Style kierowania - autokratyzm co to jest?
Tam, gdzie występuje grupa ludzi, potrzebna jest osoba, która będzie im przewodziła. Ze względu na charakter sprawowania władzy, wyodrębnia się różne style kierowania. Są one podzielone z uwagi na sposób, w jaki przełożony działa na swoich podwładnych (wyróżnia się m.in. styl autokratyczny, demokratyczny, liberalny).
Dana firma, przedsiębiorstwo, ma określone cele i plany. Aby je realizować i osiągać jak najlepsze efekty należy dopasować taki styl kierowania grupą, który pozwoli odnosić najlepsze rezultaty.
Jednym z takich właśnie stylów jest autokratyzm. Według Słownika Języka Polskiego PWN autokracja oznacza sposób rządzenia, sprawowany przez jedną osobę (lub grupę ludzi) i nie podlega żadnej kontroli społecznej.
Odnosząc to do relacji w miejscu pracy, styl autokratyczny określa styl zarządzania, w którym za wszystko odpowiedzialny jest kierownik. To on wydaje polecenia i jest jedyną osobą decyzyjną.
Autokratyczny styl kierowania – charakterystyka
Styl autokratyczny polega na koncentracji władzy w osobie kierownika/managera/przełożonego. Podwładni są zobowiązani do ścisłego wykonywania obowiązków, narzuconych odgórnie. Autokratyczny styl kierowania charakteryzuje się tym, że pracownicy nie mają możliwości prezentowania własnych pomysłów i rozwiązań. Kierownik autokrata nie dyskutuje ze swoimi podwładnymi, nie zasięga ich opinii. Od razu nakreśla obowiązki bardzo szczegółowo, oczekując pełnej dyscypliny i efektów.
Monopolizacja władzy wymaga od kierownika konkretnych cech charakteru. Musi być wymagający, konsekwentny i pewny siebie. Polega tylko na sobie i na swoich decyzjach. Z kolei pracownicy mający takiego przywódcę nie powinni mieć większych ambicji do wprowadzania innowacji czy własnych pomysłów. Muszą też być przygotowani na ciągłe rozliczanie z wykonywanej pracy.
Autokratyzm - wady i zalety
Zdecydowanie więcej mówi się o wadach takiego stylu kierowania zespołem. Dla pracowników nie ma raczej miejsca na rozwój ani na spełnianie ambicji zawodowych. Podczas takiej organizacji pracy wszelkie działania skupione są na wykonaniu konkretnego zadania, a nie na jednostkach, które je wykonują. Za wszystko odpowiada przełożony. W związku z tym i motywacja pracowników i jakość wykonywanej przez nich pracy nie zawsze jest zadowalająca. W dłuższej perspektywie czasu atmosfera w zespole zarządzanym przez autokratę może stać się nieprzyjemna, monotonna lub prowadzić do pojawienia się agresywnych zachowań.
Czasem jednak taki styl przynosi efekty. Jest dobry dla pracowników, którzy nie czują się dobrze na odpowiedzialnych stanowiskach i lubią mieć jasno określone zadania.
Sprawdza się w przypadku kiedy pracownicy mają ograniczone kwalifikacje (lub nie mają ich wcale). Ścisłe doprecyzowanie tego, co mają robić, redukuje prawdopodobieństwo błędu. Daje też możliwość przewidzenia efektów działania danej grupy, jej rezultatów.
Styl autokratyczny jest chyba najbardziej charakterystyczny dla służb, w których ściśle określona jest hierarchia (np. wojsko). Sprawdza się w sytuacjach, w których trzeba szybko podjąć decyzję i tak samo sprawnie zrealizować dany plan (np. podczas operacji wojskowych, policyjnych, przy działaniach związanych z klęskami żywiołowymi itp.).
