Beryloza jest chorobą układu oddechowego, która może dotknąć osoby mające kontakt z pyłem berylowym. Choroba została uwzględniona w spisie chorób zawodowych. Kto jest na nią narażony i jak jej przeciwdziałać?
Co to jest beryloza?
Beryloza, inaczej pylica berylowa, przewlekła choroba berylowa, powstaje w wyniku zatrucia berylem. W praktyce może wystąpić wówczas, gdy pracownik ma kontakt z pyłem berylowym. Dochodzi do podrażnienia, stanu zapalnego i zmian chorobowych układu oddechowego, głównie płuc (tzw. zmiany ziarniniakowe). Możliwe są także inne objawy, np. zmiany skórne, przemęczenie.
Beryloza: objawy
Ostrość przebiegu choroby zależy od stężenia berylu. Długotrwałe wdychanie pyłów o niskich stężeniach prowadzi do łagodniejszej, ale przewlekłej formy choroby. Występują wówczas między innymi przewlekły kaszel, trudności z oddychaniem, reakcja alergiczna. Choroba może latami rozwijać się bez objawów i dać o sobie znać po kilkunastu latach.
Przy narażeniu na stężenie berylu w pyle powyżej 100 100 μg/m³, może wystąpić ostra postać choroby. Obecnie jednak, dzięki ścisłej kontroli limitów szkodliwego czynnika w miejscach pracy, wdrażaniu systemów odprowadzenia pyłów oraz stosowaniu środków ochrony indywidualnej – raczej nie obserwuje się takich przypadków.
Dla przypomnienia, zgodnie z Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy:
najwyższe dopuszczalne stężenie (w mg/m³)) w zależności od czasu narażenia w ciągu zmiany roboczej dla berylu i jego związków nieorganicznych w przeliczeniu na Be wynosi 0,0002 w mg/m³.
Beryloza: kto jest narażony?
Na pył berylowy narażeni mogą być pracownicy hutnictwa, a także produkcji przemysłowej – w szczególności motoryzacji, przemysłu lotniczego i rakietowego.
Beryloza: metody leczenia
Beryloza powoduje poważne zmiany w organizmie i wymaga leczenia. Badania diagnostyczne obejmują wywiad, RTG klatki piersiowej, badania czynnościowe płuc, bronchoskopię, tomografię. W przypadku zdiagnozowania berylozy, następuje zgłoszenie choroby zawodowej. Jest to istotne, gdyż podstawową kwestią w leczeniu jest przerwanie ekspozycji na szkodliwy czynnik. Pracodawca ma obowiązek przesunąć pracownika cierpiącego na chorobę zawodową na inne stanowisko. Pacjentowi podawane są glikokortykosteroidy, a także inne leki, w zależności od przebiegu choroby.
Należy pamiętać, że właściwą diagnozę i program leczenia może wyznaczyć wyłącznie lekarz. Artykuł ma charakter wyłącznie poglądowy.