Bezrobocie naturalne: co to znaczy?
Bezrobocie naturalne, innymi słowy naturalna stopa bezrobocia, jest to wartość bezrobocia charakterystyczna dla stanu równowagi na rynku pracy. Obejmuje ono tych bezrobotnych, którzy mimo dostępnych ofert pracy nie podejmują aktywności zawodowej, są dobrowolnie bezrobotni. Tego rodzaju bezrobocia w zasadzie się nie redukuje, jest ono typowym zjawiskiem na stabilnym rynku pracy. Występuje, nawet jeśli w danym czasie obserwujemy większą podaż na pracę przy jednoczesnym deficycie siły roboczej.
Z czego wynika naturalne bezrobocie? Na jego wartość składają się dwa inne rodzaje bezrobocia:
• bezrobocie frykcyjne – jest krótkookresowe, wiąże się z przerwami w zatrudnieniu na poszukiwanie nowej pracy, np. po zwolnieniu się z firmy, przebranżowieniu czy zmianie miejsca zamieszkania. Na liczbę bezrobotnych w tym przypadku składają się też absolwenci poszukujący pierwszej pracy, zgodnej z ich oczekiwaniami, czy osoby powracające na rynek po urlopach macierzyńskich, czy rehabilitacji. To bezrobocie dobrowolne wynikające z naturalnych migracji na rynku pracy.
• bezrobocie strukturalne – dotyczy niedopasowania podaży pracy z popytem. Osoby bezrobotne nie znajdują ofert pracy zgodnych z ich oczekiwaniami, natomiast pracodawcy mają problem z rekrutacją kadry o określonych kwalifikacjach zawodowych i umiejętnościach. Na to bezrobocie wpływa w dużej mierze postęp technologiczny, automatyzacja procesów, które przez lata wykonywał człowiek. W konsekwencji przedstawiciele wymierających zawodów, by znaleźć pracę, muszą się doszkalać, zdobyć dodatkowe kompetencje bądź całkowicie przekwalifikować. Tym samym mają szansę zapełnić luki kadrowe w innych branżach.
Naturalna stopa bezrobocia a współczynnik aktywności zawodowej w Polse
Przyjmuje się, że z bezrobociem naturalnym, a więc równowagą na rynku pracy, mamy do czynienia, gdy stopa bezrobocia wynosi 3-4%. Poza stopą bezrobocia wartością, która przekazuje wiele informacji o kondycji rynku pracy w Polsce, jest współczynnik aktywności zawodowej. Odzwierciedla on, jaki w danym okresie był udział osób aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności. Osoby aktywne zawodowo to zarówno pracujący, jak i bezrobotni. Do nich zalicza się także osoby bezrobotne, które pozostają bez pracy przez krótki okres, z powodu migracji, zmiany stanowiska itd.
Zgodnie z danymi GUS (badanie BAEL) „osoby aktywne zawodowo stanowiły w III kwartale 2019 roku 56,7% ludności w wieku 15 lat i więcej. W porównaniu z poprzednim kwartałem wskaźnik ten wzrósł o 0,5 p. proc., natomiast w odniesieniu do III kwartału 2018 roku utrzymał się na zbliżonym poziomie (spadek o 0,1 p.proc.)” [źródło: Informacja o rynku pracy w trzecim kwartale 2019 roku (dane wstępne)].
