Praca.pl Poradniki Rynek pracy
Powołanie do zawodowej służby wojskowej a stosunek pracy – o czym warto wiedzieć

Powołanie do zawodowej służby wojskowej a stosunek pracy – o czym warto wiedzieć

 
Powołanie do zawodowej służby wojskowej a stosunek pracy – o czym warto wiedzieć

Pozostawanie w stosunku pracy nie wpływa na możliwość powołania do służby wojskowej. Jednak pracownik, który podejmuje obowiązek obrony Ojczyzny, może nabrać wielu obaw dotyczących ewentualnych konsekwencji zawodowych. Faktem jest, że służba wojskowa zmienia sytuację zawodową pracownika i nadaje mu pewne prawa, których pracodawca musi bezwzględnie przestrzegać. Czy pracownik powołany do wojska ma prawo powrotu na swoje stanowisko? Jak wygląda kwestia wynagrodzenia takiego pracownika i z jakich przywilejów może on skorzystać? 

 

Spis treści

Obowiązek obrony Ojczyzny – na czym polega?

 

Najważniejszym aktem prawnym w Polsce jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku. To właśnie w niej zapisane są naczelne prawa i obowiązki nałożone na obywateli. Jednym z nich jest obowiązek obrony Ojczyzny. Jeszcze do kwietnia 2022 roku kwestie te regulowała Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Dziś jej miejsce zajmuje Ustawa z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny, która nakłada taki obowiązek na wszystkich obywateli polskich zdolnych ze względu na wiek i stan zdrowia do wykonywania służby. Zgodnie z przytoczonym aktem obywatele polscy realizujący obowiązek obrony Ojczyzny są zobligowani do: 

 

  • pełnienia służby wojskowej,

  • wykonywania obowiązków wynikających z nadanych przydziałów mobilizacyjnych i pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych,

  • pełnienia służby w jednostkach zmilitaryzowanych,

  • wykonywania świadczeń na rzecz obrony.

 

Pamiętaj! 

 

Podstawowym sposobem spełnienia obowiązku obrony Ojczyzny jest pełnienie służby wojskowej. 

 

Ustawa o obronie Ojczyzny przewiduje trzy rodzaje czynnej służby wojskowej – zawodową służbę wojskową, terytorialną służbę wojskową oraz zasadniczą służbę wojskową. Oprócz tego wyróżnia dwa rodzaje służby w rezerwie – aktywną rezerwę oraz pasywną. 

 

Obowiązek obrony Ojczyzny – do jakiego wieku?

 

Nowa ustawa o obronie Ojczyzny stanowi, że obowiązkowi pełnienia służby wojskowej podlegają wszyscy obywatele polscy. Pewne ograniczenia może stanowić jedynie wiek oraz stan zdrowia. Obowiązek obrony Ojczyzny pojawia się w dniu ukończenia 18. roku życia, do końca roku kalendarzowego, w którym skończą 60 lat. W przypadku osób posiadających stopień oficerski lub podoficerski wiek ten wydłuża się o 3 lata. 

 

Obowiązek obrony Ojczyzny – kogo dotyczy?

 

Tak jak zostało wspomniane wcześniej, obowiązek ten dotyczy każdego obywatela naszego kraju, o ile wiek oraz stan zdrowia mu na to pozwala.

 

Pamiętaj!

 

Obywatele Polski będący jednocześnie obywatelami innego państwa nie podlegają obowiązkowi obrony w przypadku, gdy stale zamieszkują poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. 

 

Zgodnie z Ustawą o obronie Ojczyzny z obowiązku zwolnione są natomiast: 

 

  • osoby, które ze względu na swój stan zdrowia zostały uznane za trwale niezdolne do służby, 

  • kobiety w ciąży,

  • kobiety w okresie 6 miesięcy po porodzie,

  • osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 8, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom,

  • osoby sprawujące opiekę nad dziećmi od lat 8 do 18, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom,

  • osoby sprawujące opiekę nad osobami obłożnie chorymi, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom,

  • osoby sprawujące opieką nad osobami, wobec których orzeczono trwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom,

  • osoby sprawujące opiekę nad osobami, wobec których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji na podstawie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom,

  • osoby sprawujące opiekę nad osobami zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom.

 

Obronność państwa – jakie podmioty realizują zadania z tego zakresu?

 

Zadania z zakresu obronności państwa stanowią część zadań dotyczących bezpieczeństwa narodowego. Wśród nich możemy wymienić przedsięwzięcia, które realizowane są przez organy władzy wykonawczej, a także inne instytucje państwowe. Co więcej – obronność państwa realizowana jest także przez samych obywateli, którzy zobligowani są przygotować państwo do sprawnego działania i przetrwania w momencie zewnętrznego zagrożenia czy w czasie wojny i kryzysu. To, na co warto zwrócić szczególną uwagę, to fakt, że zadania z zakresu obronności państwa nie kończą się na realnym odparciu agresji, ale mają także na celu usuwanie ewentualnych jej skutków oraz prowadzenie działań, które mają doprowadzić do normalnego funkcjonowania państwa. 

 

Pamiętaj! 

 

Obronność państwa to działania mające na celu odparcie agresji oraz przygotowanie kraju do przeciwstawienia się zagrożeniom i agresji polityczno-militarnej, wykorzystując przy tym zarówno cywilów, jak i jednostki zorganizowane w systemach wojskowych. 

 

Reasumując, zadania z zakresu obronności państwa wykonują między innymi: 

 

  • organy władzy,

  • organy administracji rządowej, 

  • instytucje państwowe, 

  • organy samorządu terytorialnego,

  • organizacje pozarządowe,

  • obywatele. 

 

Powołanie do zawodowej służby wojskowej a praca

 

Wiele wątpliwości budzi kwestia: powołanie do służby wojskowej a praca. Tymczasem na wszelkie pytania odpowiadają regulacje prawne dotyczące tego zagadnienia. Podjęcie przez pracownika służby wojskowej wpływa na zmianę jest sytuacji zawodowej, ale jednocześnie daje wiele uprawnień, których pracodawca musi przestrzegać. Nie ma tutaj znaczenia ani zakres służby, ani jej rodzaj. 

 

Pamiętaj! 

 

Pozostawanie w stosunku pracy nie wpływa na możliwość powołania do służby wojskowej. 

 

Zacznijmy więc od uprawnień przysługujących pracownikowi, który powołany został przez Siły Zbrojne. Jednym z nich jest odprawa. Osobie pozostającej w stosunku pracy, w przypadku powołania do wojska w ramach zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, przysługuje prawo do odprawy w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia, które obliczane jest jako ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

 

Co więcej – pracownik powołany do wojska ma prawo do skorzystania z urlopu bezpłatnego na czas trwania ćwiczeń lub służby. Przywilej ten nie dotyczy jednak ćwiczeń trwających do 24 godzin i odbywających się w czasie wolnym od pracy. A jak wygląda kwestia wynagrodzenia?

 

Pamiętaj! 

 

Pracownik powołany do wojska zachowuje wszelkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, z wyłączeniem prawa do wynagrodzenia. Jednak w miesiącu, w którym rozpoczyna on służbę, przysługuje mu pełne miesięczne wynagrodzenie, niezależnie od tego, w którym dniu miesiąca zostanie zawieszony stosunek pracy. 

 

Jedno z najważniejszych pytań w tym zakresie dotyczy prawa pracownika do powrotu na swoje stanowisko po zakończeniu służby. W tej kwestii nie ma jednak żadnych wątpliwości – pracownik, który powołany został do wojska, jest objęty ochroną. Dotyczy to zarówno osób powołanych do służby przygotowawczej, jak i służby czynnej. Ochrona obejmuje wszystkie rodzaje umowy o pracę, a co więcej – działa także w momencie, gdy pracodawca wcześniej wypowiedział umowę pracownikowi, a w okresie wypowiedzenia ten otrzymał kartę powołania do służby. W takim przypadku wypowiedzenie traci moc prawną, a rozwiązanie stosunku pracy może mieć miejsce wyłącznie na wyraźne żądanie pracownika. 

 

Ochrona nie dotyczy pracownika w przypadku ogłoszenia upadłości firmy czy jej likwidacji, a także zwolnień grupowych czy zwolnienia w trybie dyscyplinarnym. Ochrona wygasa także w przypadku umów o pracę zawartych na okres próbny lub na okres krótszy niż 24 miesiące.

 

W praktyce oznacza to, że jeśli nie zajdą przesłanki umożliwiające zwolnienie pracownika, ten po zakończeniu służby ma prawo domagać się zatrudnienia na poprzednio zajmowanym stanowisku lub stanowisku równorzędnym. Dotyczy to jednak wyłącznie żołnierzy pełniących służbę zasadniczą. Prawo to jest także ograniczone czasowo – pracownik powinien zgłosić się do pracodawcy w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby. Po tym czasie stosunek pracy wygasa. 

 

Niezwykle ważną kwestią jest również ta dotycząca przedłużenia lub wygaśnięcia umowy podczas trwania służby wojskowej. W przypadku pracowników zatrudnionych na okres próbny, jeśli ten kończy się po powołaniu do służby wojskowej, umowa zmienia się automatycznie na umowę na czas nieokreślony. Z kolei umowa o pracę na czas określony ulega rozwiązaniu w dniu wskazanym w dokumencie. 

 

Powołanie do zawodowej służby wojskowej a świadectwo pracy 

 

Informacja o odbytej przez pracownika służbie wojskowej w czasie zatrudnienia powinna być ujęta w świadectwie pracy. Podobnie wygląda sytuacja z ćwiczeniami wojskowymi – te także wliczają się do czynnej służby wojskowej, w związku z czym czas ich trwania musi zostać uwzględniony w dokumencie. Nota o tym zamieszczona będzie w ust. 6 pkt 10 świadectwa pracy, gdzie wskazujemy okres odbytej w czasie zatrudnienia czynnej służby wojskowej, ale także w ust. 6 pkt 2, w którym podaje się okres urlopu bezpłatnego udzielonego w celu odbycia ćwiczeń wojskowych oraz podstawę prawną jego udzielenia.

 

W przypadku żołnierzy, którzy w ciągu 30 dni po zakończeniu służby na nowo podejmą pracę lub rozpoczną zatrudnienie u nowego pracodawcy, praca w Wojsku Polskim wliczy się do stażu pracy. Oznacza to, że po zakończeniu stosunku pracy pracownik otrzyma świadectwo, które będzie obejmowało cały okres zatrudnienia, z uwzględnieniem czasu spędzonego w wojsku. 

Więcej artykułów "Rynek pracy"

Polecane oferty

  • Pracownik lotniska

    HPD Südliche Weinstraße GmbH   Niemcy, Frankfurt nad Menem   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat   78,00 - 83,00 zł brutto/godz.
    1 godz.
    Twój zakres obowiązków: Przenoszenie i Załadunek Bagażu: Zajmowanie się transferem bagażu z terminala do samolotu i umieszczanie go w lukach bagażowych. Odbiór i Dostarczanie Bagażu: Wyciąganie bagażu z samolotu, transport na lotnisko i umieszczanie na taśmie do odbioru przez...
  • Pracownik ds. Obsługi Bagażu na Lotnisku

    HPD Südliche Weinstraße GmbH   Niemcy, Frankfurt nad Menem   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat   11 000 - 13 000 zł brutto/mies.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    1 godz.
    Twój zakres obowiązków: Przenoszenie i Załadunek Bagażu: Zajmowanie się transferem bagażu z terminala do samolotu i umieszczanie go w lukach bagażowych. Odbiór i Dostarczanie Bagażu: Wyciąganie bagażu z samolotu, transport na lotnisko i umieszczanie na taśmie do odbioru przez...
  • Bank Pocztowy S.A.
    specjalista (mid) / menedżer  umowa o pracę  pełny etat
    1 godz.
    Twój zakres obowiązków regularne wizyty w oddziałach Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej w podległym Regionie, obserwacja pracy, ocena realizacji standardów sprzedaży i obsługi Klienta; prowadzenie warsztatów, szkoleń i treningów on the job; diagnozowanie potrzeb rozwojowych w podległym...
  • Bank Pocztowy S.A.
    dyrektor  umowa o pracę / na zastępstwo  pełny etat
    3 godz.
    Jeśli potrafisz: zarządzać Zespołem i realizacja planów sprzedażowych podległej Placówki Bankowej; planowanie, organizowanie i nadzorowanie działalności Placówki i Rynku nie są Ci obce; dobierać metody i narzędzia podnoszące efektywność sprzedażową, Zaaplikuj!
  • Drukarz fleksograficzny

    Reynders Etiketten Polska Sp. z o.o.   Kruszów, ul. Trybunalska 36    praca stacjonarna
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    3 godz.
    Opis stanowiska: obsługa maszyn drukujących z roli druk zgodnie z wymaganiami Klienta dbanie o czystość i porządek na stanowisku pracy praca w systemie zmianowym
  • Lider zmiany

    Reynders Etiketten Polska Sp. z o.o.   Kruszów, ul. Trybunalska 36    praca stacjonarna
    kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    3 godz.
    Opis stanowiska: Organizowanie i nadzorowanie pracy zespołu produkcyjnego (20-30 osób) Kontrola realizacji zleceń produkcyjnych Dbałość o prawidłowy obieg dokumentów i informacji Dbanie o zachowanie standardów jakości dla linii produkcyjnej przy współpracy z innymi działami Kierowanie...

Najnowsze artykuły

 Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Wielkanoc tuż tuż i i większość z nas powoli przygotowuje się do świętowania: planujemy urlopy, świąteczne menu, wyjazdy. Jednak święta nie dla wszystkich oznaczają wolne od pracy i możliwość wypoczynku. Zobacz, kto pracuje w Wielkanoc i na jaką rekompensatę może liczyć ze strony pracodawcy. Wyjaśniamy także, czy można odmówić pracy w święta bez konsekwencji dyscyplinarnych.

Wielkanocne „jajeczko” w pracy zdalnej

Wielkanocne „jajeczko” w pracy zdalnej

Do Wielkanocy przygotowujemy się nie tylko w domach, ale i w miejscu pracy. Czy spotkanie okolicznościowe z pracownikami to dobry pomysł? Jak świętować razem z zespołem, który pracuje zdalnie? Wystarczy e-mail z życzeniami, czy może warto zadbać o drobne upominki dla kadry? Oto krótki przewodnik po obchodach Wielkanocy w firmie.

Dress code w pracy, czyli pracownik odpowiednio ubrany

Dress code w pracy, czyli pracownik odpowiednio ubrany

Jak ubrać się na rozmowę kwalifikacyjną, jak do biura, a jak na spotkanie z kluczowym klientem? Czy tzw. Casual Friday zwalnia z obowiązkowej koszuli? Czym się różni styl black tie od white tie? Stylistka Dorota Leszek wyjaśnia, czym jest dress code, jak go stosować oraz dlaczego ubieranie się odpowiednio do sytuacji jest tak ważne dla naszej samooceny.

Moje i twoje czy nasze? Jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zrujnować związku

Moje i twoje czy nasze? Jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zrujnować związku

Nieporozumienia na tle finansowym są jedną z najczęstszych przyczyn rozpadu związków w Polsce – tłumaczy socjolog i coach finanansowy Anna D. Nowicka. O konflikt nietrudno, bo dla wielu par temat pieniędzy to tabu. A do ustalenia jest naprawdę wiele, począwszy od wspólnego konta, przez domowy budżet, po wspólny kredyt. Ekspertka radzi, jak rozmawiać o pieniądzach, by nie zepsuć relacji.

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy – prawa, obowiązki pracodawcy, czas pracy

W UE jest około 101 mln, a w Polsce od 4 do 7 milionów osób z niepełnosprawnością. Teoretycznie cieszą się pełnią praw pracowniczych, jednak czy rynek pracy jest dla nich przyjazny? – Ich sytuacja jest złożona, ale widoczne są pozytywne zmiany, które mogą przyczynić się do większej inkluzji i wykorzystania potencjału tych osób – zauważa prezeska fundacji TAKpełnosprawni Agata Robińska. 

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Społeczność internetowa wokół marki własnej – jak stworzyć? Porady, najczęstsze błędy

Rozwijanie społeczności online to nie tylko strategia marketingowa, ale również sztuka zrozumienia i współpracy z ludźmi – podkreśla Ola Gościniak, ekspertka ds. rozwijania biznesu online. W tym obszernym poradniku wskazuje najczęściej popełniane błędy w tworzeniu społeczności, a także wyjaśnia, jak uniknąć pułapek oraz co każdy właściciel marki powinien wiedzieć o swojej grupie docelowej.