W najogólniejszym podziale sektory gospodarki dzieli się na rolnictwo, przemysł i usługi. Zgłębiając temat, dojdziemy m.in. do przemysłów kreatywnych, w których mieści się zarówno projektowanie ubrań, tworzenie reklam, muzyki czy oprogramowania komputerowego, jak i projektowanie wnętrz. Czym charakteryzuje się sektor kreatywny?
Spis treści
Sektor kreatywny – czym jest?
Pojęcie to weszło do użycia stosunkowo niedawno – w latach 90. ubiegłego wieku. Zaczęto wtedy dostrzegać coraz większy potencjał kultury w biznesie, a Wielkiej Brytanii powołano Creative Industries Taskforce (Zespół ds. Przemysłów Kreatywnych), który zajął się tą tematyką.
Sektor kreatywny – lub inaczej – przemysł kreatywny składa się z przedsiębiorstw, które w swoich działaniach łączą szeroko pojętą kulturę i sztukę z technologią oraz przedsiębiorczością. Podstawą działań w takich firmach są indywidualna kreatywność i talent pracowników, ale też innowacyjność, które mają potencjał gospodarczy – przynoszą zysk, generują miejsca pracy, przyczyniają się do rozwoju własności intelektualnej.
Sektor kreatywny – przykłady branż
Wspomniany wyżej brytyjski Zespół ds. Przemysłów Kreatywnych wyodrębnił 13 kategorii, które można określić jako branże kreatywne. Są to:
- reklama,
- film i wideo,
- radio i telewizja,
- gry komputerowe i wideo,
- oprogramowanie,
- muzyka,
- sztuki performatywne,
- architektura,
- rynek wydawniczy,
- rynek sztuki i antyków,
- rzemiosło,
- projektowanie mody,
- wzornictwo.
Warto zaznaczyć, że za sprawą innowacyjności, nierozerwalnie związanej z tworzeniem, sektor kreatywny nieustannie ewoluuje, powstają nowe branże.
Sektor kreatywny – cechy
Jak widać, sektor kreatywny obejmuje dość odległe od siebie branże gospodarki, które mimo swojej różnorodności mają wiele wspólnych cech. Łączy je interdyscyplinarność projektów. Przykładowo w produkcję gry komputerowej zaangażowany jest sztab różnych specjalistów, reprezentujących odległe kreatywne zawody, od scenarzystów, rysowników, grafików, fotografów, po programistów, testerów, ale też marketingowców i innych.
Dzieła powstające w tym sektorze z definicji mają oryginalny charakter. Powinny być dobrej jakości i trafiać w gust odbiorców, czyli wybranej grupy docelowej. Produkty, które są wytwarzane przez branżę kreatywną, mają spełniać rynkowe cele, przynosić korzyści ekonomiczne – ze sprzedaży i na podstawie praw własności intelektualnej.
Sektor kreatywny w Polsce – perspektywy rozwoju
Znaczny wpływ na rozwój sektora kreatywnego mają nowe technologie. W opinii niektórych sektor ten jest zagrożony przez rozwój sztucznej inteligencji, inni upatrują w coraz bardziej nowoczesnych narzędziach szansę na dalszy rozwój i większą konkurencyjność. Osoby myślące o znalezieniu pracy w branżach kreatywnych powinny zainteresować się nowymi technologiami informatycznymi, które już teraz zmieniają pracę w takich dziedzinach jak grafika, film i wideo, tworzenie oprogramowania, muzyka czy wzornictwo. Nie oznacza to, że ludzka kreatywność i warsztat zostaną całkowicie zastąpione przez technologie – to, w jakim stopniu AI będzie wykorzystywana w dziedzinach kreatywnych, wciąż jest kwestią otwartą. Niemniej można się spodziewać, że zarówno klienci, jak i pracodawcy będą oczekiwać od specjalistów umiejętności pracy ze sztuczną inteligencją i dostarczania produktów wykonanych z jej wykorzystaniem.
Sektor kreatywny – kto najlepiej odnajdzie się w pracy w tej branży?
Niezależnie od podejścia do narzędzi pracy opartych na AI, twórcy prześcigają się w coraz bardziej zaawansowanych produkcjach, dlatego też branże kreatywne charakteryzuje ciągła presja czasu. Kandydat na projektanta, grafika, developera oprogramowania czy architekta musi przygotować się na pracę po godzinach, gonienie terminów, ogromną presję. Oczywiście prawdopodobnie wysokie tempo pracy nie będzie utrzymywane przez cały czas. W wielu dziedzinach kreatywnych można spotkać się z sytuacją, gdy praca na wysokich obrotach przeplatana jest spokojniejszymi okresami czy nawet czasowym przestojem.
Co więcej, w dziedzinach kreatywnych popularne są elastyczne formy pracy, w tym freelancing i b2b, praca na zlecenie. Wymaga to od specjalisty większej świadomości budowania marki własnej na rynku, samodzielności w prowadzeniu swojej kariery, rozliczaniu się z urzędami i instytucjami, konieczności stałego poszukiwania zleceń itp. Może być to stresujące. Oczywiście praca na etat także jest możliwa, jednak prawdopodobnie szybciej znajdziesz od niej zlecenia i propozycje czasowych kontraktów na wykonanie określonego projektu. Osoby, które wolą stabilność, stałe godziny pracy od 8 do 16, po których nie wracają myślami do projektu aż do kolejnego poranka, mogą mieć trudności z przystosowaniem się do takiego trybu życia.
Choć może to brzmieć jak oczywistość, w branżach kreatywnych najlepiej sprawdzą się osoby kreatywne. Warto jednak zadać sobie pytanie, o kim można powiedzieć, że jest kreatywny lub kreatywna. Kreatywność jest zdolnością do wymyślania nowych rzeczy, znajdowania niepospolitych połączeń, dostrzegania czegoś oryginalnego, innowacyjnego, zaskakującego w zwyczajnych rzeczach. I choć niektórzy mają większy talent do kreatywnego myślenia i potrafią sypać pomysłami jak z rękawa, warto pamiętać, że kreatywność jest zdolnością, którą można rozwijać. Co więcej, osoby pracujące w branży kreatywnej powinny zadbać o samorozwój i dostarczanie sobie wartościowych stymulantów.
Pomysły nie biorą się z próżni. Jeśli myślisz o pracy w wybranej dziedzinie kreatywnej, zadbaj o codzienne inspiracje. Odkrywaj nowe prace z tej dziedziny, ale też po prostu zadbaj o nowe doświadczenia związane z obcowaniem ze sztuką, kulturą, naturą. Nic tak nie pobudza kreatywności jak doświadczanie nowych rzeczy.
Sektor kreatywny – zarobki w branży
Czy praca w artystycznym zawodzie, związanym z innowacjami i kreatywnością, może być lukratywna? Wiele zależy od marki własnej danego specjalisty. Osobom początkującym może być trudno przebić się na rynku, niemniej osoby o wyrobionej renomie prawdopodobnie nie muszą obawiać się ani o stały napływ nowych zleceń, ani o zarobki.
Oto przykładowe wynagrodzenia (mediana płac miesięcznych brutto) w różnych zawodach kreatywnych wg. Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń Sedlak&Sedlak (2025):
- projektant wnętrz – 6540 zł,
- specjalista ds. reklamy – 6650 zł,
- autor tekstów i sloganów reklamowych (mid) – 6740 zł,
- artysta grafik – 7020 zł
- marketing specjalist – 7150 zł,
- architekt (mid) – 7700 zł,
- projektant mody – 7810 zł,
- projektant gier komputerowych – 8060 zł,
- producent filmowy – 8400 zł,
- software developer (mid) – 13 300 zł.
Czytaj także: Czy to już czas na zmianę pracy? Doradca zawodowy wyjaśnia, jak mądrze wykorzystywać własne kwalifikacje
Sektor kreatywny – najczęściej zadawane pytania:
-
Jakie są zawody kreatywne?
Do zawodów kreatywnych zalicza się między innymi zawody związane z literaturą, sztuką, filmem, designem, reklamą czy tworzeniem oprogramowania np. pisarz, scenarzysta, twórca tekstów i sloganów reklamowych, reżyser, operator filmowy, producent filmowy, grafik komputerowy, architekt, projektant wnętrz, projektant biżuterii, projektant mody, twórca gier, twórca oprogramowania komputerowego, muzyk, producent muzyczny, artysta wizualny itp.
-
Co to są przemysły kreatywne?
Do przemysłów kreatywnych zaliczamy te dziedziny przemysłu, w których wysokie znaczenie mają kreatywność, oryginalność i zastosowanie innowacyjnych technologii lub metod. Przykłady to branża odzieżowa (projektowanie ubrań), branża filmowa, branża muzyczna, architektura, branża gier komputerowych czy branża technologiczna związana z tworzeniem oprogramowania komputerowego.
