Choć płatne, dwutygodniowe urlopy, zwane powszechnie tacierzyńskimi, skierowane tylko dla ojców obowiązują już piaty rok, dopiero w 2014 r. nastąpił prawdziwy przełom. W minionym roku na takie rozwiązanie zdecydowało się prawie 130 tys. świeżo upieczonych ojców. Oznacza to, że z takiego rozwiązania skorzystał co trzeci pracownik, który został ojcem.
W porównaniu do 2013 r. liczba panów, którzy w minionym roku zdecydowali się na skorzystanie z takiego urlopu wzrosła aż czterokrotnie. Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w 2014 r. taki urlop wzięło 129,4 tys. ojców. Co ciekawe, wzrost ten nie znajduje odzwierciedlania w liczbie dzieci, które w ciągu tych dwóch lat przyszły na świat. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że różnica w liczbie nowo narodzonych dzieci między rokiem 2013 i 2014 r. jest stosunkowo niewielka i wynosi zaledwie kilka tysięcy urodzeń.
Większa wiedza i stabilizacja
Tym, co z pewnością wpływa na wzrost zainteresowania taką formą pomocy dla młodych rodziców jest większa świadomość o istniejących możliwościach oraz zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w związku ze stabilizacją na rynku pracy. Początki urlopu tylko dla ojców były bowiem bardzo trudne. W pierwszych latach funkcjonowania tego rozwiązania skorzystało z niego zaledwie 16,5 tys. panów (w 2010 r.) i 13,5 tys. (w 2011 r.). Wynikało to przede wszystkim z niewiedzy oraz obawy o nieprzychylną reakcję pracodawców. Teraz sytuacja się zmieniła – pomogła w tym z pewnością szeroko zakrojona kampania informacyjna prowadzona przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Na jakich zasadach przyznawany jest urlop?
Z dwutygodniowego urlopu ojcowskiego może skorzystać pracownik-ojciec zatrudniony w oparciu o umowę o pracę w ciągu 12 miesięcy od urodzenia dziecka. Urlop przysługuje ojcom biologicznym i adopcyjnym. Prawo do niego nie jest też uzależnione od tego czy rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim.
Urlop ojcowski obejmuje 14 następujących po sobie dni kalendarzowych (do tej puli wliczają się zatem soboty, niedziele i – jeśli w tym okresie przypadają – również świąteczne dni wolne od pracy). Warunkiem uzyskania uprawnienia do urlopu jest wniosek, który należy złożyć pracodawcy nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika i wskazany w nim termin. Co ważne, uprawnienie, jakim jest urlop ojcowski nie może być przekazane na matkę dziecka – jeśli ojciec z niego nie skorzysta, płatny urlop przepada.
Urlop tacierzyński vs ojcowski
Urlopy ojcowskie są powszechnie, aczkolwiek błędnie, nazywane urlopami tacierzyńskimi. Urlop tacierzyński obejmuje bowiem część urlopu macierzyńskiego, z którego nie korzysta matka dziecka. Pracownica, po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, może przekazać pozostałą część przysługującego urlopu ojcu dziecka. Właśnie tę część określa się mianem tzw. urlopu tacierzyńskiego. Jest on przyznawany na wniosek pracownika.
Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało niedawno, że zamierza wprowadzić istotne zmiany w zakresie uprawnień i urlopów związanych z rodzicielstwem. Ważną zmianą ma być m.in. ujednolicenie i uproszczenie procedur związanych z podstawowym urlopem macierzyńskim, dodatkowym urlopem macierzyńskim i urlopem rodzicielskim. Ministerstwo uznało również, że przyda się uelastycznienie urlopów ojcowskich w taki sposób by termin, w którym można z nich skorzystać, został wydłużony. Teraz pokrywa się on z terminem, w którym to najczęściej matki korzystają z urlopów. Zdaniem ministerstwa, wydłużenie okresu przysługiwania uprawnienia ojcu do 1,5 roku od urodzenia dziecka, wpłynie na dalszy wzrost popularności tego rozwiązania.
