Praca opiekunki osoby starszej w Niemczech: wymagania, możliwości

Serwis pracy Praca.pl obfituje w oferty pracy w Niemczech. Aktualnie to najpopularniejszy kierunek wyjazdów Polaków do pracy za granicę. Trudno się dziwić – zarobki w Niemczech są dobre, a siła nabywcza wyższa niż w Polsce. Dojazd, dzięki połączeniom autobusowym, kolejowym i tanimi liniami lotniczymi, nie stanowi problemu, a Niemcy, od lat przyzwyczajeni do pracowników zza wschodniej granicy, przyjmują ich ciepło. Wśród różnych możliwości zarobkowania, jakie są dostępne dla Polaków na uwagę zasługuje praca dla opiekunek w Niemczech, w formie opieki z zamieszkaniem.

Opieka nad osobami starszymi – jakie trzeba mieć doświadczenie?

Opieka nad seniorem wymaga przede wszystkim empatii. Trzeba potrafić wczuć się w sytuacje i emocje podopiecznego. Zrozumieć go.

Zakres wykonywanych obowiązków polega głównie na prowadzeniu domu, robieniu zakupów, przygotowywaniu posiłków, pomocy przy utrzymaniu higieny osobistej, poruszaniu się, wspólnym spędzaniu czasu np. grach w gry towarzyskie lub spacerach – wyjaśnia Jadwiga Wawrzynowicz, dyrektor w CareWork, firmie opiekuńczej zajmującej się łączeniem potrzebujących opieki osób w Niemczech z pracownikami z Polski.

Oferty pracy dla opiekunek w Niemczech zazwyczaj dość dokładnie opisują problemy i potrzeby seniorów oraz wymagane od kandydatów kompetencje.

Jadwiga Wawrzynowicz podkreśla, że trzeba się im dokładnie przyglądać i uważnie czytać: Sprzątanie i gotowanie to jedne z najczęstszych zadań opiekunów, choć one także uzależnione są od konkretnej oferty i nie zawsze muszą wchodzić w zakres obowiązków podczas danego zlecenia. Przykładowo pojawiają się oferty w domach, w których poza podopiecznym mieszka także jego żona – osoba na tyle sprawna, że sama zajmuje się przygotowywaniem posiłków. Czasem klienci poza opiekunami zatrudniają także osoby do sprzątania, wtedy opiekunowie skupiają się na czynnościach pielęgnacyjnych, a prowadzenie domu należy do kogoś innego.

Doświadczenie nie jest wymagane – zacząć pracę w tym charakterze może nawet osoba, która do tej pory pracowała w zupełnie innym obszarze, jeszcze pracy nie podejmowała lub jest na emeryturze. Warto wtedy zacząć od zleceń, które są mniej wymagające w zakresie opieki – na przykład podopieczny jest bardziej samodzielny. Takie doświadczenia jak opieka nad chorym rodzicem również mogą przydać się kandydatowi do tego, by sam ocenił, czy poradzi sobie w tej pracy.

Zbudowanie struktury dnia, dopilnowanie odpowiedniego wyżywienia, kierowanie domem – to są czynności, które zna prawie każdy z nas, ale w przypadku, kiedy opieki wymaga osoba z zaawansowaną chorobą Alzheimera, propozycję takiego miejsca pracy złożymy osobie, która w rozmowie kwalifikacyjnej wykazała się wiedzą na temat tego schorzenia i zdobyła już doświadczenie w zawodzie opiekunki osoby starszej ze schorzeniami neurologicznymi – wyjaśnia Wawrzynowicz.

W tej pracy nie są potrzebne uprawnienia pielęgniarskie czy studia medyczne, choć jeśli takie się posiada, można liczyć na zlecenie z wyższym wynagrodzeniem. Należy pamiętać, że praca w opiece domowej nad osobami starszymi w Niemczech to nie jest praca w zawodzie opiekunki w myśl przepisów prawa niemieckiego (Altenpflegerin, Plegefachfrau). To jest tzw. pomoc domowa dla osób niepełnosprawnych i wymagających opieki. Szukamy po prostu takiego miejsca pracy, które będzie odpowiadało umiejętnościom i doświadczeniu kandydata. - wyjaśnia Jadwiga Wawrzynowicz z CareWork.

Znajomość języka niemieckiego a praca opiekunki w Niemczech

Czy język niemiecki dla opiekunek osób starszych jest konieczny? Zdecydowanie tak.
Osoba, która chce zajmować się drugim człowiekiem, musi być w stanie się z nim porozumieć. Sam język gestów nie wystarczy, zwłaszcza że podopieczni mogą mieć ograniczone możliwości w tym zakresie. Przynajmniej podstawowa znajomość języka niemieckiego jest zatem konieczna.

W ofertach pracy CareWork posługujemy się czterema kategoriami znajomości języka niemieckiego – poczatkujący, komunikatywny, dobry oraz zaawansowany. Poziom początkujący oznacza, że opiekun rozumie proste, codzienne wyrażenia, ale komunikuje się głównie niewerbalnie. Poziom komunikatywny dotyczy osób, które komunikują się za pomocą prostych słów w znanych sytuacjach. Opiekunowie legitymizujący się taką znajomością języka rozumieją nieskomplikowane zdania dotyczące codziennych zagadnień, a także potrafią wypowiedzieć się w takich tematach. Z poziomem dobrym mamy do czynienia wtedy, kiedy opiekun rozumie wyraźnie wypowiadane zdania i wyraża się w prostych słowach, osoba taka może prowadzić proste, niezobowiązujące rozmowy. Poziom zaawansowany oznacza komunikacją bez znaczących ograniczeń

.
Trzeba pamiętać, że firmy zajmujące się rekrutacją pracowników opieki zawsze weryfikują deklarowaną przez kandydatów znajomość języka. Robią to za pomocą bezpośredniej rozmowy (najczęściej telefonicznej) bądź testów.

Praca w Niemczech bez znajomości języka w obszarze opieki nad seniorami nie jest możliwa, ale niektóre agencje zatrudniające opiekunów i opiekunki pomagają w zdobyciu kompetencji językowych na przykład poprzez specjalny kurs opiekunki osób starszych z językiem niemieckim.

Osobom, które nie mają żadnych umiejętności językowych, dajemy kilka możliwości. Przede wszystkim jest to udział w stacjonarnych kursach odbywających się w biurach CareWork oraz możliwość korzystania z kursu niemieckiego on-line. Osoby, które bardzo słabo znają niemiecki – na przykład dopiero rozpoczęły naukę – mają także możliwość skorzystania z pomocy nowoczesnych technologii (także podczas pracy w Niemczech), np. elektronicznego translatora oraz aplikacji językowej – dookreśla Dorota Lewandowska, pełnomocnik ds. jakości z CareWork.

Trzeba pamiętać też, że pracując jako opiekun, z czasem, znajomość języka dzięki codziennej komunikacji z podopiecznym, również ulegnie poprawie.

To właśnie z uwagi na szybszy proces nauki w środowisku obcojęzycznym większość firm, w tym CareWork, nie zaleca rozpoczynania pracy w rodzinach polskojęzycznych. Zwłaszcza jeśli ktoś faktycznie chce nauczyć się języka niemieckiego: W takich sytuacjach z podopiecznym opiekun porozumie się po polsku i w efekcie jego motywacja do nauki będzie niższa. Nie jest to korzystne, gdyż opiekun komunikuje się nie tylko z podopiecznym. Praca i mieszkanie w Niemczech wymagają też kontaktów z otoczeniem społecznym osoby starszej – z jego dziećmi, znajomymi, sąsiadami – wyjaśnia Małgorzata Dorobiała-Bartkowiak, kierownik działu obsad w CareWork.
.
Jeśli ktoś zna niemiecki słabo, ale chce się uczyć, to dokładamy wszelkich starań, by znaleźć tej osobie takie zlecenie, by mogła dodatkowo szlifować język. CareWork zajmuje się opieką już 15 lat, więc potrafimy ocenić czy motywacja naszego kandydata na opiekuna jest poważna, czy to tylko słomiany zapał – dodaje Dorobiała-Bartkowiak.

Czy opieka nad starszymi osobami to praca dla każdego?

Mimo tego, że pracę można zacząć bez doświadczenia, to wcale nie jest to praca, którą może wykonywać każdy. Wyjazd za granicę, zamieszkanie w cudzym domu i opieka nad obcą osobą nie jest łatwym zadaniem. Wymaga siły psychicznej i chęci niesienia pomocy. To bardzo ważna, ale również wymagająca praca.

Niektóre z firm pośredniczących między rodzinami a opiekunami dbają o to, by maksymalnie ułatwić pracownikom zadanie i starają się dopasować do siebie opiekuna i podopiecznego pod względem charakteru, zainteresowań i potrzeb społecznych oraz emocjonalnych.

W czasie rozmów kwalifikacyjnych zadajemy również pytania np. o to, czy kandydat lubi psy lub koty, woli spędzać czas wolny z książką czy raczej wędrować po okolicy itp. Szukamy dla naszych podopiecznych tzw. brakujących córek i synów – musimy ustalić, co może zbliżyć do siebie zupełnie obcych ludzi – wyjaśnia Dorota Lewandowska

Warunki pracy, długość pobytu w domu podopiecznego

Opiekunki i opiekunowie mieszkają w domu osób, którymi się zajmują. Dlatego w opisie stanowiska przyjęła się nazwa „całodobowa opieka dla seniora”. Nie znaczy to jednak, że opiekun faktycznie poświęca swojemu podopiecznemu pełne 24 godziny. Ma też czas dla siebie, zapewnioną prywatność i swój pokój do dyspozycji. Trzeba jednak pamiętać, że to nie jest typowa praca w wymiarze 160 godzin miesięcznie. Rozkład dnia zależy przede wszystkim od podopiecznego i jego potrzeb.

Długość wyjazdu do pracy w charakterze opiekuna może być bardzo różna. Potrzeby klientów są odmienne, dlatego można dopasować zlecenie do oczekiwań osoby, która chce wyjechać do pracy. Zdarza się na przykład, że opieka nad chorym rodzicem jest sprawowana przez jedno z dzieci, ale potrzebuje ono zastępstwa na okres wakacji bądź wyjazdu, a bywa i tak, że opieka potrzebna jest długoterminowo przez okres wielu lat.

Preferowany czas pobytu w Niemczech to około trzech miesięcy, zdążają się jednak pobyty zarówno dłuższe, jak i krótsze. Ze strony CareWork zachęcamy do pobytów około 3-miesięcznych, gdyż pozwalają one na aklimatyzację w miejscu pracy, ograniczają liczbą przejazdów i są bardziej komfortowe dla podopiecznych, którzy ze względu na wiek, nie są zwolennikami częstych zmian opiekunów. W CareWork preferujemy system, w którym opieką nad jednym podopiecznym zajmują się dwie osoby – podczas gdy jedna przebywa w Niemczech, druga ma przerwę w Polsce – jest to opieka długoterminowa. Jeśli nie pojawią się żadne nieprzewidziane okoliczności, opiekunowie CareWork zwykle wracają do tej samej rodziny. Już na etapie przedstawiania ofert pracy zwracamy uwagę na dopasowanie podopiecznego i opiekuna tak, aby współpraca przebiegała bezproblemowo i była długofalowa. – wyjaśnia Małgorzata Dorobiała-Bartkowiak.

Dla osób, które w pracy w opiece w Niemczech stawiają swoje pierwsze kroki i chciałyby przekonać się, czy to dla nich odpowiednie zajęcie, dobrym rozwiązaniem jest wyjazd na zastępstwo. Jest to krótszy pobyt związany z koniecznością zastąpienia opiekuna, który zazwyczaj zajmuje się podopiecznym, bądź z potrzebą klienta, który oczekuje wsparcia jedynie przez krótszy okres (np. na czas wyjazdu wakacyjnego krewnych) – dookreśla specjalistka.

Ile zarabia opiekunka w Niemczech?

Stawki zależą od długości pobytu i charakteru zlecenia (stan zdrowia podopiecznego i zakres obowiązków). Średnio miesięcznie opiekun osób starszych zarabia od 1200 – 1600 euro netto (na rękę). Do tego dochodzą często dodatkowe premie – np. za święta. Warto pamiętać również, że praca w Niemczech z zakwaterowaniem to również niższe koszty utrzymania. Dzięki temu można odłożyć znacznie więcej pieniędzy.

Legalna praca w Niemczech dla Polaków

U naszych zachodnich sąsiadów zapotrzebowanie na usługi opiekunów osób starszych jest bardzo duże. Nie znaczy to jednak, że wyjazd bez przygotowania czy szukanie pracy na własną rękę to dobre rozwiązanie. Trzeba bardzo dokładnie weryfikować oferty i znać własne prawa. Dla osób, które nie mówią biegle po niemiecku, może to być zbyt trudne. Czasem okazuje się też, że opisywane przez zleceniodawcę warunki pracy odbiegają od rzeczywistości.

Zabezpieczeniem dla opiekuna jest wyjazd za pośrednictwem profesjonalnej firmy opiekuńczej lub agencji. To one załatwiają wtedy wszystkie formalności, a – co najważniejsze – weryfikują również zlecenia na opiekę. Dzięki temu opiekunowie mają pewność, że opis miejsca zamieszkania, warunków pracy i potrzeb podopiecznego, będzie zgodny z rzeczywistością. Korzystając z usług agencji pracy trzeba sprawdzać, czy oferty pracy dla opiekunek osób starszych są publikowane przez podmioty będące w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia.

W CareWork gwarantujemy w pełni legalne zatrudnienie – na podstawie umowy zlecenie – oraz ciągłość pracy. Zawsze opłacamy wszystkie przewidziane prawem podatki i składki, w tym zdrowotne oraz emerytalne. Podczas zlecenia w Niemczech opiekunowie objęci się tamtejszą opieką zdrowotną (na podstawie formularza A1 oraz Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego). Okres pracy wlicza się do okresów potrzebnych do wyliczenia emerytury. Opiekunowie mogą także zdecydować się na opłacenia składki chorobowej (2%), wówczas korzystać mogą z tzw. L4 – wyjaśnia Dorota Lewandowska.

Perspektywy w tym zawodzie są bardzo dobre. Opieka nad chorym członkiem rodziny nie zawsze jest możliwa, a społeczeństwo się starzeje. Szacuje się, że w 2030 roku w Niemczech będzie ponad 21,5 mln emerytów*. W 2060 roku mają oni stanowić już ponad 30% społeczeństwa. Możliwości pracy jako opiekun seniora zatem na pewno nie zabraknie.

* Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2015