Minimalne bezrobocie, brak problemów ze znalezieniem pracy, przystępne ceny oraz wysoki wskaźnik dobrobytu. To jedne z pierwszych skojarzeń z dobrze prosperującą gospodarką. Stabilny wzrost gospodarczy jest celem krajów na całym świecie. Jak się go mierzy i co ogranicza czynniki wzrostu gospodarczego?
Wzrost gospodarczy: co to?
Wzrost gospodarczy oznacza, najogólniej rzecz ujmując, proces powiększania się zdolności danej gospodarki do produkcji dóbr i usług. Wskaźniki rozwoju gospodarczego mają charakter ilościowy – są mierzalne, a za powszechnie przyjętą miarę wzrostu uznaje się przyrost realnego produktu krajowego brutto.
Na wzrost gospodarczy duży wpływ mają zasoby naturalne, jakimi dysponuje dany kraj, kapitał wykorzystywany do produkcji (rzeczowy, finansowy i ludzki), rynek pracy oraz technologia.
Trzeba przy tym zaznaczyć, że wzrost i rozwój gospodarczy to dwa osobne pojęcia. Rozwój należy rozumieć szerzej – ujmuje w sobie bowiem zarówno zmiany ilościowe, czyli wzrost, jak i jakościowe. Jeśli za wzrostem gospodarczym idą więc przeorganizowanie społeczeństwa, zmiany w strukturze produkcji i konsumpcji, w stosunkach społeczno-ekonomicznych to możemy mówić o rozwoju gospodarczym.
Wzrost gospodarczy: bariery
Wzrost gospodarczy na świecie ma różne tempo, wciąż istnieją także kraje, które nie notują wzrostu oraz takie, gdzie ten wskaźnik ma wartość ujemną. Co zatem stoi na drodze, by budować coraz wydajniejszą gospodarkę? Takich barier jest wiele i w różnych krajach mają większy lub mniejszy wpływ na gospodarkę. Są to przede wszystkim:
- brak kapitału finansowego hamujący przede wszystkim rozwój inwestycji, infrastruktury niezbędnej, by zwiększać produkcję, prowadzić handel zagraniczny;
- brak kapitału ludzkiego – trudności z zatrudnieniem pracowników o wymaganych kwalifikacjach, umiejętnościach i doświadczeniu; błędy na poziomie organizacji edukacji, nieprzystosowanie pracowników do nowych technologii, niechęć do przedsiębiorczości i brak motywacji do pracy;
- bariery polityczne – np. brak stabilnych stosunków prawnych w kraju, korupcja urzędników, niesprawny wymiar sprawiedliwości, zbytnia biurokracja, prawo niesprzyjające przedsiębiorczości, brak wolności gospodarczej;
- brak zasobów naturalnych – ziemi, wody, surowców, paliwa – ograniczający wielkość produkcji;
- bariera technologiczna – niedostateczny poziom rozwoju technologicznego, niska innowacyjność przedsiębiorstw.