Umowy śmieciowe – czym są
Do umów śmieciowych zalicza się dwie umowy cywilnoprawne: umowę-zlecenie oraz umowę o dzieło. Jak wskazuje nazewnictwo, w regulacjach między stronami podpisującymi takie zobowiązania, stosuje się przepisy prawa, które znajdują się w Kodeksie cywilnym. To zupełnie odmienny sposób zawierania porozumienia niż w przypadku umowy etatowej, regulowanej przepisami Kodeksu pracy.
Warto też dodać, że niektórzy do śmieciowych umów o pracę zaliczają umowę na czas określony. Tak samo bowiem jak wspomniane wyżej, dokument podpisany na czas określony nie daje tak dużej gwarancji stałości zatrudnienia, jak w przypadku etatu na czas nieokreślony.
Umowy śmieciowe – ZUS
Co oznacza umowa śmieciowa w kontekście opłacania składek? Umowa-zlecenie zapewnia zleceniobiorcy ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, natomiast chorobowe jest dobrowolne. W przypadku drugiej umowy śmieciowej wykonawca dzieła nie podlega składkom. Obowiązek ubezpieczenia społecznego występuje, gdy wykonawca umowy o dzieło zawiera umowę z własnym pracodawcą lub wykonuje pracę na rzecz własnego pracodawcy.
Umowy śmieciowe – wady
Jak wspomniano wyżej, największą wadą umów śmieciowych jest brak stabilności. Umowa-zlecenie zawierana jest na wykonanie konkretnych czynności prawnych. Zarówno zlecający jak i zleceniobiorca mogą jednak wypowiedzieć ją w dowolnym momencie, bez okresów ochronnych (z zachowaniem zasad przewidzianych w Kodeksie cywilnym). Nie przewiduje się również urlopów np. wypoczynkowych czy macierzyńskich. Zadań wykonywanych na podstawie umowy-zlecenia nie wlicza się do stażu pracy (co ma znaczenie m.in., gdy później przejdziemy na etat i trzeba będzie obliczyć wymiar urlopu).
Odmiennie niż w przypadku zlecenia wygląda sprawa rozwiązania umowy śmieciowej na wykonanie dzieła. Tutaj mówi się o odstąpieniu. Zasady, na jakich może się ono odbyć, regulują artykuły Kodeksu cywilnego. Do przyczyn umożliwiających wypowiedzenie zalicza się np. opóźnienia, które uniemożliwią uzyskanie umówionego rezultatu w odpowiednim terminie lub wykonywanie danego dzieła w sposób wadliwy.
Umowy śmieciowe – zalety
Mimo negatywnie nacechowanego nazewnictwa można wymienić sporo zalet umów śmieciowych. Występuje tu większa swoboda w wyborze miejsca i czasu wykonywanej pracy. Jeśli umowa śmieciowa zawiera odpowiednie zapisy, wykonanie dzieła lub zlecenia można powierzyć osobie trzeciej. Zleceniobiorca jest tutaj raczej klientem niż przełożonym, wykonawca dzieła lub zlecenia nie ma więc kontrolującego go kierownika.