Praca w szkodliwych warunkach – czyli jaka
W przypadku niektórych zawodów możemy być narażeni na działanie czynników niebezpiecznych. Mówi się wtedy o pracy w szczególnych warunkach, które mogą spowodować chorobę zawodową, doprowadzić do kalectwa, a nawet śmierci pracownika. Prawo pracy ściśle określa, kto może wykonywać niektóre z profesji. Dodatkowo takie szczególne warunki powodują inne zasady przechodzenia na emeryturę, a także zapewniają pracownikom dodatki do pensji. Zatrudnienie pracownika w warunkach szkodliwych dla zdrowia wiąże się z pewnymi obowiązkami pracodawcy. Po pierwsze każdy pracodawca musi poinformować podwładnych o możliwościach wystąpienia zagrożenia. Istotne jest także przeprowadzenie szkolenia BHP na koszt pracodawcy oraz, jeżeli jest to konieczne, zapewnienie specjalistycznej odzieży ochronnej oraz obuwia.
Praca w warunkach szkodliwych – charakterystyka
Przede wszystkim wart tutaj wymienić szkodliwe czynniki. Są to między innymi czynniki fizyczne, biologiczne oraz chemiczne.
Do szkodliwych warunków zalicza się pracę na dużych wysokościach, do których potrzebne są specjalistyczne uprawnienia. Także praca przy maszynach, które mają ciężkie, wystające oraz ostre elementy jest zaliczana do pracy w szkodliwych warunkach.
Czynniki biologiczne i chemiczne mogą natomiast powodować zatrucia, zakażania oraz alergię. W przypadku pracy z substancjami chemicznymi istnieje zagrożenie napromieniowania lub wdychania toksycznych oparów.
Pracodawca, którego podwładni są narażeni na działanie szkodliwych warunków, jest zobowiązany do przeprowadzenia odpowiednich pomiarów pozwalających na ocenę ryzyka. Oprócz tego należy prowadzić specjalny dziennik ewidencji takich szkodliwych czynników. Pomoże to między innymi określić zasady pracy w danym zakładzie. Pracodawca ma także 30 dni od momentu rozpoczęcia działalności na wykonanie odpowiednich badań i pomiarów. Wyniki przeprowadzonych badań muszą być podane do wiadomości wszystkich podwładnych.
Niektóre z zawodów, które są wpisane na listę zawodów szkodliwych, to między innymi: górnik, który wykonuje swoje obowiązki pod ziemią lub w kopalniach odkrywkowych. Pracownicy są wtedy narażeni na utratę zdrowia, a nawet życia w przypadkach osunięcia się ziemi lub wydobycia się metanu. Kolejnym zawodem, który także wiąże się z pracą w szkodliwych warunkach, jest hutnik. Przy pracy w branży hutniczej organizm jest narażony na działanie metali ciężkich, które mogą zatruwać ciało człowieka.
Kolejną niebezpieczną branżą może okazać się budownictwo. Praca na budowie odbywa się w większości przypadków przy użyciu ciężkich maszyn. Dodatkowym czynnikiem szkodliwym w tej sytuacji jest praca na wysokościach.
Zawodów, które niosą ze sobą możliwość utraty zdrowia i życia jest oczywiście znacznie więcej. Warto tutaj także zaznaczyć, że nie każdy może wykonywać niektóre prace. Tak jest w przypadku kobiet (a zwłaszcza tych, które spodziewają się dziecka).
Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych
Kwestie dodatku za pracę w szkodliwych warunkach regulują wewnętrzne dokumenty firmy np. regulamin pracy i wynagradzania. Nie ma praktycznie żadnych przepisów prawnych, które poruszałby tę kwestię, tym samym wprowadzając pewną regulację. Jest to zatem gest dobrej woli ze strony pracodawcy, który może w ten sposób zrekompensować pracownikom stres, jaki może być spowodowany przez pracę w takich warunkach. Obecnie raczej dąży się do poprawienia warunków pracy niż wypłacania dodatków lub rekompensat.
Warto tutaj także podkreślić, że praca w szkodliwych warunkach to nie to samo, co praca w szczególnych warunkach. Przede wszystkim jest to praca, która wymaga szczególnej odpowiedzialności oraz sprawności psychofizycznej.
Warunki szkodliwe a emerytura
Często pojawia się wśród pracowników pytanie, czy za pracę w szkodliwych warunkach przysługuje wcześniejsza emerytura. Należy tutaj podkreślić, że nie każda praca w warunkach szkodliwych wiąże się z możliwością przejścia na wcześniejszą emeryturę. W większości zapisów można znaleźć informację o wcześniejszej emeryturze, ale za pracę w szczególnych warunkach, która nie jest równoznaczna z pracą w warunkach szkodliwych.
