Praca.pl Poradniki Rynek pracy
Nabycie prawa do urlopu

Nabycie prawa do urlopu

 
Nabycie prawa do urlopu

Płatny urlop wypoczynkowy to długo wyczekiwany moment dla każdego pracownika. Jest to czas, który należy przeznaczyć na regenerację sił, aby wrócić do pracy z energią i głową pełną nowych pomysłów. Prawo do urlopu wypoczynkowego ma każdy pracownik, który jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę. Oznacza to, że w przypadku umów cywilno-prawnych (umowa-zlecenie oraz umowa o dzieło), pracownik nie może domagać się od pracodawcy zapewnienia dni wolnych. Wymiar urlopu wypoczynkowego przy umowie o pracę zależy od stażu pracy. Na początku naszej kariery zawodowej wymiar urlopu jest mniejszy niż po przepracowaniu określonego w Kodeksie pracy czasu. Jak zatem wygląda nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego przez pracownika?

 

Wymiar urlopu wypoczynkowego


Wymiar płatnego urlopu wypoczynkowego może wynosić 20 lub 26 dni. Zgodnie z artykułem 154. Kodeksu pracy pracownik, którego staż pracy jest krótszy niż 10 lat, ma prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego. Jeżeli staż pracy pracownika przekracza 10 lat, to wymiar urlopu zwiększa się do 26 dni.  

Warto tutaj zaznaczyć, że do stażu pracy wliczają się okresy nauki. I tak, w przypadku ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej (lub równorzędnej) dolicza się 3 lata, średniej szkoły zawodowej 5 lat. Ukończenie średniej szkoły ogólnokształcącej sprawia, że do stażu pracy wlicza się pracownikom 4 lata. Szkoła policealna daje 6 lat stażu pracy, natomiast ukończenie szkoły wyższej (zarówno z tytułem licencjata, jak i magistra) powoduje zaliczenie 6 lat. W każdej sytuacji należy udokumentować zakończenie edukacji w danej placówce poprzez przedłożenie odpowiedniego dokumentu (dyplomu, świadectwa dojrzałości). Okresy nauki nie sumują się. Oznacza to, że jeżeli ukończyliśmy średnią szkołę ogólnokształcącą i uczelnie wyższą, to do stażu pracy wlicza się tylko 6 lat przysługujące z tego tytuły, a nie np. 10 lat po zsumowaniu obu okresów nauki.

Jeżeli pracownik już w czasie studiów podjął zatrudnienie, to wtedy zalicza się ten okres (zatrudnienia bądź studiów), który jest bardziej korzystny dla danego pracownika.

 

Kiedy nabywa się prawo do urlopu


Nabycie prawa do urlopu rozpoczyna się w momencie podjęcia zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę. Jeżeli po raz pierwszy podpisaliśmy umowę o pracę, to z upływem każdego miesiąca pracy nabywamy 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów nabywa się z góry z każdym kolejnym kalendarzowym rokiem. W zależności od przepracowanego stażu może to być 20 lat lub 26 lat.

Do nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego nie wliczają się natomiast okresy zatrudnienia w oparciu o umowy cywilno-prawne, czyli umowę o dzieło i umowę-zlecenie. 

Więcej artykułów "Rynek pracy"

Polecane oferty

Najnowsze artykuły

 Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Kto pracuje w święta? Katalog prac dozwolonych w święta

Zbliża się Boże Narodzenie, które w tym roku wypada wyjątkowo korzystnie: począwszy od Wigilii w środę aż do niedzieli większość z nas będzie miała wolne. Niestety nie wszyscy mogą skorzystać z tak długiego wypoczynku. Sprawdź, które dni okresu okołoświątecznego są ustawowo wolne od pracy, kto musi pracować w Gwiazdkę oraz czy można odmówić pracy w święta bez konsekwencji dyscyplinarnych.

Niedziele handlowe 2025

Niedziele handlowe 2025

Ile niedziel handlowych mamy w grudniu? Od 2025 roku obowiązują spore zmiany w kwestii ograniczenia handlu. Wyjaśniamy, w które niedziele będzie można zrobić zakupy w sklepach i marketach oraz czy niedziela przed Sylwestrem jest handlowa. Przypominamy także, jakie placówki mogą legalnie prowadzić sprzedaż nawet w niedziele niehandlowe.

Ważne zmiany w prawie pracy 2026 – kogo obejmą, jak się przygotować?

Ważne zmiany w prawie pracy 2026 – kogo obejmą, jak się przygotować?

Nadchodząca nowelizacja przepisów prawa pracy obejmie bardzo dużą część społeczeństwa. Wkrótce czekają nas między innymi zaostrzone kontrole, nowe zasady na zwolnieniu lekarskim, ale i korzystniejsze przepisy naliczania stażu pracy, pozwalające niektórym na wydłużenie urlopu wypoczynkowego. Sprawdź, czego się spodziewać na rynku pracy 2026 i które zmiany obejmą Ciebie lub Twoją firmę.

Praca dorywcza jako Święty Mikołaj

Praca dorywcza jako Święty Mikołaj

– W okresie okołoświątecznym Mikołaje pojawiają się w centrach handlowych, przedszkolach, są zapraszani do domów i na eventy firmowe. W tej pracy liczy się nie tylko aparycja, ale i zdolności aktorskie czy znajomość topografii miasta – tłumaczy Michał Witczak z MikołajNaŚwięta. Na rozmowie o pracę można się też spodziewać niezwykle trudnych pytań, które często zadają dzieci!

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Najbardziej narażone wdychanie rakotwórczego smogu są osoby codziennie dojeżdżające do pracy, mieszkańcy kilkudziesięciotysięcznych miejscowości i osoby wykonujące w sezonie grzewczym oraz przy ruchliwych drogach pracę w terenie. Główny Inspektorat Pracy wyjaśnia, czy pracodawcy muszą zapewnić pracownikom maski antysmogowe i jak powinni chronić ich przed szkodliwymi czynnikami pracy.

Wolontariat – jak zacząć pomagać? Praktyczny poradnik dla wolontariusza

Wolontariat – jak zacząć pomagać? Praktyczny poradnik dla wolontariusza

– Wolontariat to wyjście ze swojej „bańki”, spojrzenie z innej perspektywy na otaczający nas świat – mówi Katarzyna Klimek-Michno z fundacji Sarigato. – Uczy empatii, cierpliwości, uważności – wylicza. W Światowym Dniu Wolontariusza wyjaśniamy, jak zacząć pomagać, kto może zostać wolontariuszem i gdzie szukać inicjatyw, w które warto się zaangażować.