Trening mózgu – jak wspierać mózg, aby być wydajniejszym w pracy?

Mózg to najbardziej skomplikowany organ ludzkiego ciała. Spoczywa na nim ogromna odpowiedzialność i bardzo wymagająca rola. Sprawuje on kontrolę nad całym organizmem człowieka i odpowiada zarówno za wszystkie organy wewnętrzne, jak i procesy fizjologiczne oraz mentalne. Od nas samych wymaga jednak troski i uwagi. Warto więc zadbać o regularny trening mózgu, który poprawi jego kondycję i przyspieszy pracę. Sprawdź, jak dotlenić i pobudzić mózg, by pracować wydajniej i ze znacznie większą łatwością.

Dlaczego warto ćwiczyć mózg?

Mózg zbudowany jest z dwóch półkul, które można podzielić na płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny. Choć współcześnie prowadzone są intensywne badania na temat tzw. neuroplastyczności mózgu, ogólnie rzecz ujmując każdemu obszarowi przypisuje się poszczególne główne funkcje. I tak, płat czołowy odpowiada za mowę, koordynację oraz koncentrację. Kolejny – płat skroniowy – związany jest natomiast ze zmysłem słuchu. Odpowiada on za analizę bodźców słuchowych i rozumienie słów. Płat ciemieniowy odpowiada między innymi za odbieranie bodźców oraz orientację przestrzenną. Z kolei potyliczny pozwala na widzenie, interpretowanie obrazów oraz skojarzenia wzrokowe. 

Można powiedzieć, że mózg działa podobnie, jak nasze mięśnie. Chcąc utrzymać go w dobrej kondycji, musimy go ćwiczyć tak, jak ćwiczymy nasze ciało na siłowni, biegamy czy jeździmy na rowerze. Jeśli w naszej codziennej rutynie pominiemy ćwiczenia mózgu, a dodatkowo nie zadbamy o właściwą regenerację mózgu, ten osłabnie i będzie odmawiał nam posłuszeństwa. Trening mózgu jest niezbędny, by utrzymać na wysokim poziomie swoje funkcje poznawcze. Szczególnie istotny jest w czasach, gdy każdego dnia jesteśmy zalewani nowymi informacjami, spośród których musimy wyłuskać i zapamiętać te, które są naprawdę dla nas istotne. Warto pamiętać, że rozwój technologiczny i automatyzacja wielu procesów może mieć niekorzystny wpływ na kondycję naszego mózgu, gdyż zwalnia człowieka z konieczności wykonywania części pracy mózgu: rozwiązywania problemów, analizowania czy bycia twórczym. Ponadto natłok codziennych spraw, coraz większa ilość bombardujących nas informacji i życie w ciągłym biegu utrudniają koncentrację uwagi.

Negatywny wpływ rzeczywistości obecnych czasów i brak treningu mózgu sprawia, że coraz częściej mamy duże problemy z zapamiętaniem naprawdę prostych rzeczy. Tymczasem mózg jest narządem, który charakteryzuje wcześniej wspomniana, ogromna neuroplastyczność, która oznacza między innymi zdolność do naprawy uszkodzeń i tworzenia nowych połączeń neuronowych mających na celu właśnie reorganizację oraz poprawę koncentracji, pamięci i ogólnego funkcjonowania mózgu na każdym etapie naszego życia. 

Czytaj także: ADHD a praca – czy trudno znaleźć zatrudnienie? Gdzie szukać pracy?

• Neuroplastyczność mózgu 

Warto również pamiętać, że regularne ćwiczenia na pamięć i koncentrację mają na celu ich usprawnienie oraz poprawę zdolności logicznego myślenia. To wszystko z kolei przełoży się na nasze codzienne funkcjonowanie i rozwiązanie różnego typu problemów, na przykład w pracy zawodowej. Zauważymy polepszenie koncentracji i uwagi, znacznie efektywniejsze wykonywanie zadań. Co więcej, trening mózgu i jego efekty będą widoczne nie tylko tu i teraz, ale także po latach. Systematyczna dbałość o ten narząd może uchronić nas przed postępującymi zmianami związanymi z naturalnym starzeniem się organu, takimi jak chociażby demencja. 

Jak wykonywać ćwiczenia dla mózgu?

Poświęcając parę chwil na ćwiczenia na mózg każdego dnia, możemy mieć pewność, że z czasem poprawi się jego funkcjonowanie, a osłabione funkcje zostaną zregenerowane. Pozostaje tylko pytanie: jak ćwiczyć mózg? Jak trenować mózg, by wesprzeć jego pracę? 

Stymulowanie twojego mózgu jest proste, a jego trening możesz robić każdego dnia. Pomocne w tym są między innymi:

• książki

Czytanie książek to nie tylko rozrywka. Jest to zajęcie, które mobilizuje mózg do pracy: rozwija wyobraźnię i wspomaga koncentrację. Poszerza naszą wiedzę o świecie, zwiększa zasób słownictwa. Jednak to nie wszystkie korzyści, jakie płyną z lektury książek. Częste czytanie wpływa na efektywność pracy mózgu, poprawia kondycję komórek mózgowych i ćwiczy naszą pamięć. Stymulowanie mózgu za pomocą czytania jest procesem, który jest dla niego znacznie bardziej wymagający niż chociażby analiza mowy (słuchanie). Angażuje bowiem obszary mózgu, które odpowiedzialne są nie tylko za widzenie i za język, ale także za skojarzenia. Czytając, często mamy wrażenie, jakbyśmy byli częścią danej historii, odczuwamy związane z nią emocje. Uczymy się lepiej wczuć się w sytuację drugiego człowieka, co z kolei może nam znacznie ułatwić komunikację w codziennym życiu. Warto również wiedzieć, że świetnym pomysłem na trening mózgu jest czytanie na głos, które angażuje do pracy obszary, które podczas cichej lektury zwykle pozostają bierne. Co najważniejsze – nie ma tutaj znaczenia, jaki rodzaj książki wybierzemy, dzięki czemu każdy z nas może ćwiczyć mózg narzędziami, które jemu samemu sprawiają przyjemność. 

• angażowanie ręki niedominującej

Każdego dnia wykonujemy określone czynności tzw. ręką silniejszą. Dla większości ludzi jest to ręka prawa (szacuje się, że to około 85-90% populacji świata), dla mniejszej liczby osób lewa (10-15%). Dłonią dominującą piszemy, myjemy zęby, otwieramy drzwi, sterujemy myszką komputera. Wykorzystując rękę dominującą do wykonywania różnych czynności, nasz mózg pracuje na nieco zwolnionych obrotach. Te możemy jednak znacznie podkręcić, używając do tych zadań ręki niedominującej. Jeśli na co dzień trzymamy szczoteczkę do zębów w prawej dłoni, trenujmy mózg, przekładając ją do lewej. Choć wykonywanie niektórych zadań może wydawać nam się nieco niezgrabne, to dzięki temu do wzmożonej pracy zmusimy obie półkule mózgu i aktywujemy inne niż dotychczas obszary. To z kolei sprawi, że pobudzimy w ten sposób narząd do tworzenia nowych połączeń między neuronami. 

• krzyżówki, gry i łamigłówki

A gdyby tak połączyć przyjemne z pożytecznym? Szachy, warcaby, sudoku czy klasyczne krzyżówki – wielu z nas przynoszą one relaks i ukojenie po ciężkim dniu. Stanowią formę rozrywki, jednocześnie będąc doskonałym treningiem dla mózgu. Rozwiązywanie krzyżówek online czy łamigłówek wymaga kojarzenia, skupienia uwagi, przez co wspomaga zdolność koncentracji. W ten sposób zmuszamy nasz mózg do pobudzenia procesów myślowych, a wykonując zadania logiczne, zwiększamy liczbę połączeń neuronowych. 

• nauka języków obcych

Korzyści płynące ze znajomości języków obcych są oczywiste. Warto jednak wiedzieć, że sama nauka języków obcych jest także doskonałym ćwiczeniem intelektualnym, które poprawia pracę mózgu, w tym koncentrację, zdolność skupienia uwagi oraz pamięć. Jeśli zastanawiamy się, jakie ćwiczenia dla mózgu będą najbardziej efektywne, jednym z nich będzie bez wątpienia nauka obcych słówek i przyswajanie nowych struktur gramatycznych. Pamiętajmy także, że samo słuchanie nagrań czy oglądanie filmów w oryginalnej wersji językowej aktywizuje nasz mózg i genialnie wpływa na jego efektywność. 

• spróbuj robić nowe rzeczy

Lubisz uczyć się nowych rzeczy? Poszerzać horyzonty. podejmując się nowych wyzwań? Świetnie! Robienie nowych rzeczy i przełamywanie codziennej rutyny i słynne wychodzenie ze strefy komfortu to genialny trening mózgu. Ćwiczenia tego narządu możemy wykonywać każdego dnia, bez większego wysiłku. Wystarczy wyjść poza znajomy schemat i po prostu spróbować nowości. W ten sposób możemy również zyskać nowe hobby, którym może być chociażby gra na instrumencie, nauka tańca, podstaw elektryki, tai chi, robienia na drutach, gotowania, pływania, jazdy na łyżwach...

Czytaj także: Predyspozycje psychofizyczne pracownika – czym są, przykłady

Spokój, siła i determinacja – ćwiczenie dla mózgu

A w jaki sposób możemy zadbać o wspomnianą wcześniej neuroplastyczność? I jak nauczyć swój mózg spokoju, siły czy determinacji, które są przecież niezbędne w życiu codziennym? O przykładowe ćwiczenie poprosiliśmy ekspertkę od Treningu Pozytywnej Neuroplastyczności. 

Trening mózgu – jak może poprawić efektywność w pracy?

Doskonała pamięć, umiejętność koncentracji i skupienia uwagi – niezbędne są nam każdego dnia. Ułatwiają codzienne funkcjonowanie, są wykorzystywane na każdym poziomie życia. Zarówno prywatnego, jak i zawodowego. W końcu są to czynniki wpływające na wydajność w pracy. A w jaki sposób trening mózgu i ćwiczenia na pamięć mogą wpłynąć na jakość życia zawodowego i zwiększyć efektywność w pracy? 

Na wydajność w pracy ogromny wpływ ma nie tylko atmosfera i warunki pracy, ale także czynniki, które są zależne od samego pracownika. W tym kontekście warto zadać sobie pytania:

• Czy potrafię skupić się na wykonywanym zadaniu pomimo wielu rozpraszaczy w miejscu pracy?
• Czy jestem w stanie zaangażować się w pracę, pomimo wielu bodźców zewnętrznych?
• W jakim tempie uczę się nowych rzeczy i przetwarzam informacje? 

Na to wszystko mamy wpływ my sami. To właśnie od naszej zdolności koncentracji i skupienia uwagi w dużej mierze zależy sukces zawodowy. Jeśli więc zadbamy o sprawność swojego umysłu i będziemy trenować pamięć, znacznie szybciej będziemy przyswajać nową wiedzę i umiejętności, co przełoży się chociażby na lepsze wyniki, a tym samym nierzadko szybszy awans.

Z drugiej strony nie wykorzystywanie swojego potencjału i bierne wykonywanie poleceń „wystarczająco dobrze”, ale nigdy lepiej, zrezygnowanie z kreatywności i inicjatywy, pozostawanie w sferze komfortu znanych zadań i sposobów ich wykonywania – przekłada się na stagnację w życiu zawodowym. Osoba bierna zwykle nie jest pierwszym wyborem w czasie przyznawania wyższych i bardziej odpowiedzialnych stanowisk, nie mówiąc o premiach czy nagrodach. Co więcej, przyzwolenie na rutynę i nie stawianie przed sobą intelektualnych czy wiążących się z kreatywnością wyzwań prowadzi do nudy. Nasz mózg potrzebuje stymulacji, a kiedy jej nie dostaje, cierpi nie tylko nasz intelekt, ale i samopoczucie. 

Co niszczy nasz mózg?

Regularne ćwiczenia mózgu nie będą efektywne, jeśli na co dzień nie odrzucimy nawyków niszczących ten narząd. Warto wiedzieć, że praktycznie każdy z nas nieświadomie każdego dnia naraża swój mózg na działania szkodliwych czynników. Choć niektóre mogą wydawać się błahe i kompletnie niezwiązane z działaniem tego organu, w rzeczywistości mają na niego ogromny wpływ. 

Zła dieta, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, zbyt krótki sen – to dopiero wstęp do całej palety nawyków, które zaburzają prawidłową pracę mózgu. Choć niekiedy krótkotrwały stres może okazać się bardzo motywujący, w dłuższej perspektywie on także szkodzi on naszemu mózgowi. Pod wpływem silnych emocji i w sytuacjach stresowych, połączenia między komórkami nerwowymi ulegają zniszczeniu. Te niszczą tak samo niedobory snu, które wpływają także na pogorszenie plastyczności neuronalnej. Niezdrowa dieta zawierająca duże ilości cukru, produktów przetworzonych czy bogata w tłuszcze, a uboga w błonnik, również nie pozostaje bez wpływu na działanie naszego mózgu. Pamiętajmy jednak, że równie niedobre jest dla niego objadanie się – zbyt obfite i częste posiłki mogą być przyczyną trwadnienia żył mózgowia i przyspieszać starzenie się organu. 

Warto również wiedzieć, że często umiejętności, które uważamy za niezwykle przydatne i korzystne, mogą mieć degenerujący wpływ na funkcje mózgowe. Jedną z takich umiejętności jest wielozadaniowość i dzielenie uwagi pomiędzy kilka różnych aktywności. Choć w życiu możemy uznać to za wyjątkową zaletę, multitasking na dłuższą metę znacznie osłabia koncentrację i pamięć.

Jakie działania oprócz treningu wspierają pracę mózgu?

Wiedząc już, jakie czynniki mogą mieć negatywny wpływ na nasz mózg, warto podjąć się ich eliminacji. Zadbajmy przede wszystkim o zdrowy sen i pamiętajmy, jak ważna jest dobra dieta dla mózgu. Postarajmy się każdego dnia dostarczać organizmowi niezbędną dawkę witamin i mikroelementów, które zapewniając komfort energetyczny, pozytywnie wpływając na pracę mózgu. Zadbajmy więc o to, by w codziennym jadłospisie znalazły się produkty bogate w witaminy B, kwasy omega-3 czy magnez, żelazo, cynk i wapń. Zrezygnujmy z używek i rzućmy palenie. 

Pamiętajmy, że na kondycję naszego mózgu niemały wpływ ma także kondycja naszego ciała, dlatego warto postawić na regularną aktywność fizyczną. Unikajmy długiego siedzenia w jednej pozycji, w pracy róbmy sobie przerwy po to, by zaczerpnąć świeżego powietrza. W dotlenieniu się pomogą także ćwiczenia oddechowe. Nauczmy się również odpoczywać i odprężać. Niekiedy przydatne w nauce relaksu mogą okazać się także techniki relaksacyjne i medytacja, która według badań zwiększają zdolność koncentracji i wspomagają zapamiętywanie.

Czytaj także: Skromność na rozmowie kwalifikacyjnej – czy na pewno popłaca? Naucz się chwalić swoją wiedzą

Anna Rychlewicz

Absolwentka dziennikarstwa i zarządzania mediami. Na świat patrzy przez pryzmat tego, jakimi słowami może go opisać. Słowa są także nieodłącznym elementem jej drogi zawodowej. Zajmuje się copywritingiem, redakcją oraz korektą tekstów. O rynku pracy, ubezpieczeniach, wnętrzach, podróżach, zdrowiu i modzie. Porusza tematykę społeczną oraz kryminalną. Pasjonują ją rozmowy z ludźmi. W czasie wolnym poszerza horyzonty i eksploruje otoczenie, prowadząc blog „Brzmi Znajomo”.