Mobilność zawodowa Polaków przybiera na sile. Mieszkanie służbowe, choć jest przywilejem przysługującym zazwyczaj wybranym grupom zawodowym, bardzo często staje się kartą przetargową, której pracodawca może użyć w celu przekonania do siebie wybranego kandydata. A jak wygląda kwestia zatrzymania mieszkania służbowego po ustaniu stosunku pracy? Czy były pracownik powinien opuścić lokum?
Mieszkanie służbowe - co to jest i komu przysługuje?
Jak mówi definicja, mieszkanie służbowe to lokal mieszkalny, pozostający w dyspozycji zakładu pracy i przydzielony pracownikowi w związku ze stosunkiem pracy. Dawniej, podstawowym warunkiem ubiegania się o mieszkanie służbowe dla pracownika, była znaczna odległość między miejscem zamieszkania a zakładem pracy. Przykładowo - mieszkanie służbowe dla nauczyciela na terenie gminy, w której położona była szkoła, było normą dla pedagogów zatrudnionych na terenach wiejskich oraz w miastach liczących do 5 tys. mieszkańców. Obecnie koszty poniesione ze względu na dojazd do zakładu pracy rekompensowane są zazwyczaj za pomocą dodatku do wynagrodzenia zasadniczego. A jak wygląda to w przypadku innych grup zawodowych?
Warto wiedzieć, że istnieją takie grupy, które mają ustawowo określone warunki przyznawania lokali wynajmowanych przez pracodawców. Na mieszkanie służbowe najczęściej mogą także liczyć strażacy, wojskowi, policjanci czy leśnicy.
Przydzielenie mieszkania służbowego następuje poprzez zawarcie pisemnej umowy, której stronami są zakład pracy i pracownik. W tym samym dokumencie ustalone zostają warunki przydziału lokalu, a także osoby uprawnione do zamieszkania razem z głównym najemca. W świetle przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie mieszkań służbowych i zakładowych, od zamieszkania w przydzielonej kwaterze nie mogą być wyłączeni najbliżsi członkowie rodziny pracownika, którzy żyją z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Mieszkanie służbowe po ustaniu stosunku pracy
O ile zasady korzystania z lokalu zapewnionego przez pracodawcę są oczywiste w momencie trwania zatrudnienia, tak wiele pytań rodzi kwestia prawa do mieszkania służbowego po ustaniu stosunku pracy. Jak to wygląda w świetle prawa? Zgodnie z przepisami, w przypadku rozwiązania stosunku pracy, pracownik wraz z osobami zajmującymi lokal, jest zobowiązany zwolnić go na żądanie zakładu pracy. Termin opuszczenia musi zostać wskazany w piśmie wzywającym do wyprowadzenia się z mieszkania służbowego, jednak nie może być on krótszy niż 1 miesiąc.
Jedno z częściej pojawiających się pytań w kontekście mieszkań zakładowych dotyczy prawa do mieszkania służbowego wojskowego po rozwodzie. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie Agencji Mienia Wojskowego, zasady rozkwaterowania żołnierza zawodowego i jego małżonka po orzeczonym rozwodzie uzależnione są przede wszystkim od tego, czy żołnierz posiada dziecko, czy też nie. W drugim przypadku, według przepisów, były małżonek ma 30 dni na opuszczenie lokalu mieszkalnego, a Agencja nie ma obowiązku zapewniania mu mieszkania zastępczego. W przypadku emerytów i rencistów, a także osób niepełnosprawnych i chorych, na podstawie wyroku sądowego, przysługuje im lokal socjalny.
Mieszkanie służbowe po śmierci głównego najemcy
Nieco inaczej będzie wyglądać kwestia prawa do zajmowania lokalu w przypadku śmierci osoby, której przysługiwał on ze względu na wykonywany zawód. W świetle przepisów, mieszkanie służbowe po śmierci głównego najemcy może być nadal zamieszkiwane przez bliskie mu osoby. Za te uznaje się małżonka, wspólnie zamieszkałe dzieci własne oraz przysposobione, jak również dzieci małżonka (do ukończenia przez nich 25. roku życia).
Jest jednak pewien warunek, który musi zostać spełniony, aby osoby te mogły pozostać w mieszkaniu służbowym przysługującym osobie zmarłej. Muszą one zamieszkiwać w lokalu wspólnie z głównym najemcą w chwili jego śmierci, a lokal ten musi stanowić centrum życiowe danej osoby.
Jak wykupić mieszkanie służbowe?
Służbowe mieszkanie, doinwestowane przez nas w ciągu wielu lat, może stać się obiektem, który chcielibyśmy mieć na własność. Co na to prawo? Czy jest szansa na przejęcie mieszkania na własność? Jak wykupić mieszkanie służbowe? Wykup zakładowych mieszkań jest opłacalnym rozwiązaniem dla wszystkich najemców lokali należących do prywatnych i państwowych przedsiębiorstw, i to nie podlega żadnej wątpliwości. Wiele pytań rodzi ustawa o zasadach zbywania między innymi mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych czy niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa.
Pierwszeństwo wykupu mają ci, którzy wynajmowali lokal mieszkalny na podstawie umowy najmu na czas nieokreślony, są pracownikami lub byłymi pracownikami firmy, która chce sprzedać mieszkanie lub też są osobą bliską takiego pracownika. Warto jednak wiedzieć, że o możliwości wykupu mieszkania służbowego, decyduje w pełni jego właściciel. Jeśli firma zdecyduje się sprzedać mieszkanie służbowe, jego najemca otrzyma odpowiednią informację pocztą, a wówczas będzie miał 30 dni na złożenie wniosku o wykup mieszkania zakładowego. Wykup takiego mieszkania nie będzie możliwy, jeśli najemca posiada jakiekolwiek zaległości czynszowe.
