Urlop okolicznościowy jest szczególnym uprawnieniem pracownika, który ze względu na zaistnienie pewnych zdarzeń i okoliczności życiowych, może skorzystać z dodatkowego dnia lub 2 dni wolnego. W jakich sytuacjach składa się wniosek o urlop okolicznościowy? Na jakich zasadach pracownik może skorzystać z dodatkowego wolnego?
Podanie o urlop okolicznościowy
Przy ustalaniu prawa do urlopu okolicznościowego obowiązują takie same zasady, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego, tzn. pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek. W odróżnieniu jednak od tradycyjnego urlopu – pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu okolicznościowego we wnioskowanym terminie.
Co ważne, pracodawca ma prawo zażądać, by pracownik przedstawił akt dokumentujący wydarzenie, w związku z którym udzielony ma być urlop okolicznościowy. Ślub potwierdzić może akt zawarcia małżeństwa, śmierć – akt zgonu, a narodziny akt urodzenia dziecka. W praktyce administracyjnej takie dokumenty wydawane są po zaistnieniu danego zdarzenia i nie zawsze pracownik może przedstawić je pracodawcy w momencie wnioskowania o urlop okolicznościowy. W takiej sytuacji wniosek urlopowy można połączyć np. z pisemnym zobowiązaniem do uzupełnienia tych dokumentów w innym terminie.
Kiedy przysługuje urlop okolicznościowy
Taki urlop przyznawany jest ze względu na zaistnienie szczególnych okoliczności w życiu pracownika. Informacje, jaki wymiar urlopu okolicznościowego przysługuje pracownikom, znajdziemy w rozporządzeniu z 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
Zgodnie z przepisami pracodawca powinien zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy na:
• 2 dni – w związku ze ślubem pracownika, urodzeniem się dziecka, śmiercią i pogrzebem małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
• 1 dzień – w przypadku ślubu dziecka pracownika albo śmierci i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Urlop okolicznościowy – kiedy wykorzystać
Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka i wszystkich innych opisanych wyżej wydarzeń nie musi odbywać się w tym samym dniu, co okoliczności, które są podstawą udzielenia wolnego. W przypadkach, które uprawniają pracownika do 2 dni wolnego, między dniami może być przerwa, jednak nie na tyle długa, by podważyć zasadność przyznanego zwolnienia. Jeśli zatem chcemy wziąć urlop na ślub, który bierzemy w piątek, to dniami wolnymi może być np. piątek i poprzedzająca go środa, w którą musimy dopiąć wszelkie kwestie organizacyjne.
Warto także pamiętać, że w przypadku urlopu okolicznościowego pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia (naliczanego na identycznych zasadach, jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy). Jeśli szczególne okoliczności uprawniające do dodatkowych dni wolnych zaistnieją podczas usprawiedliwionej nieobecności pracownika (np. podczas urlopu macierzyńskiego, na urlopie wypoczynkowym), dodatkowe wolne pracownikowi nie będzie przysługiwało.
