Jak wygląda unijny rynek pracy?
Europejska Strategia Zatrudnienia jako jeden z głównych celów służących zmniejszaniu bezrobocia stawia krajom członkowskim niwelowanie różnic regionalnych i wspieranie możliwości pracy za granicą. Już pracującym w innych krajach członkowskich UE imigrantom stara się natomiast zapewnić jak najskuteczniejszą integrację ze środowiskami lokalnymi.
Od roku 2013 bezrobocie w Unii Europejskiej systematycznie spada – w kwietniu 2019 r. stopa bezrobocia na terenie całej wspólnoty wynosiła 6,4%, co stanowi ogromny postęp w porównaniu z wynikiem z analogicznym miesiącem 2013 roku w wysokości 11%.
Poszukiwane zawody
Zapotrzebowanie na pracowników w poszczególnych krajach członkowskich UE różni się oczywiście w zależności od gospodarki konkretnego kraju. Zasadniczo najbardziej poszukiwanymi zawodami na terenie Unii Europejskiej są jednak w ostatnich latach:
- programiści i pracownicy IT,
- inżynierowie,
- kierowcy,
- technicy,
- elektronicy i elektrycy,
- wykwalifikowani pracownicy fizyczni i budowlani,
- pielęgniarze i lekarze.
Oferty pracy za granicą zawierają na ogół w wymaganiach znajomość miejscowego języka (pracownicy fizyczni mogą czasem znać tylko angielski) i odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Pracodawcy oczekują też często wykształcenia wyższego.
Polacy za granicą – prawa Polaków
Według najnowszego raportu Eurostat jesteśmy jednym z krajów o najniższym współczynniku osób pozostających bez pracy w całej Europie. Nadal jednak wielu rodaków decyduje się na emigrację. Zgodnie z ostatnimi danymi GUS Polonia za granicą to obecnie 2,5 mln osób. Główną motywacją do wyjazdu do pracy za granicę są najczęściej zarobki, dużo wyższe na zachodzie niż w Polsce. O czym należy pamiętać, pracując w innym kraju UE?
Zgodnie z zasadą swobodnego przepływu pracowników na terenie UE Polacy mają prawo wykonywać swój zawód na terenie dowolnego innego państwa członkowskiego, nabywając tym samym dokładnie takie same prawa, jak każdy obywatel zatrudniony w kraju docelowym. Jeśli dany zawód nie jest regulowany w innym kraju, nie muszą w tym celu zdobywać żadnych dodatkowych uprawnień zawodowych, jeśli jest – trzeba tylko uzyskać uznanie kwalifikacji. Polacy podlegają tym samym warunkom pracy, płacy, urlopów i BHP, co pracownicy miejscowi. Zatrudnianie cudzoziemców wiąże się też z koniecznością objęcia ich jednakowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym, co pracowników miejscowych. Tym samym nabywają oni prawo do świadczeń chorobowych, renty i emerytury w kraju pobytu.
Należy pamiętać, że pomimo czasowego zamieszkania i wykonywania pracy na terenie innego państwa UE, od stycznia 2019 r. każdy obywatel Polski (będący jednocześnie rezydentem podatkowym) ma obowiązek rozliczać się z polskim urzędem skarbowym, składając roczne zeznanie PIT.
Prawa i obowiązki pracodawcy z EU, który zatrudnia Polaka
Prawodawstwo unijne zapewnia równe traktowanie w miejscu pracy bez względu na pochodzenie. Obywatel RP podejmujący pracę w innym kraju Unii Europejskiej powinien być traktowany dokładnie tak samo, jak każdy inny pracownik. Przysługują mu identyczne prawa związane z minimalnym wynagrodzeniem, maksymalnym czasem pracy i ilością dni wolnych, wymiarem urlopu wypoczynkowego, zasadami BHP, okresu wypowiedzenie itd. Polak pracujący za granicą musi też zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi na równi z każdym pracownikiem będącym obywatelem danego kraju. Wyjątkiem jest tymczasowe delegowanie pracowników za granicę, dzięki porozumieniu zawartemu między właścicielami firm lub wymianie międzynarodowej pracowników międzynarodowych instytucji – wówczas w czasie przebywania poza ojczyzną pracownik delegowany podlega nadal ubezpieczeniom w kraju pochodzenia.