Ekwiwalent - pranie odzieży roboczej, Kodeks pracy
Temat ekwiwalentu za pranie należy rozpocząć od zdefiniowania obowiązków pracodawcy, które ujęte są w artykule 237. Kodeksu pracy i dotyczą obowiązku dostarczenia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego: „jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu; ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.”.
Pracownicy na niektórych stanowiskach mogą korzystać z własnej odzieży i obuwia roboczego, jeśli spełnią wymogi bezpieczeństwa (nie dotyczy to prac związanych z obsługą maszyn i urządzeń technologicznych i prac powodujących intensywne brudzenie albo skażenie środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub materiałami biologicznie zakaźnymi).
Ponadto, jeśli pracownik używa własnej odzieży i obuwia, pracodawca wypłaca pieniężny ekwiwalent za odzież roboczą o wysokości uwzględniającej aktualne ceny.
Pracodawca ma także obowiązek: „zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika”.
Ekwiwalent za pranie - komu przysługuje
Wedle Kodeksu pracy ekwiwalent za pranie przysługuje pracownikom, którym przełożony zleca konserwację odzieży i obuwia roboczego. Przedsiębiorca decyduje, jak prać ubrania wykorzystywane na poszczególnych stanowiskach. Jeśli nie ma możliwości czyszczenia ich w ramach działalności firmy, może podjąć współpracę z pralnią odzieży roboczej bądź właśnie zlecić dbanie o odzież pracownikom. Warto dodać, że ekwiwalent to nie dodatkowe wynagrodzenie za ponadwymiarową pracę, ale równowartość wszystkich kosztów, które pracownik ponosi w związku z przejęciem obowiązku prania odzieży ochronnej.
Ekwiwalent za odzież roboczą - zasady
Kwota ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej powinna obejmować wszelkie poniesione z tego tytułu wydatki i uwzględniać cenę środków piorących, pobór wody, prądu oraz wkład pracy pracownika. Istotne jest także, jak często dana odzież wymaga prania.
Polskie prawo nie definiuje sposobu określania wysokości ekwiwalentu. Najczęściej pracodawcy wyliczają jego kwotę jednorazowo i wypłacają w określonych odcinkach czasu, na przykład co miesiąc. Powinni oni jednak prowadzić ewidencję wypłat dla poszczególnych pracowników.
Pranie odzieży roboczej - przepisy
Pranie odzieży roboczej przepisy umożliwiają pracownikowi jedynie w sytuacji, gdy odzież nie miała styczności z promieniotwórczymi, chemicznymi środkami i materiałami biologicznie zakaźnymi. Nawet jeśli pracownik wyraziłby chęć podjęcia się konserwacji tego typu odzieży i otrzymania za to ekwiwalentu, BHP zabrania takiej praktyki. Sposób prania odzieży roboczej zależy od możliwości pracownika, powinien on jednak pamiętać, że pracodawca może skontrolować efekty czyszczenia i to, czy ekwiwalent dla pracownika został wykorzystany zgodnie z jego przeznaczeniem.
Z punktu widzenia pracodawcy, jeśli zleca on podwładnym pranie odzieży, wypłaca ekwiwalent za odzież roboczą, a podatek dochodowy jest odpowiednio obniżony. Pranie bowiem można zaliczyć do kosztów przychodu przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia pracownika natomiast, mimo że ekwiwalent pieniężny za odzież roboczą traktuje się jako przychód ze stosunku pracy, jest on zwolniony z podatku dochodowego i nieoskładkowany.
