Praca w ruchu ciągłym – co to jest
W niektórych zakładach wprowadza się system pracy w ruchu ciągłym. Jakie są tego konsekwencje dla pracowników?
Praca w ruchu ciągłym to system pracy, w którym praca nie może być przerwana ze względu na technologię produkcji (np. przy piecach hutniczych). Oznacza to, że obowiązki wykonuje się wtedy w trybie zmianowym z zachowaniem ciągłości produkcji niezależnie od pory dnia oraz dni ustawowo wolnych. Taki typ produkcji jest wprowadzony także wtedy, jeżeli przerwanie pracy maszyn może spowodować znaczne straty ekonomiczne oraz niezaspokojenie potrzeb społeczeństwa.
W związku z tym, że przy takim systemie praca musi trwać 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, pracownicy wykonują swoje obowiązki w systemie zmianowym.
System pracy zmianowej – zasady
Praca w ruchu ciągłym odbywa się na trzy zmiany. Oznacza to, że jedna ze zmian odbywa się w porze nocnej. W tym przypadku pracodawca musi zaznajomić się z prawem, które dokładnie określa, kto nie może wykonywać takiej pracy. Są to między innymi rodzice lub prawni opiekunowie dzieci do lat czterech (chyba że wyrażą na to zgodę), a także niepełnosprawni. Osobę, która ma orzeczenie o niepełnosprawności, można zatrudnić w takim zakładzie tylko wtedy, jeżeli lekarz wyrazi na to zgodę. Praca na tak zwane „nocki” nie może być także wykonywana przez kobiety w ciąży oraz pracowników młodocianych. W przypadku kobiet ciężarnych jest to kategorycznie zabronione, niezależnie od zgody lekarza.
Praca zmianowa – przepisy
Wszystkie przepisy dotyczące pracy w ruchu ciągłym są określone w 133. artykule Kodeksu Pracy. Zasady te jasno określają, że pracodawca musi zapewnić jedną wolną niedzielę każdemu pracownikowi w czterotygodniowym okresie rozliczeniowym. Dzięki temu pracownicy mają zapewniony odpoczynek, a pracodawca musi o tym pamiętać przy tworzeniu grafiku pracy.
Jeżeli to prawo nie zostało zapewnione, to pracownicy mogą ubiegać się o jego egzekwowanie, a pracodawca powinien być świadomy, że naruszenie go może powodować naliczenie wysokich kar przez Państwową Inspekcję Pracy.
Dodatki za pracę zmianową
Polskie prawo określa, że standardowy czas pracy ma wynosić 40 godzin tygodniowo. Tak samo jest w przypadku pracy w ruchu ciągłym. Zdarzają się jednak przypadki, że wymiar czasu pracy może być przedłużony maksymalnie do 43 godzin, ale tylko raz w danym okresie rozliczeniowym. W praktyce oznacza to, że w jednym dniu można przedłużyć zmianę do 12 godzin. Pracodawca musi w tym wypadku pamiętać, że za każdą z dodatkowych godzin płaci się wynagrodzenie powiększone o 100-procentowy dodatek. Praca powyżej 8 godzin dziennie nie jest w tym przypadku traktowana jako nadgodziny. Praca na nocną zmianę wiąże się także z koniecznością wypłaty dodatku nocnego.
