Wyobraźmy sobie, że przełożony wiesza na drzwiach napis: „Pracowników linii produkcyjnej obowiązuje zakaz rozmów w czasie pracy” albo „W tym biurze rozmowy prywatne przez telefon w pracy nie są akceptowane”. Brzmi to nieco absurdalnie i nawet nie znając na wylot Kodeksu pracy, można mieć, słuszne zresztą, wrażenie, że tego typu ograniczenia nie są zgodne z prawem. Czego i w jakim stopniu może zabronić pracodawca? I jak rozmowy wpływają na wydajność zespołu?
Czy pracodawca może zakazać rozmów w czasie pracy?
Odpowiedź na to pytanie jest krótka: nie może i Kodeks pracy w żadnym paragrafie go do tego nie upoważnia. Każdy z pracowników ma prawo do prywatności i życia prywatnego w miejscu pracy. Przekraczając próg biura czy zakładu, nikt nie staje się „narzędziem” do wykonywania określonych zadań. Poszanowanie prawa do prywatności zatrudnionych osób jest więc obowiązkiem pracodawców. Nie można tym samym wymagać całkowitego odcięcia się od życia prywatnego, zabraniać odbierania prywatnych telefonów.
Może się jednak zdarzyć, że na skutek wzmożonych konwersacji wydajność pracy drastycznie spadnie. Czy w takim przypadku ewentualny zakaz rozmów w pracy miałby uzasadnienie w dbaniu o dobro czy interes firmy, w ograniczaniu strat? Odpowiedź również jest przecząca. Niemniej pracodawca ma prawo przeciwdziałać tego typu zachowaniom i wymagać, by prowadzenie rozmów nie wpływało negatywnie na wydajność czy bezpieczeństwo w firmie. Naturalne jest, że rozlicza zatrudnionych z wykonanych obowiązków i ich jakości, może więc wprowadzić skuteczniejszy system kontroli i motywować do lepszej pracy. Monitoring – o którego zainstalowaniu pracodawca musi poinformować załogę – także może ograniczyć nadużywanie prawa do prywatności w pracy.
Rozmowy w pracy: wpływ na wydajność
Rozmowy w pracy mogą zarówno podnosić wydajność, jak i znacznie ją obniżać. Wszystko zależy od ich długości, tematów, jakie poruszają pracownicy, atmosfery w zespole. Krótka wymiana zdań między jednym zadaniem a drugim pomaga oderwać się od pracy, rozluźnia i poprawia atmosferę. Trudno z kolei o koncentrację w pracy i efektywność, gdy takie pogawędki się wciąż przedłużają.
O czym nie rozmawiać w pracy?
To kwestia dobrych obyczajów, kultury osobistej. Tematy rozmów, ich potoczność, w dużej mierze zależą też od atmosfery w zespole i kultury organizacyjnej w firmie. Jeśli wszyscy są ze sobą na "ty", znają się także od prywatnej strony, łatwiej poruszać tematy osobiste. Niemniej lepiej nie przekraczać pewnych granic. Dzielenie się ze współpracownikami naszymi problemami rodzinnymi, poglądami politycznymi, informacjami z życia osobistego nie jest zakazane, ale nie w każdym gronie będzie odebrane pozytywnie. Z kolei roztrząsanie na forum rozmowy prowadzonej w cztery oczy z szefem czy omawianie niekompetencji kolegi zza biurka, gdy ten wyjdzie z pokoju, nigdy nie jest dobrym pomysłem.
Nie warto także plotkować. Choć plotki często rozluźniają atmosferę w pracy i służą rozrywce, łatwo można przekroczyć granicę, za którą stają się szkodliwe. Bywa, że ostatecznie zaburzają komunikację, psują relacje w zespole i wprowadzają nerwowość, z którą nieprzyjemnie się pracuje.
Kolejna kwestia to przeciągające się, głośne rozmowy w pracy prowadzone przez telefon ze znajomymi czy rodziną. Mogą zostać odebrane albo jako brak zaangażowania w obowiązki, albo świadectwo złej organizacji czasu. Ktoś, kto wiecznie zostaje po godzinach i narzeka, że z niczym się nie wyrabia, a jednocześnie kilka godzin pracy spędza na prowadzeniu prywatnych konwersacji, powinien pomyśleć nad wyborem jednej z metod organizacji własnego czasu. Oddzielenie pracy od życia osobistego (na tyle, na ile to możliwe) pozwala po pierwsze być wydajnym zawodowo i po drugie, zachować work-life balance.
