Praca w Niemczech oznacza nie tylko wyższe niż u nas zarobki w wielu branżach, ale też bardziej atrakcyjne emerytury. Jednak czy niemiecka emerytura przysługuje nam również wtedy, gdy po kilku latach pracy za granicą postanowiliśmy wrócić do ojczyzny? Czy jeśli prócz emerytury w Polsce przysługuje nam świadczenie zagraniczne, powinniśmy zgłosić ten fakt do ZUS-u?
Emerytura w Niemczech – po ilu latach?
W przypadku Niemiec ubezpieczony (tj. odprowadzający składki na ubezpieczenie społeczne) pracownik zyskuje prawo do emerytury po 12 miesiącach pracy. Jeśli dana osoba pracowała w Niemczech mniej niż rok i jej okres składkowy jest krótszy, wówczas zostanie uwzględniony przez rodzimą instytucję zarządzającą ubezpieczeniami – np. w Polsce ZUS.
Prócz rocznego okresu zatrudnienia osoba starająca się o emeryturę musi również spełnić warunek opłacania przynajmniej minimalnych składek emerytalnych przez tzw. okres wyczekiwania (Wartezeit). Jego długość zależy od rodzaju emerytury, o jaką ubiega się pracownik i może wynosić 5, 20, 25, 35 lub 45 lat. Czas wyczekiwania dla standardowej emerytury w Niemczech (Regelaltersrente) wynosi 5 lat.
Świadczenie jest wypłacane po osiągnięciu określonego wieku emerytalnego. U zachodnich sąsiadów wynosi on 67 lat (lub 65 lat m.in. dla osób, które mają co najmniej 45-letni staż pracy). Warto zauważyć, że Niemcy stopniowo podnoszą wiek emerytalny i wskazane ustawowo maksimum zostanie osiągnięte dopiero w 2031 r. Od 2023 r. wiek emerytalny będzie rosnąć rocznie o 2 miesiące.
Praca w Niemczech a emerytura w Polsce
Co do zasady, w UE składki emerytalne są odprowadzane w kraju aktualnego zatrudnienia, a emerytura jest wypłacana w miejscu zamieszkania osoby, która uzyskała prawo do tego świadczenia. Przykładowo, jeśli Kowalski wykonywał pracę w Niemczech na budowie przez 5 lat, a potem wrócił do Polski i do osiągnięcia wieku emerytalnego był zatrudniony już w ojczyźnie, może ubiegać się również o emeryturę niemiecką. Więcej szczegółów na ten temat można znaleźć na rządowym portalu przeznaczonym dla osób wracających z emigracji zarobkowej powroty.gov.pl w zakładce Formalności przed powrotem z Niemiec/ Emerytura.
Wniosek o świadczenie emerytalne ubezpieczony składa w miejscu obecnego zamieszkania. Zatem, by ubiegać się o emeryturę z Niemiec w Polsce, należy wypełnić formularz i przekazać go do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS prześle wniosek do wszystkich państw, w których dana osoba pracowała. Tamtejsze instytucje ubezpieczeniowe – w Niemczech jest to Deutsche Rentenversicherung Bund – podejmują decyzję zgodnie z własnymi systemami prawnymi. O przyjęciu lub odrzuceniu wniosku ubezpieczonego poinformuje ZUS.
W przypadku ubiegania się o świadczenie emerytalne wypełniany jest druk EMP i załącznik EMZ, a także inne dokumenty – wszystkie są do pobrania na stronie ZUS-u.
Wnioskami o przyznanie emerytury w Niemczech dla Polaka zajmuje się oddział ZUS w Opolu:
Oddział ZUS w Opolu
Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych
ul. Wrocławska 24, 45-701 Opole
Numer telefonu do Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS (COT):
(22) 560 16 00 - koszt połączenia wg umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym.
Formularze można jednak przekazać we własnym miejscu zamieszkania, a jednostka prześle je do wskazanej placówki.
Podczas rozpatrywania wniosku nie ma znaczenia, czy była to praca za granicą bez języka, na pół etatu czy przy granicy – liczą się okresy zatrudnienia i odprowadzania składek emerytalnych.
