakręcajmy w swoich wrogich postawach wobec innych czy losu. Jeśli o świcie staliśmy w korku czy spotkała nas niemiła rozmowa z kolegą, nie dopuszczajmy, żeby to wydarzenie zdefiniowało cały nasz dzień. Przejdźmy dalej i bądźmy otwarci na pozytywne zdarzenia, które mogą czekać tuż za rogiem.

• Realne cele zamiast wygórowanych oczekiwań

Nie zakładajmy jednak, że od dziś będziemy wykonywać 120% normy i poświęcać się tylko karierze. By być wydajnym, każdy człowiek potrzebuje odpoczynku. Chodzi tu zarówno o dbanie o krótkie przerwy w pracy, które pozwolą oderwać myśli od obowiązków i wrócić do nich z nową energią, jak i o spędzanie czasu po powrocie do domu. Ponadto aktywność fizyczna, spotkania z przyjaciółmi i rodziną, robienie tego, co sprawia nam radość, mają niebagatelny wpływ na to, czy będziemy mieli ochotę pracować.

• Broń przeciwko prokrastynacji

Do tej pory co najmniej godzinę w pracy poświęcaliśmy na przeglądanie memów? Odrywaliśmy się od zadania od byle pretekstem? Zrezygnujmy z tego. Walka z prokrastynacją może nie jest łatwa, ale możliwa do wygrania.

• Wzmacnianie entuzjazmu i chęci do działania

Pamiętajmy też, że samomotywacja to coś, co możemy wzmocnić. Jeśli wiemy już, co nas samych pozytywnie popycha do działania, starajmy się mieć ten cel cały czas przed oczami. Przypominajmy sobie o tym, co jest dla nas ważne, co chcemy osiągnąć, jacy chcemy być. Co więcej, uczyńmy nie tylko cel, ale i drogę do jego osiągnięcia jak najbardziej atrakcyjną. W tym celu potrzebna jest zmiana myślenia o tym, czym się zajmujemy. Jeśli pielęgnujemy wyobrażenie o swojej pracy jako o prawdziwej katordze, bardzo trudno będzie nam przekonać samego siebie, że warto się starać – przecież jednocześnie utwierdzamy się w przekonaniu, że nie warto! Każdego dnia po trochu uczmy się entuzjazmu i dajmy sobie prawo do przyjemności, chociażby w postaci małych nagród za trud wkładany w wykonanie jakiegoś zadania. 

Motywacja do działania – co tak naprawdę nas motywuje?

Utrzymywanie motywacji do pracy to złożony proces, albo mówiąc inaczej – długofalowy projekt, na który składa się wiele elementów. Bardzo ważne jest między innymi to, aby zadbać o work-life balance i oprócz pięcia się w górę po drabinie zawodowej, umiejętnie zagospodarować strefę odpoczynku. Sami jesteśmy dla siebie najważniejszym źródłem motywacji. Zacznijmy więc od siebie i wyszlifujmy kilka ważnych umiejętności przydatnych w automotywacji.

• ABC skutecznego automotywatora:

• • Wytrwałość

Jedną z kluczowych umiejętności wykorzystywanych do motywowania się każdego dnia, jest wytrwałość. Nie poddawajmy się, nawet jeśli nie wszystko idzie po naszej myśli. Każdy ma prawo do błędu czy gorszego dnia. 

• • Efektywny wypoczynek

Kolejna to zdolność do wypoczynku po pracy. Poczytajmy książkę, idźmy na rower, basen lub na łyżwy. Spotykajmy się z przyjaciółmi i rodziną. Zadbajmy też o zdrowy i dostatecznie długi sen. Dlaczego tak ważny jest właściwy wypoczynek po pracy? Ciągłe odkładanie relaksu na weekend czy urlop prowadzi do chronicznego zmęczenia i wypalenia zawodowego. Oczywiście urlop jest niezwykle istotny, żeby wypocząć długoterminowo, ale na jasność umysłu składają się małe rzeczy i dzięki nim utrzymujemy swoją baterię w stanie stabilnym przez cały rok.

• • Dieta i aktywność fizyczna

Co jeszcze możemy zrobić, by zregenerować siły, znaleźć w sobie motywację i chęć do pracy? Jedzmy zdrowo. Przewietrzmy się. Jeśli nie spacer, to chociaż otwórzmy okno. Pijmy dużo wody. Zróbmy kilka przysiadów. Włączmy optymistyczną muzykę.

• • Dobre towarzystwo

Pamiętajmy, że gdy otaczamy się pozytywnymi ludźmi, nasza motywacja wzrasta. Kolega z pracy nie może przestać narzekać? Zauważmy, że w ten sposób nie tylko utwierdza siebie w swoich wyobrażeniach, ale i  psuje humor wszystkim dokoła oraz wpływa na to, jak sami postrzegamy swoje otoczenie. Słuchanie narzekania z pewnością nie działa motywująco ani inspirująco. Jeśli zwrócenie uwagi takiej osobie nie skutkuje, włóżmy do uszu słuchawki bądź stopery. 

• • Regeneracja sił w ciągu dnia 

Kiedy czujemy, że nasza bateria się wyczerpuje, o ile to możliwe zostawmy na chwilę wszystko, napijmy się kawy, herbaty, wody albo ulubionego napoju ziołowego czy owocowego. Nie mamy na to ochoty? Po prostu wstańmy od biurka bądź innego stanowiska pracy, przejdźmy się po korytarzu. Umysł skupi się na innej czynności i pozwoli nam z nową energią zapanować nad problemem, który zostawiliśmy kilka minut temu.

• • Drzemka, medytacja, techniki oddechowe

Zalecanym sposobem na szybką regenerację jest też drzemka. Wystarczy od 5 do 20 minut, aby poziom energii podskoczył co najmniej o 2 kreski. Jak twierdzą specjaliści z NASA, po drzemce wzrasta dwukrotnie czujność i zdolność koncentracji, nawet u osób wypoczętych.

Automotywacja – zalety

Motywowanie siebie zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym, ułatwia codzienne funkcjonowanie. Nie jest to wrodzona umiejętność, dlatego warto wyrobić w sobie odpowiednie nawyki. Przeszkodą w byciu skutecznym może być nałogowe odkładanie obowiązków na później, wykonywanie zadań na ostatnią chwilę. Mimo że dla niektórych presja czasu jest swego rodzaju motywacją, zazwyczaj towarzyszy jej stres, negatywne emocje i strach przed porażką. Ponieważ nie jest tajemnicą, że nagrody działają lepiej niż kary, warto poćwiczyć, by motywować się pozytywnie.